صنعت خودروسازی در ایران بیش از ۵۰ سال سابقه دارد و تقریباً با خودروسازی در کره جنوبی هم‌‌سن است. بااین‌حال در حال حاضر شاهد این موضوع هستیم که خودروهای کره‌ای مرزهای جهانی را در نور دیده و در بازارهای جهانی اسم و رسمی برای خود به هم زده‌اند؛ اما خودروهای داخلی نه‌تنها در بازارهای جهانی بلکه در بازارهای داخلی به‌ویژه در مقایسه با رقبای وارداتی خود هم حرفی برای گفتن ندارد.
در این شرایط کارشناسان معتقدند انحصاری‌بودن فرایند تولید خودرو در ایران، مشتری‌مدار نبودن و عدم انجام هزینه‌های لازم برای ارتقای کیفیت از جمله دلایل کیفیت کم برخی از خودروهای تولیدی است. بسیاری معتقدند پایین نگه‌داشتن نرخ شرکتی خودروها به‌‌صورت دستوری و عدم افزایش قیمت خرید قطعات از سوی خودروسازان باعث شده است برخی قطعات با افت کیفی مواجه شود. کاهش کیفیت قطعات نیز باعث شده است که خودروها هم کاهش کیفیت را تجربه کنند. این مسئله باعث افزایش مراجعه مشتریان بلافاصله پس از خرید خودرو به نمایندگی‌ها و تعمیرگاه‌های خودروسازان شده است.
تحریم‌ها باعث شده است که قطعهسازان نتوانند قطعات نیمه‌ساخته را از شرکت مادر خریداری کنند و مجبور شوند برای تأمین قطعه به شرکت‌های درجه دوم و سوم هندی و چینی مراجعه کنند. این روند به‌طورکلی موجب شده است کیفیت قطعات با افت محسوسی مواجه شود.
آیا تا پایان سال افزایش تیراژی در صنعت خودرو شاهد خواهیم بود؟
در حال حاضر شرایط تولید قطعه به‌دلیل کمبود نقدینگی و عدم صرفه اقتصادی برای تولید، به جایی رسیده است که قطعهسازان می‌گویند طی ماه‌های پایانی سال و البته برای سال آینده با شرایط فعلی، امکان افزایش تیراژ وجود نخواهد داشت و حتی شاید با کاهش تیراژ مواجه شوند؛ موردی که ممکن است بر قیمت‌ها در بازار هم تأثیر منفی بگذارد و طی ماه‌های آینده قیمت خودرو را چند درصدی افزایش دهد.
کیفیت خودرو موضوعی است که وزیر صنعت بر آن تأکید دارد. همواره این اتهام به قطعهسازان وارد شده که دلیل کیفیت کم خودروها قطعات بی‌کیفیتی است که به خودروساز داده می‌شود. باتوجه‌به بدهی خودروساز به قطعه‌ساز و عدم تعدیل قیمت قطعات از سوی خودروساز، این مسئله را تأیید می‌کنید؟
در چه صورتی شاهد افزایش کیفیت خواهیم بود؟
اگر قیمت خودروها اصلاح شود، خودروسازان به هیچ عنوان از این نوع قطعات برای تولید خودرو استفاده نخواهند کرد. قطعهسازان نیز به‌‌خاطر جرایم سنگین سراغ این نوع قطعات نخواهند رفت. اما در شرایط کنونی که در بحث قطعات نیمه هادی چالش‌های بسیاری وجود دارد و تأمین‌‌کنندگان این قطعات نیز با مشکلاتی روبه‌‌رو شده‌اند، اگر قطعه‌ساز این نوع قطعات را تأمین نکند و در این بخش تولید نداشته باشد، بحران بزرگی در بخش تولید خودرو و به‌طورکلی صنعت خودرو به وجود خواهد آمد.
اطلاعات مالی شرکت‌های خودروساز نشان می‌دهد این شرکت‌ها از مسیر قیمتگذاری دستوری زیان انباشته سنگینی را متحمل شده‌اند و به عرضه محصولات تولیدی خود آن هم زیرقیمت تمام‌شده اقدام کرده‌اند. صورت‌های مالی میان‌‌دوره‌ای ۶ ماهه خودروسازان نشان می‌دهد ۳ خودروساز بزرگ کشور در مجموع زیان تولیدی حدود ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان را در کارنامه خود به ثبت رساندند. این مسئله سبب شده است سیاست‌گذار خودرویی تلاش کند با تغییر مرجع در جاده اصلاح قیمتگذاری خودرو، کاهش زیان تولید و افزایش تیراژ حرکت کند.
طی هفته‌های گذشته یکی از موانع بزرگ آزادسازی قیمت خودرو یعنی آقای شیوا، رئیس شورای رقابت، پس از سال‌ها از این شورا خارج شد و به نظر می‌رسد تعدیل و تغییری در این شورا شاهد خواهیم بود.
آیا قیمت خودرو تعدیل خواهد شد؟
مادامی که شورای رقابت محصول نهایی را شامل قیمتگذاری می‌کند، اما مواداولیه ورودی صنعت خودرو را که کاملاً غیررقابتی است، آزاد می‌گذارد و در بورس به هر قیمتی فروخته می‌شود، مطمئن باشید وضعیت صنعت خودرو و قیمت‌ها تغییری پیدا نخواهد کرد. بنابراین تنها راه بهترشدن اوضاع این صنعت، خارج کردن قیمتگذاری خودرو از دست شورای رقابت است.
به‌طورکلی، در کشور نهاد مشخصی برای تصمیم‌گیری صحیح در خصوص قیمتگذاری خودرو نداریم و وزارت صمت، شورای رقابت، سازمان حمایت و مجلس هر کدام روش‌های مختلفی را برای قیمتگذاری اعلام می‌کنند. اینکه چه نهادی قیمت گذاری کند، خیلی مهم نیست بلکه مهم این است که خودروساز با زیان تولید نکند؛ کسب و کاری که با زیان تولید کند رو به اضمحلال می‌رود و صنعت خودروی کشور طی ۳ سال گذشته رو به اضمحلال رفته است.
اگر وزارت صمت و کمیسیون صنایع مجلس در این ماه‌های پایانی سال در خصوص اصلاح روش قیمتگذاری اقدام جدی انجام ندهند، کارخانه‌ها اگر بسته هم نشود، به‌شدت با کاهش تیراژ مواجه خواهد بود. کاهش تیراژ هم به‌شدت بر افزایش قیمت خودرو تأثیرگذار خواهد بود. بنابراین درخواست تولیدکنندگان بخش خصوصی و دولتی این است که درمورد بحث قیمتگذاری خودرو، وزارت صمت یک بار هم که شده است، شجاعانه عمل کند تا شاهد کاهش قیمت خودرو در آینده باشیم.
***
شما می‌توانید جدیدترین اخبار خودرو را در بلاگ دیوار مطالعه کنید
