ورود خودروهای چینی به ایران سال‌های اول دهه ۸۰ شروع شد. خودروسازی در چین صنعتی قدیمی و با سابقه طولانی نیست، اما مانند دیگر صنعت‌های این کشور با وجود ضعف‌های جدی در ابتدای کار، به‌سرعت پیشرفت کرد.
خودروهایی که در سال‌های ابتدای قرن بیست و یکم هیچ جایی در بازارهای جهانی نداشت و حتی به‌عنوان محصولات اقتصادی قابل‌قبول نبود، به‌مرور مسیر پیشرفت را در پی گرفت و حدود ۱۰ سال بعد، حرف‌های بسیاری در این صنعت برای گفتن داشت. این خودروها به فراخور بهبود وضعیت در بازارهای جهانی، در ایران نیز شرایط بهتری پیدا کرد؛ اما با ایجاد محدودیت برای صنعت خودروسازی ایران و توقف واردات خودرو، بازار مونتاژ چینی‌ها در ایران نیز رونق خوبی گرفت.
قیمت خودروهای چینی نیز دوشادوش خودروهای ایرانی رو به افزایش است؛ بازاری که با ممنوعیت واردات خودرو دربست در اختیار خودروهای مونتاژی قرار گرفته است و معلوم نیست روی کدام قیمت‌ها آرام خواهد گرفت.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به چگونگی نحوه قیمت‌گذاری خودروهای خارجی در بازار گفت: «سازمان حمایت مسئول قیمت‌گذاری خودروهای چینی و روسی است، اما اگر خودرویی خارجی باشد، بازار قیمت آن را تعیین می‌کند و نهاد ناظری بر آن نظارت ندارد و سازمان حمایت نظارت ارشادی دارد.»
مهدی دادفر در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا نحوه فروش خودروهای خارجی نسبت به ایرانی‌ها متفاوت است؟ افزود: «اکنون خودروسازان خارجی به این نحوه خودرو را می‌فروشند که در یک روز فرصت دارند ثبت‌نام کنند و همان روز باید مبلغ موردنظر را بپردازند.»
دادفر اضافه کرد: «اکنون تمام خودروهای وارداتی به‌صورت CKD با حداقل ۲۰ درصد داخلی‌سازی وارد می‌شود. محصولات مونتاژی به‌خاطر اینکه عرضه محدود است مشمول قیمت‌گذاری نیست. تعداد عرضه به‌گونه‌ای نیست که نیازی به ورود نهاد نظارتی به قیمت‌گذاری باشد. نرخ این محصولات را خود مونتاژکننده تعیین می‌کند.»
بازار در همه حوزه‌ها انحصاری است. در حوزه خودروهای چینی به‌خاطر سخت‌گیری مکرر وزارت صمت، تقریباً هیچ شرکتی فعال نیست و یکی دو شرکت فعال است. آنها هم هرطوری که دلشان می‌خواهد با مردم رفتار می‌کنند.
مشاور رئیس شورای رقابت با اشاره به چگونگی نحوه قیمت‌گذاری خودروهای خارجی در بازار گفت: «شورای رقابت وظیفه قیمت‌گذاری خودروهای چینی و خارجی را ندارد و سازمان حمایت باید آنها را قیمت‌گذاری کند.»مصطفی صفاری ادامه داد: «وزارت صمت به سازمان حمایت مجوز داده است تا در نحوه فعالیت خودروسازان نظارت کند.»
این روزها شاهد عرضه انواع خودروهای چینی و فهرست قیمت جدید محصولات آنها هستیم، جالب است که در این فهرست قیمت یک دستگاه خودروی شاسی‌بلند چینی پرفروش به بیش از ۸۰۰ میلیون تومان رسیده است؛ مبلغی که در گذشته می‌توانستیم برای خودرویی اروپایی پرداخت کنیم.
بیگی کارشناس صنعت خودرو با اشاره به چگونگی نحوه قیمت‌گذاری خودروهای خارجی در بازار گفت: «بهترین روش برای فروش خودروها این است که خود کارخانه روی آن نظارت کند و قیمت‌گذاری کند. خودروهای چینی چون هم‌رده قیمت با دیگر خودروهای خارجی است، انحصاری در آن وجود ندارد.»
وی با بیان اینکه چرا در فروش خودروهای خارجی فرآیند قرعه‌کشی صورت نمی‌گیرد، اضافه کرد: «قرعه‌کشی سیاست خوبی نبود و نتایج خیلی مثبتی نداشت. معمولاً با این روش‌ها قیمت افزایش پیدا می‌کند و با افزایش قیمت روش‌های فروش مختلف ظاهر می‌شود. درخصوص خودروهای خارجی زمانی که کارخانه قیمت عجیب و غریب دهد، سازمان حمایت ورود خواهد کرد.»
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، با تأکید بر لزوم نظارت قیمت خودروهای خارجی توسط دولت عنوان کرد: «برای قیمت‌گذاری منطقی محصولات وارداتی نیاز به فضای رقابتی است و این مسئله در حالی است که بعضی واردکنندگان از شرایط فعلی سوءاستفاده می‌کنند.»
وی با بیان اینکه نباید از دولت انتظار داشت که تک‌تک شرکت‌ها را کنترل کند یا به واردات خودرو بپردازد، گفت: «شرکت‌های تولیدکننده جهانی خودرو هرساله با بعضی ترفند‌ها قیمت خودروها را افزایش می‌دهند و مشتریان را ترغیب به پرداخت قیمت بیشتر برای خرید خودرو می‌کنند؛ افزودن امکانات بیشتر به خودرو یکی از این ترغیب‌ها است.»
کاکایی افزود: «دولت باید فضای نظارتی خود را تقویت کند. چنانچه تنش‌هایی در زمینه سوءاستفاده بعضی شرکت‌ها وجود نداشته باشد، دولت قادر خواهد بود تا به فعالیت‌های پایدار در صنعت خودرو بپردازد. البته یکی از دلایل نابسامانی‌های گذشته در بازار خودروهای وارداتی، خرید از شرکت‌های واسطه توسط واردکنندگان ایرانی است و واردات خودرو باید از منبع اصلی انجام گیرد.»
***
شما می‌توانید جدیدترین اخبار خودرو را در بلاگ دیوار مطالعه کنید
