در راستای انجام قانون مالیات بر خانه‌های خالی در سال ۱۳۹۹ مقرر شد سامانه‌ای برای ورود اطلاعات املاک همه‌ مردم ایجاد شود. به همین علت بود که سایت املاک و اسکان به نشانی amlak.mrud.ir ایجاد شده و زیرساخت مناسبی برای ثبت نام املاک مردم فراهم شد.

همه مردم مکلف شدند اطلاعات ملکی خود را وارد این سامانه کنند. در این راستا ملکی در این سامانه ثبت و تعیین تکلیف نشود، به عنوان خانه خالی محسوب شده و مطابق با قانون، مالیات مستقیم به آن تعلق می‌گیرد. بر اساس این قانون و لزوم ثبت اطلاعات در این سامانه، با درج اطلاعات هیچ نوع مالیاتی به خانه اول و دوم افراد در شهری دیگر تعلق نمی‌گیرد. همچنین خانه‌های واقع در شهرهای کوچک و روستاهای زیر ۱۰۰ هزار نفر نیز از این مالیات معاف هستند، اما افراد باید ثبت‌نام کنند.

طرح سامانه املاک و اسکان با عنوان خود اظهاری سرپرستان خانوارها نیز شناخته می‌شود. این طرح اطلاعات جامعی را از بازار مسکن کشور اعم از موجودی مسکن کشور، مشخصات آنها، متراژ منازل، تعداد خانوارها، صاحبان و مستاجران در اختیار سیاست‌گذاران قرار می‌دهد. این امر سبب می‌شود تا آن‌ها بتوانند از این اطلاعات در تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های آتی کشور استفاده کنند.

اجرای طرح ثبت نام در سامانه املاک و اسکان می‌تواند به عرضه خانه‌های خالی در بازار اجاره کمک بسزایی کند. طرح سامانه املاک و اسکان به عنوان راهی برای گشایش بازار مسکن از رکود در نظر گرفته شده است.

چه کسانی باید در سامانه املاک و اسکان ثبت نام کنند؟

بر خلاف تصور رایج در جامعه که این سامانه را مختص ثبت‌نام املاک می‌دانند، باید گفت که ثبت نام در سامانه املاک و اسکان اختصاص به مالکان ندارد. افراد مشمول ثبت ملک​ در سامانه املاک، کلیه سرپرستان خانوار اعم از مالکان و مستاجران بوده که در صورت عدم ثبت‌نام در موعد مقرر، با ضمانت اجرای جریمه مالیاتی و محرومیت از خدمات اجتماعی مواجه خواهند شد. به عبارتی تمامی افراد در شهرها و روستاها با هر تعداد جمعیتی، موظف به ثبت اطلاعات مربوط به املاک خود در سامانه ثبت املاک هستند.

چرا در سامانه املاک و اسکان ثبت‌نام کنیم

راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان کشور یکی از بهترین ابزارهای جمع‌آوری و سرشماری اطلاعات ملکی به‌منظور تعیین وضعیت و رصد آنی وضعیت املاک و اسکان کشور است. یکی از اهداف مهم این طرح را می‌توان به شناسایی خریداران ملک توسط افرادی دانست که به احتکار این املاک روی آورده‌اند.

در وهله بعدی این سامانه مقدمه و پیش‌نیاز اجرای طرح مالیات بر خانه‌های خالی است که مالکان و صاحبان آنها به هر دلیلی علاقه‌ای به عرضه آن در بازار اجاره و فروش ندارند. لذا اجرای این طرح و شناسایی این واحدها می‌تواند به عرضه خانه‌های خالی در بازار اجاره منتج شود و گشایشی در بازار مسکن رخ دهد.

آموزش کامل ثبت نام در سامانه املاک و اسکان

برای ثبت نام املاک سرپرست خانوار، به ثبت نام در سامانه املاک و اسکان نیاز بوده و موارد زیر برای ثبت‌نام سامانه املاک الزامی است:

پس از ورود به صفحه اصلی سامانه املاک به نشانی amlak.mrud.ir، گزینه ورود به سامانه را انتخاب کنید.

در مرحله بعد، باید شماره همراه خود و کد امنیتی را وارد کرده و دکمه ورود را بزنید.

این شماره باید به نام شما و کد ملی‌تان به ثبت رسیده باشد. رمز ورود به سامانه به شماره تماس شما ارسال می‌شود که با آن می‌توانید وارد سامانه شوید.

در این مرحله، ثبت نام برای ثبت ملک در سامانه املاک و اسکان به درستی صورت گرفته و شما می‌توانید با اطلاعات خود و رمز عبوری که مشخص کرده‌اید، وارد سامانه شوید.

بعد از ثبت نام در سامانه املاک و اسکان، به عنوان اولین اقدام، برای ثبت ملک در سامانه املاک نیاز است نسبت به ثبت اطلاعات هویتی در سامانه ملی املاک اقدام کنید. این امر سبب می‌شود تا احراز هویت شما بطور کامل انجام شود. این بخش، تکمیل کننده‌ ثبت‌نام اولیه شما در سایت املاک و اسکان است.

بدین منظور در پنجره باز شده مطابق تصویر زیر، باید اطلاعات مورد نیاز را به درستی وارد کرده و دکمه “ثبت” را بزنید:

در حال حاضر اطلاعات شما به درستی در سامانه ثبت ملک در سامانه املاک درج شده و پروفایل شما تکمیل شده است.

اکنون می‌توانید لیست کامل املاک خود را مشاهده کرده و آن‌ها را تعیین تکلیف کنید:

تعیین تکلیف یعنی این که مشخص کنید این ملک کدام یک از حالت‌های زیر را دارد:

۱- مالک هستم

۲- بخشی را واگذار کرده‌ام

۳- کل ملک را واگذار کرده‌ام

۴- این ملک متعلق به من نمی‌باشد

بدین منظور، شما باید برای هر کدام از املاکی که در لیست آمده، یکی از حالات بالا را تعیین کنید.

نحوه ثبت اقامتگاه اصلی و فرعی در سامانه ملی املاک

هنگام تعیین تکلیف، شما باید ملک خود را در لیست انتخاب کرده و مشخص کنید که مالک این ملک هستید یا به اشتباه در کارتابل شما قرار گرفته است. اگر شما مالک ملکی هستید و این ملک را در لیست خود نمی بینید، باید نسبت به افزودن ملک خود اقدام کنید.

اقامتگاه فرعی، ملکی است که بصورت موقت در آن ساکن می‌شوید. مثلا خانه‌ای در شهر دیگری دارید و سالی چند مرتبه به آن جا سر زده و ساکن می‌شوید. بنابراین باید ملک موقت خود را نیز تعیین کنید.

اقامتگاه اصلی، ملکی است که در حال حاضر در آن ساکن هستید و زندگی می‌کنید. بدین منظور باید یکی از املاک خود را انتخاب کرده و مشخصات مربوط به محل سکونت خود را تکمیل کنید.

توجه داشته باشید که بعد از ثبت نام در سامانه املاک و اسکان، اگر ملکی در داخل کارتابل شما وجود داشت که متعلق به شما نبود، باید در مقابل آن ملک گزینه «این ملک متعلق به من نمی باشد» را انتخاب کنید. همچنین در صورت فروش ملک خود در صورتی که هنوز آن ملک را در لیست خود می‌بینید، باید گزینه «کل ملک را واگذار کرده‌ام» یا «بخشی از ملک را واگذار کرده‌ام» را انتخاب کنید. لذا اگر ملک خود را در اختیار مستاًجر قرار داده‌اید، باید گزینه «شخص دیگری ساکن است» را انتخاب کنید.

جمع‌بندی

یکی از مهم‌ترین سامانه‌هایی که در سال ۱۴۰۰ معرفی شده سامانه ملی املاک و اسکان کشور است. در صورت اجرای صحیح و دقیق آن توسط مردم و دولت، می‌تواند در مدت کوتاهی، بانک اطلاعاتی دقیقی از املاک مردم ایجاد کرده و در نهایت به ساماندهی مالیات خانه‌های خالی کمک کند.

در این طرح مقرر شده: «کلیه سرپرستان خانوارها اعم از شهری و روستایی، مالک و مستاجر و تمامی مالکان واحد‌های مسکونی مکلفند اطلاعات محل سکونت و املاک تحت مالکیت خود را در سامانه املاک درج کنند». در این مقاله سعی کردیم روش آموزش کامل و تصویری ثبت نام در سامانه املاک و اسکان و تعیین تکلیف املاک را به زبان ساده توضیح دهیم.