شکایت از کارفرما بابت بیمه چه شرایطی دارد؟ بسیاری از کارفرمایان تمایلی به بیمه کردن کارگران ندارند و یا در بهترین حالت اصرار دارند حق بیمه را نقدی بپردازند؛ حتی در مواقعی هم عده‌ای از کارفرمایان اداعا می‌کنند که بیمه را پرداخت کرده‌اند، درحالی‌که شخص بعد از چند ماه کار و گرفتن استعلام متوجه میشود که کارفرما او را بیمه نکرده است.
طبق ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرما موظف است کارگر را بیمه کند؛ در صورت نپرداختن حق بیمه، کارگر به‌صورت قانونی این حق را دارد که از کارفرمای خود شکایت کند. در ادامه، نکات قانونی شکایت از کارفرما بابت بیمه را بررسی خواهیم کرد.
نحوه محاسبه حق بیمه
طبق قانون کار و تأمین اجتماعی، حق بیمه در سال جاری (۱۴۰۱) ۳۰ درصد است که از این ۳۰ درصد، پرداخت ۲۷ درصد آن بر عهده کارفرما و پرداخت ۳ درصد بر عهده کارگر است. درصورتی‌که کارفرما بیمه را پرداخت نکند، کارگر به‌صورت قانونی حق شکایت از کارفرما بابت بیمه را خواهد داشت.
دلایل بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث میشود کارفرما از بیمه کردن کارگران خود شانه خالی کند:
- نداشتن مجوز‌های لازم و قانونی برای کسب‌و‌کار مانند داشتن کد کارگاه
- برخی کارفرمایان پرداخت بیمه را هزینه اضافی می‌دانند و سعی می‌کنند با ترفند‌های گوناگون مانند اخذ چک و سفته، این وظیفه را از سر خود باز کنند.
- بیمه اثبات محکمی برای ارتباط بین کارگر و کارفرماست. بنابراین، کارفرما را موظف می‌کند تمام حقوق قانونی کارگر از جمله عیدی و سنوات را به‌طور کامل پرداخت کند.
عواقب پرداخت نکردن بیمه توسط کارفرما
همانطور که گفتیم طبق قانون کار، کارفرما موظف است کارگر را بیمه کند. درصورتی‌که این اتفاق نیفتد، کارگر با طی مراحل قانونی می‌تواند از کارفرما شکایت کند. در صورت شکایت از کارفرما بابت بیمه او باید تمام حقوق کارگر را به‌طور‌کامل بپردازد. در شرایطی که دو طرف برای کار، بدون قرارداد توافق می‌کنند باز هم کارگر حق شکایت از کارفرما بابت نپرداختن بیمه را دارد؛ یعنی نبود قرارداد میان کارگر و کارفرما دلیلی برای تخطی کارفرما از قانون و پرداخت نکردن بیمه کارگر نیست.
نحوه محاسبه حق بیمه پرداخت‌نشده توسط کارفرما
برای محاسبه حق بیمه کارگر در صورت پرداخت نشدن آن توسط کارفرما باید ۲ حالت مهم را مد نظر قرارداد:
۱. کارگری که حق بیمه او پرداخت نشده و همچنان مشغول کار است
درشرایطی که حق بیمه کارگر پرداخت نشده و او همچنان نزد کارفرما مشغول به کار است، حقوق فعلی او ملاک محاسبه برای بیمه قرار می‌گیرد:
- ۳۰ ٪ × مدت زمان عدم واریز حق بیمه × میزان مبلغ دستمزد فعلی
۲. کارگری که قبلاً اشتغال داشته است
اگر کارگری که حق بیمه‌ا‌ش توسط کار فرما پرداخت نشده، از محل کار خود خارج شده باشد و دیگر در آنجا مشغول به کار نباشد، دستمزد او در همان سال ملاک محاسبه حق بیمه قرار می‌گیرد:
- ۳۰ ٪ × مدت‌زمان عدم واریز حق بیمه × دستمزد اشتغال به کار در آن سال
شرایط از کار افتادگی تامین اجتماعی و نحوه برخورداری از مستمری آن
نحوه ثبت شکایت از کارفرما بابت بیمه
برای ثبت شکایت از کارفرما بابت بیمه، در مرحله اول باید همراه با مدارک هویتی و تمام مدارک مرتبط دیگر به اداره بیمه مراجعه نمود. اگر قرارداد کاری با کارفرما وجود نداشته باشد، نیاز به همراه داشتن پرینت واریز حقوق از سوی کارفرما و یا شهادت سایر کارگران خواهد بود. با ثبت شکایت کارگر و بررسی مدارک و شواهد توسط اداره بیمه و درنهایت اثبات ادعای مطرح‌شده، کارفرما موظف است تمام مدت‌زمان فعالیت کارگر را که بدون بیمه رد کرده است، به طور کامل پرداخت کند.
قوانین و مراحل قانونی شکایت از کارفرما بابت بیمه
- در وهله اول برای اثبات ادعا نیاز به مدرک کافی وجود دارد. در صورت وجود قرارداد توافقی میان کارفرما و کارگر، روند کار راحت‌تر و سریع‌تر پیش خواهد رفت.
- در صورت وجود نداشتن قرارداد، با پیدا کردن شعبه بیمه‌گذار و مراجعه به اداره کار، باید از طرف اداره کار نامه‌ای برای شعبه بیمه‌گذار گرفته شود. سپس نامه به کارگزاری بیمه تحویل داده شود. در این صورت، کارگر می‌تواند با استفاده از سوابق بیمه، تخطی کارفرما را با داشتن مدرک اثبات کند.
- در صورت وجود نداشتن قرارداد، از شاهدان هم می‌توان برای پیش‌بردن شکایت استفاده کرد.
- طبق قانون، ۲ هفته بعد از شکایت کارگر از کارفرما، اداره کار ابتدا تلاش می‌کند با تشکیل جلسه سازش مشکل را حل کند.
- در صورت حضور پیدا نکردن کارفرما در جلسه یا حل‌نشدن مشکل، جلسه به مرحله بعد رفته و بعد از ۲ هفته، جلسه بعدی با عنوان تشخیص و شکایت از کارفرما برگزار خواهد شد.
- در جلسه تشخیص و شکایت از کارفرما، کارشناس مدارک کارگر را بررسی و طبق آن رأی صادر خواهد کرد.
- در صورت اعتراض یکی از دو طرف به رأی کارشناس، جلسه حل اختلاف به‌عنوان آخرین جلسه تشکیل میشود. اگر بازهم مشکل حل نشد، شکایت به دادگاه ارجاع داده خواهد شد.
- برای پیگیری و شکایت از کارفرما بابت بیمه از نظر قانون هیچ محدوده زمانی وجود ندارد و حتی پس از فوت کارگر هم وارثان قانونی او می‌توانند برای دریافت حق و حقوق شخص فوت‌شده اقدام و از کارفرما شکایت کنند.
جریمه کارفرما در صورت بیمه‌نکردن کارگر چیست؟
طبق ماده ۱۸۳ قانون کار در صورت پرداخت نشدن حق بیمه و شکایت از کارفرما بابت بیمه ، علاوه بر اینکه کارفرما موظف است کلیه حقوق کارگر را پرداخت کند، یک جریمه نقدی معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه را هم باید پرداخت کند؛ مثلاً اگر حق بیمه ۷۰۰ تومان باشد، مبلغی ۲ تا ۱۰ برابر ۷۰۰ تومان را باید پرداخت کند. در صورت تأخیر در پرداخت کارفرما، هر ماه ۲ درصد به مجموع حق بیمه و بیمه بیکاری اضافه خواهد شد.
در این مقاله با تمام نکات قانونی شکایت از کارفرما بابت بیمه آشنا شدیم. تجربیات خود را درباره این موضوع با ما به اشتراک بگذارید.
