فرش رومانی؛ بافتهای شبیه فرش ایرانی!
بررسی تاریخچه و ویژگی‌های انواع گلیم و فرش رومانی
در رویایتان خورشید طلایی را در نظر بیاورید که بر خانه‌هایی رنگارنگ می‌تابد و به منطقه‌ای وارد می‌شود با قلعه‌هایی باستانی، دژهایی ماندگار و کلیساهایی آرام که زندگی در آنها اندکی آرام‌تر از جاهای دیگر جریان دارد. این مکان همان کشوری است که محل تولد فرش‌هایی زیبا و قدیمی به‌نام فرش رومانی است.
عناوین این مطلب
- مختصری از کشور رومانی
- مقدمه‌ای درباره فرش‌های رومانی
- تاریخچه فرش رومانی
- تاثیر صنعت فرش رومانی بر همسایگان
- کیفیت و درجات فرش‌های رومانی
- درجه‌بندی فرش رومانی
- فرش‌بافی نوین در رومانی
- نام برخی زیراندازها و فرش‌های رومانی
- فرش ترانسیلوانیا
- نوع استفاده از فرش‌های رومانی
- فرش‌های مولداوی
- کاربردهای فرش رومانی
- طرح‌های فرش رومانی
- تاریخچه گلیم رومانی
- طرح و نقش گلیم‌های رومانی
- مراکز گلیم‌بافی در رومانی
- ثبت بافت گلیم رومانی در میراث ناملموس یونسکو
مختصری از کشور رومانی
رومانی کشوری در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا است که از نظر مساحت دوازدهمین کشور اروپا بوده و از نظر جمعیت، ششمین کشور اتحادیه اروپا محسوب می‌شود. مساحت این کشور حدود ۲۴۰ هزار کیلومترمربع و جمعیت آن با توجه به آمار بانک جهانی در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۱۹.۲۹ میلیون بوده است. مهم‌ترین شهرهای این کشور زیبا و سرسبز بخارست (بزرگترین شهر و پایتخت)، لاشی، کلوی ناپوکا، تیمیشوارا، کنستانتا، کرایووا، براشوف و گالاتی است.
مقدمه‌ای درباره فرش‌های رومانی
در کشور زیبا و با فرهنگ قدیمی رومانی زیراندازها از دیرباز جایگاهی ویژه‌ای داشته‌اند و بیشتر به قالی و گلیم تقسیم‌بندی می‌شوند. گلیم‌های رومانی به مناطق مختلف این کشور مربوط هستند و تفاوت‌هایی باهم دارند، اما فرش‌های رومانی جهت درجه‌بندی کیفیت، از روش جالبی سود می‌برند که در ادامه به آن پی خواهید برد.
با وجود آنکه فرش‌ها هم در واقع پارچه‌هایی بافته هستند، نمی‌توان آنها را در دسته پارچه‌ها جای داد و شایسته جایگاه ویژه خود هستند. چون فرش تنها بافتهای است که محل تولید را در خود منعکس می‌کند. بیشتر فرش‌های رومانی گلیم‌های مسطحی هستند که احتمالاً تحت تاثیر فنون غالب در امپراتوری عثمانی بافته شده‌اند.
هر فرش و زیرانداز سنتی رومانی را می‌توان ویژه دانست؛ زیرا طرح‌های منحصربه‌فردی از گیاهان و جانوران همراه با اشکال هندسی سنتی دارد که بر روی هر فرشی، به‌شکلی متفاوت خودنمایی می‌کند.
تاریخچه فرش رومانی
امپراطوری عثمانی سال‌های سال و در طول تاریخ خود تولیدکننده انواع فرش‌های زیبای شرقی بود. از اواخر سده‌ی سیزدهم میلادی تا آغاز سده‌ی بیستم، این امپراتوری حاکم بر سرزمین‌های وسیعی بود که جای‌جای این سرزمین‌ها از فرهنگی ویژه و غنی برخوردار بودند.
زمانی که طومار امپراتوری عثمانی درهم پیچید، کشورهای زیر سلطه آن هرکدام اعلام استقلال و تملک سرزمین‌های مربوط به‌خود را کردند و با بازگشت تملک‌شان، فرهنگ غنی خود را بازیافتند و رو به آبشخورهای فرهنگی در معرض فراموشی خود آوردند. یکی از این فرهنگ‌های ویژه هر منطقه، بافت فرش و زیرانداز بود که می‌کوشیدند با بازیابی آن خود را از امپراتوری در حال احتضار عثمانی، جدا سازند.
رومانی از کشورهای منطقه بالکان بود که سال‌های‌سال زیر سلطه‌ی عثمانی بود؛ اما کم‌کم توانست بافت فرش خود را که بعدها بدل به هنر و صنعتی پیشرو در این خطه شد احیا کند. در زمانی که عثمانی بر سر کار بود این امپراتوری بود که به سرزمین‌های تحت سلطه خود امر می‌کرد با چه کیفیت و کمیت و طرح و نقشه و اندازه‌ای فرش ببافند. اما پس از استقلال این سرزمین‌ها، هرکدام توانستند بدون اینکه کیفیت کارها و زیبایی طرح‌های آنها کاهش پیدا کند، حجم کار خود را هم افزایش دهند.
هنرمندان دهکده‌های رومانی فرش‌ها را به ترتیبی می‌بافتند که دوست داشتند. هر نقشمایهای از الگوهایی نظیر پرندگان، دانه گیاهان، درختان و گل‌ها تشکیل می‌شد که در نظر هنرمند بافنده جلوه‌هایی از حیات را در خود داشتند.
هر هنرمندی از کم و کیف مواد اولیه منطقه زندگی خود و فنون مورد استفاده در بافت فرش و گلیم و هر نوع زیرانداز دیگر که از نسلی به نسلی منتقل می‌شد، به‌خوبی آگاه بود. طرح‌های فرش‌ها به‌تدریج که به دوران معاصر گام گذاشتند، بهبود پیدا کرد و متضمن و نمایشگر ایده‌های طراحان هنرمند خود بوده و هستند.
تاثیر صنعت فرش رومانی بر همسایگان
کشور رومانی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فرش در منطقه بالکان است. این کشور نه تنها به‌دلیل وسعت بر دو کشور همسایه خود بلغارستان و آلبانی تاثیر گذاشت، بلکه به‌دلیل اینکه تنوع فرش‌های آن بسیار بیشتر بود و از طرفی در طرح‌ها و اندازه‌های مختلفی به تولید فرش مشغول بود، توانست بر دو کشور مورد اشاره اثری ماندگار بگذارد.
کیفیت و درجات فرش‌های رومانی
زمانی‌که فرشی در رومانی تولید می‌شود به آن درجه‌ای می‌دهند که این درجه نام شهر، رودخانه، یا کوهستانی است. با وجود اینکه این نام هیچ ارتباطی به محل واقعی تولید و بافت آن فرش‌ها ندارد، همه درجات فرش‌های رومانی با طرح‌های سنتی فرش‌های ایرانی مزین می‌شوند.
فرش‌های رومانی از پنبه و پشم به‌عنوان اساس کار استفاده می‌کنند و البته در این میان فرش‌های مولداوی از پنبه مرسریزه بافته می‌شوند. (مولداوی منطقه و کشوری در شمال رومانی است که تحت تاثیر شدید رومانی و در واقع مانند استانی از آن است.)
انواع فرش رومانی قیمت بسیار مناسبی دارند؛ اما برای سرمایه‌گذاری اصلاً مناسب نیستند. زیرا قیمت فروش فرش‌های دست‌دوم رومانی بسیار پایین است و اگر فرش نوی رومانی بخرید و بعد از مدتی قصد فروش آن را داشته باشید، پول زیادی دست شما را نخواهد گرفت.
بیشتر بدانید؛ فرش ایرانی؛ بازمانده‌ای کهن از هنر اصیل ایرانی
درجه‌بندی فرش رومانی
درجات مختلف فرش‌های رومانی این نام‌ها را دارند: برایلا، بران، براشوف، بخارست، دورنا، هارمون، میلکوف، مورس، اولت و پوستاوارول.
فرش‌بافی نوین در رومانی
از آغاز سده‌ی بیستم و پس از پایان یافتن آتش جنگ جهانی اول، مهاجران ارمنی شروع به بافت فرش‌های رومانی در تعداد بالا کردند. در سال‌های بین ۱۹۲۰ و ۱۹۴۰ و پیش از آغاز جنگ جهانی دوم، کارگاه‌های فرش‌بافی زیادی در رومانی شروع به کپی دقیق فرش‌های قفقاز و ترکیه کردند. این کپی‌ها به‌قدری ظریف و دقیق بافته شده بودند که برخی از موزه‌های مهم جهان به تصور اصل بودن و ترکیه‌ای یا قفقازی بودن این فرش‌ها را خریداری می‌کردند.
پس از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز سال ۱۹۵۰ بافت و صادرات فرش در رومانی افزایش پیدا کرد و با کاهش تعرفه‌های ورود کالا توسط دولت آمریکا، در سال ۱۹۷۵، صادرات فرش‌های رومانی بیشتر و بیشتر شد. از اینجا بود که فرش‌ها با طرح‌های مختلف ایرانی، ترکی و قفقازی و با نام شهرها، رودها و کوهستان‌های مختلف این منطقه بافته و عرضه شدند.
برای تولید فرش در رومانی روی هر دار، چند نفر به‌طور هم‌زمان کار می‌کنند. همکاری دقیق و برنامه‌ریزی شده در کارگاه‌های بافندگی و استفاده از دارهای فلزی، باعث شده است هر فرشی که از این کارگاه‌ها بیرون بیاید شکل کاملاً دقیق و منظمی داشته و گره‌ها به شکل هماهنگی بر سطح آنها زده شود.
در فرش‌های رومانی امروزین با توجه به درجه فرش، تراکم از ۴ تا ۳۵ گره در سانتی‌مترمربع متغیر است. برای تولید و کپی طرح‌های ایرانی به‌طور کلی از گره نامتقارن یا فارسی و برای فرش‌های ترکیه‌ای یا قفقازی از گره ترکی یا متقارن استفاده می‌شود. در تار و پود فرش‌ها هم از پنبه و یا پشم استفاده می‌شود.
پیشنهاد خواندنی؛ شگردهای خرید فرش دستباف که هرکسی نمی‌داند!
نام برخی زیراندازها و فرش‌های رومانی
- برایلا: برایلا شهری در کشور رومانی است که بر روی رود دانوب بنا شده و یکی از مراکز مهم تولید فرش‌های امروزین این کشور است. ضمناً نام یکی از درجات بافت فرش در رومانی هم هست و به فرش‌هایی می‌گویند که تار و پود آن پنبه بوده و تراکم آن ۱۵ گره در سانتی‌مترمربع است.
- بران: بران یکی از درجات فرش‌های امروزین بافته‌ی رومانی که تار و پود آن بر پایه‌ی پشم بوده و تراکم آن حدود ۹ گره در سانتی‌مترمربع است.
- براشوف: براشوف شهری در رومانی است که در مجارستانی به آن براشو می‌گویند. این شهر نام یکی از درجات و کیفیات تولید فرش‌های امروزین در رومانی است که فرش‌های بافته شده با این درجه تار و پودی از پشم داشته و تراکم آنها حدود ۱۵ گره در سانتی‌مترمربع است. اسناد مالی و حسابداری نشان می‌دهد در اوایل سده‌ی شانزدهم صدها فرش ترکیه‌ای وارد این شهر شدند. در کلیسای سیاه براشوف، بیش از صد فرش از این مجموعه که به آنها فرش‌های ترانسلوانیایی می‌گویند، به‌عنوان هدیه دریافت شده و نگهداری می‌شود.
- بخارست: بخارست پایتخت کشور رومانی و یکی از درجات فرش‌های بافته شده امروزین در رومانی است و به فرش‌هایی اختصاص دارد که اولاً حدود ۱۱ گره در سانتی‌مترمربع تراکم داشته و ثانیاً تار و پود آن از پنبه است.
- دورنا: دورنا رودخانه‌ای در کشور رومانی و نام یکی از درجات فرش‌های بافته شده و امروزین این کشور است. این درجه و نام را به فرش‌هایی می‌دهند که اولاً حدود ۴ گره در سانتی‌مترمربع تراکم داشته و ثانیاً تار و پود آن از پنبه باشد.
- هارمون: هارمون روستایی در منطقه براشوف است که در مجارستان به آن ساسرمانی هم می‌گویند. هارمون نام درجه‌ای از فرش‌های امروزین بافت رومانی هم هست و به فرش‌هایی اطلاق می‌شود که اولاً تار و پود آنها از پشم بوده و ثانیاً تراکم آنها حدود ۲۰ گره در سانتی‌مترمربع است.
- میلکوف: میلکوف رودخانه‌ای در رومانی است که ضمناً نام بالاترین درجه و کیفیت در فرش‌های امروزین بافت این کشور است. ویژگی فرش‌هایی که این درجه را دارند، آن است که اولاً تار و پود پنبه‌ای داشته و ثانیاً تراکم آنها حدود ۳۵ گره در سانتی‌مترمربع است.
- مورس: مورس نام منطقه‌ای در مرکز کشور رومانی که در ضمن نام یکی از درجات و کیفیت‌های فرش‌های بافته شده امروزین این کشور است. مشخصه این فرش‌ها، بافته شدن با تار و پودی از پنبه است که تراکم آنها ۲۰ گره در سانتی‌مترمربع بوده و طرح آنها هم کپی‌برداری از طرح فرش‌های ایرانی است. این منطقه که در ترانسیلوانیا واقع شده گلیمی معروف هم دارد.
- اولت: اولت رودخانه و منطقه‌ای در کشور رومانی و نام یکی از کیفیات و درجات فرش‌های بافته شده امروزین این کشور است. خصیصه این فرش‌ها آن است که اولاً تار و پودی از پنبه دارند و ثانیاً تراکم آنها ۲۵ گره در سانتی‌مترمربع است.
- پوستاوارول: پوستاوارولکوهی در کشور رومانی قرار دارد و یکی از درجات فرش‌های بافته شده امروزین این کشور است. این فرش‌ها اولاً تار و پودی از پشم داشته و ثانیاً تراکم آنها ۲۴ گره در سانتی‌مترمربع است.
برای دیدن آگهی‌های فرش دستباف در دیوار کلیک کنید
فرش ترانسیلوانیا
فرش‌های ترانسیلوانیا فرش‌هایی در اصل ترکیه‌ای بوده و مربوط به سده‌های شانزدهم تا هجدهم هستند که در کلیساهای پروتستان رومانی و مجارستان یافت می‌شوند. فرش‌های مشابهی هم در منطقه آناتولی یافت شده‌اند. این فرش‌ها از بخش‌های غربی ترکیه وارد شده و در واقع هدایایی بوده‌اند که برای جشن‌ها، مراسم سوگواری، و دیگر مناسبات اهدا شده و به‌کار رفته‌اند.
از حدود ۳۰۰ نمونه منتشر شده از این فرش‌ها، یک‌سوم یا حدود ۱۰۰ فرش، فرش‌های مخصوص نماز (جانمازی) با قوس معکوس، یک سوم طرح لوتو، و یک سوم طرح پرنده اوشاک، جانمازی و دیگر طرح‌ها را بر خود دارند.
بیشتر بدانید؛ با تاریخچه فرش ترکیه و ویژگی‌های آن آشنا شوید
نوع استفاده از فرش‌های رومانی
به‌طور کلی فرش‌های رومانی فرش‌هایی پشمی و ضخیم هستند که طرح‌هایی چندرنگ دارند. این فرش‌ها و زیراندازها بیشتر به کار دکور خانه و تزیین آن و همچنین گرم کردن اتاق‌ها می‌آیند. در رومانی زیراندازها بخش مهمی از هنر مردمی این دیار را تشکیل می‌دهند.
در زمان‌های گذشته فرش‌ها را به‌وسیله دست و روی دارها می‌بافتند. ماده اولیه این فرش‌ها پشم‌هایی بودند که با رنگ‌های طبیعی رنگ شده بودند. این رنگ‌ها را زنان خانه‌دار از گیاهان حاصل می‌کردند. روش به‌دست آوردن رنگ‌های گیاهی هم نسل به نسل و سینه به سینه، به نسل بعد منتقل می‌شد.
فرش‌های مولداوی
یکی از مهم‌ترین بخش‌های رومانی که هنر فرش‌بافی درآنجا رواج دارد مولداوی است. در آن دیار فرش‌ها نقشی حیاتی و ویژه در مراسم مذهبی و جشن‌ها ایفا می‌کردند و به‌نوعی نشان از توان مالی و سطح تمکن خانواده‌ها داشتند.
در زمان‌های گذشته در کشور رومانی و مولداوی فرش را جهت فروش نمی‌بافتند و تنها در موارد بسیار استثنایی که خانواده مشکلی مالی داشت، ممکن بود آن خانواده زیراندازشان را به‌فروش برساند.
کاربردهای فرش رومانی
در زمان‌های گذشته دختران رومانیایی که ازدواج می‌کردند، جهیزیه‌ای با خود به خانه همسر می‌بردند که بخش اصلی آن را دو یا سه فرش تشکیل می‌داد. در خانه از این فرش‌ها استفاده‌های مختلف می‌کردند. گاهی این فرش‌ها را روی کف اتاق پهن می‌کردند تا هم نشیمن‌گاه باشد و هم کف اتاق را گرم کند و زینتی بر آن باشد. استفاده دیگر از زیراندازها و فرش‌هایی که به‌ویژه باریک‌تر بودند به‌عنوان روانداز بود و استفاده دیگر هم می‌توانست به‌عنوان آویز یا روتختی باشد.
به هرحال زیراندازها در طول حیات فرد به شکلی روزمره مشغول ایفای نقش‌های مختلف خود بودند و گاه اتفاق می‌افتاد که این فرش‌ها و زیراندازها را به‌عنوان هدیه به انجمنی اهدا می‌کردند.
گاهی هم این فرش‌ها از قالب نقش‌های معمول خود در می‌آمدند و بویژه اگر طرح‌های زیبا و کیفیت نفیسی داشتند در مراسم شادی و غم و جشن و عزا به‌کار گرفته می‌شدند. در زمانی که قرار بود از فرش‌های رومانی جهت تزیین خانه استفاده شود، بیشتر از فرش‌هایی استفاده می‌شد که طرح گیاهان را بر خود داشتند.
طرح‌های فرش رومانی
معمولاً در طرح فرش‌های رومانی زمینه و حاشیه را با گل‌ها و شاخه‌ها و برگ‌ها زینت می‌بخشیدند. گاهی هم برای زیباتر شدن و غنی‌تر شدن فرش در کنار طرح گیاهان، از نمادهای انسانی و حیوانی یا خود انسان و حیوان هم استفاده می‌شد تا ترکیبی بدیع و چشم‌نواز عرضه کند.
امروزه فرش‌های دستبافی که توسط هنرمندان بافته می‌شوند را می‌توان در بازارهای اولتنی و مولداوی یافت. اما با گذشت زمان، همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، هنر فرش‌بافی دستی در رومانی، مثل بسیاری از کشورهای دیگر، در حال نابودی یا بی‌رونقی است.
باید توجه داشت اگر دولت و گروه‌های ذی‌نفع چاره‌ای به‌حال فرش‌ها و زیراندازهای منطقه‌ای نیاندیشند، خواه ناخواه سنت‌ها و فرهنگ و میراث مربوط به آنها کم‌رنگ‌تر شده و به‌تدریج ممکن است حتی به شکل کامل از میان برود.
تاریخچه گلیم رومانی
قدیمی‌ترین گلیم رومانی به جا مانده در سال ۱۷۸۹ بافته شده است؛ اما سنت بافت گلیم در این خطه بسیار قدیمی‌تر است. تولید گلیم‌های رومانی تحت تاثیر حکومت ترکیه بر رومانی در سده‌ی شانزدهم آغاز شد.
گلیم که به رومانیایی به آن اسکوارتا می‌گویند را در خانه دهقانان به‌عنوان رومیزی، روتختی و آویز دیوار استفاده می‌کردند و تنها خانواده‌های غنی‌تر بودند که می‌توانستند آن را به‌عنوان زیرانداز و کف‌پوش استفاده کنند.
طرح و نقش گلیم‌های رومانی
در بسیاری از گلیم‌های رومانی از پودهای خمیده در بافت استفاده شده و این امر موجب شده سوژه‌های گل و حیوان به شکل طبیعی‌تری بر این گلیم‌ها نقش بندد. برخی از گلیم‌های قدیمی‌تر طرح‌های ساده‌ای از انسان بر خود دارند. معمولاً رنگ زمینه و اصلی گلیم‌ها با رنگ حاشیه عریض در تضاد و کنتراست است.
گلیم‌های قدیمی همه از پشم بافته شده‌اند؛ اما گلیم‌های معاصر پود پشمی بر تار پنبه‌ای دارند. امروزه گلیم‌های رومانی در حجم‌های بالا به ایالات متحده آمریکا صادر می‌شوند و طرح این گلیم‌ها بیشتر، تغییر یافته طرح‌های سنتی و قدیمی بر زمینه رنگ پاستلی غیرسنتی است.
مراکز گلیم‌بافی در رومانی
مراکز مهم گلیم در رومانی بانات، دوبرویا، هونه‌دوارا، لایسرول، مارامورس، مولداوی، اولتنیا، ترانسیلوانیا و والاکیا هستند.
- بانات: بانات استانی در کشور رومانی و یکی از مراکز تولید گلیم در این کشور است که معمولاً گلیم‌های این منطقه، به شکل پرده‌های نگارین با رنگ‌های جدابافته بافته می‌شوند. طرح این گلیم‌ها راه‌راه یا شکلی هندسی می‌باشد که شباهت به طرح‌های ترکی دارد و به‌نظر می‌آید از گلیم‌های ترکیه منشاء و تاثیر گرفته باشد.
- بسارابیا: بسارابیا منطقه‌ای در جنوب غربی روسیه و هم‌مرز با کشور رومانی از سمت جنوب و دریای سیاه از سمت شرق است. زمانی که از واژه بسارابیایی استفاده می‌شود، در واقع منظور فرش‌های دستبافی است که در هر سه منطقه‌ی لهستان، رومانی و بلغارستان با تفاوت‌هایی بافته می‌شود. ضمناً این منطقه منبع و منشاء بافت گلیم‌های مشابه گلیم‌های مولداوی است. نوشته‌های روی گلیم‌های بسارابیایی با الفبای سیریلیک (الفبای مادر الفبای روسی) است.
- دوبرویا: دوبرویا منطقه‌ای در جنوب‌شرقی کشور رومانی و شمال‌شرقی بلغارستان در ساحل دریای سیاه است که محل بافت گلیم‌هایی راه‌راه یا با شکل حیوانات به‌صورت هندسی شده است.
- هونه‌دوارا: هونه دوارا منطقه‌ای در رومانی و یکی از مراکز تولید گلیم در این کشور است.
- لایسرول: لایسرول گلیمی بدون حاشیه در کشور رومانی که به‌عنوان آویز دیوار هم استفاده می‌شود.
- مارامورس: ماراموس منطقه‌ای در شمال کشور رومانی است که گلیم‌های مشهوری دارد. بسیاری از گلیم‌های این منطقه تارهایی از گیاه بوته شاهدانه دارند. در گلیم‌های ماراموس که به‌شکل پرده‌های رنگین بافته می‌شوند، جهت پود در ردیف‌های عمودی برعکس می‌شود و معمولاً حاشیه‌های اطراف گلیم با حاشیه‌های دو انتهای آن هماهنگ نیستند. یکی از محبوب‌ترین طرح‌ها در این گونه گلیم‌ها، لوزی‌های پله‌پله هستند که به شکل فشرده کنار هم قرار داشته و بر روی نقش‌مایه اصلی که به شکل هندسی است، قرار دارند.
- اولتنیا: اولتنیا منطقه‌ای در جنوب‌غربی کشور رومانی است که گلیم‌های مخصوص خود را دارد. طرح غالب این گلیم‌ها گیاهان و پرندگان هستند و به‌شکل پراکنده و تصادفی روی زمینه قرار گرفته‌اند. معمولاً زمینه سیاه بوده و طرح‌ها قرمزرنگ، سفید، سبز و آبی اجرا می‌شوند. برای تولید طرح‌ها از پودهای خمیده استفاده می‌شود.
- والاکیا: والاکیا منطقه‌ای در جنوب کشور رومانی است که تولیدکننده گلیم است. گلیم‌های قدیمی‌تر این خطه، طرح‌های راه‌راه با مایه اصلی گلدوزی شده داشته و گاه طرح آنها تصاویر ساده‌ای از حیوانات و انسان است که به‌شکل پرده بافته شده‌اند.
- گلیم‌های مولداوی: مولداوی منطقه‌ای در شمال‌شرقی رومانی است که سال‌های سال جمهوری مولداوی شوروی نامیده می‌شد. این کشور در سمت رودخانه پروت قرار داشته و مرکزی برای بافت انواع گلیم است. گلیم‌های این خطه (که هویتی هم‌سو و همراه با رومانی دارد) معمولاً زمینه‌ای به رنگ سبز، قهوه‌ای، خاکستری یا سیاه دارند. طرح این گلیم‌ها هم بیشتر نقشمایهای گیاه محور به رنگ قرمز، صورتی یا بنفش متمایل به ارغوانی دارد.
برخی از طرح‌های این گلیم‌ها هم با کمک پودهای خمیده به‌شکل منحنی متمایل گشته‌اند. بر روی برخی از گلیم‌های مولداوی تاریخ یا نوشته‌ای با الفبای لاتین به‌چشم می‌خورد. بر روی لباس‌ها و بافتهای خانگی این منطقه، زینت‌های بسیاری به چشم می‌خورد که نشان از هنر مردمان این خطه دارد.
پیشنهاد خواندنی؛ گلیم؛ بافتهای از تا رو پود همه اقوام ایرانی
- اسکوارتا: اسکوارتا واژه‌ای رومانیایی به‌عنوان صدای سگ و همچنین به معنای گلیم است.
- سکلرز: سکلرز یا به مجارستانی سکلیز، گروهی از قوم مجار است که در ترانسیلوانیای رومانی زندگی می‌کنند. این گروه گلیم‌هایی با پود پشم و تار گیاه شاهدانه می‌بافند که طرح روی آنها متوازی‌الاضلاع، لوزی‌های به‌هم فشرده، و زیگزاگ است. گلیم‌ها را به شکل نیمه روی دارهای افقی و نیمه‌بافته و بعد دو نیمه را به‌هم می‌دوزند.
ثبت بافت گلیم رومانی در میراث ناملموس یونسکو
در سال ۲۰۱۲ کشور رومانی روش بافت گلیم‌های دیواری‌اش را که به‌شکلی منحصربه‌فرد بود به ثبت میراث ناملموس یونسکو رساند. این روش بافت اختصاص به رومانی و مولداوی را دارد و در گذشته توسط گروه‌هایی در رومانی و جمهوری مولداوی به‌کار می‌رفت. در این روش فرش‌هایی که روی دیوار بافته می‌شوند، بیشتر جهت تزیین، مراسم سوگواری، نمایش و یا بخشی از جهیزیه عروس استفاده داشتند؛ اما امروزه بیشتر به‌عنوان آویزهایی هنری است.
در این مقاله نگاهی داشتیم به انواع زیراندازهای منطقه رومانی که کشوری در بخش شرقی اروپاست. این کشور، کشوری اثرگذار در عرصه زیراندازهای منطقه‌ی بالکان است و با توجه به مساحتش که از کشورهای همسایه بزرگ‌تر است و همینطور سابقه فرش‌بافی هنرمندانه‌اش که سال‌های‌سال جریان داشته، نقشی حیاتی در احیا و حفظ سنت‌ها و فرهنگ‌های مرتبط با بافت فرش و هر نوع زیرانداز موجود در منطقه، ایفا کرده و می‌کند.