تغییرات بزرگ نتیجه مداومت‌ها و انجام همیشگی امری مطلوب و تاثیرگذار است. اتفاقات خوشایند و دگرگونی‌های مطلوب و مفید در هر ساحتی از زندگی ما، به یک‌باره اتفاق نمی‌افتند. هر تغییر نیازمند بستر مناسب، افرادی دغدغه‌مند و پیگیری‌های مداوم و همیشگی یک رفتار است؛ رفتاری که عادت می‌شود و در زندگی روزمره جای می‌گیرد.
این مقدمه را گفتیم تا برسیم به این‌که اگرچه در ظاهر طبق تقویم تاریخی، کمپین «بازی را دست به دست کن» با هدف توزیع اسباب‌بازی در مناطق کم‌برخوردار و تجربه شادی‌های کوچک برای کودکانی که دست و دل‌شان از خوشی‌های این‌چنینی خالی است، به روزهای آخر رسید، اما مگر می‌شود ادعا کرد که نیکی تاریخ انقضا دارد و فقط در موعدهای خاصی می‌توان قرارهای نیک‌اندیشانه را تمدید کرد؟ این کمپین با حضور و همدلی شما بود که به نقطه مطلوب در نظر گرفته شده رسید. این شما بودید که بیشتر از هر کسی یا هر چیزی شانه به شانه، قدم به قدم، ما را همراهی کردید تا همگی به سر منزل مقصود برسیم.
همیشه دست به دست کن!
کمپین «بازی را دست به دست کن» اگرچه با طراحی و اجرای دیوار، کمیسیون اخلاق کمیته ملی المپیک و پارالمپیک، الوپیک، خیریه «کودکان فرشته اند» و خیریه «خادمین امام علی(ع)» نقطه آغاز و پایانی داشت، اما چنین ایده‌ها و تلاشی برای شادمانی‌های کوچک دسته‌جمعی هر روز در جایی از این کره خاکی یا نقطه‌ای از جغرافیای سرزمینی متولد می‌شود و ادامه می‌یابد. شاید در ظاهر این کمپین به آخر رسیده است، اما همان‌طور که پیش از این دیدیم و بعد از این هم شاهد آن بودیم چنین دغدغه‌های همدلانه و فعالیت‌های مردمی توسط موسسات خیریه مختلف، گروه‌های مختلف، فعالین حوزه‌های اجتماعی و… ادامه می‌یابد. در نتیجه این چرخه‌ی کمک به هم‌نوع، اشتراک حال خوب و بی‌خبر نماندن از کسی که در شهر ما به سختی روزگار می‌گذراند، آن‌قدر به لحظه‌های ما گره می‌خورد که جزئی از عادت‌های ما و دغدغه‌های همیشگی‌مان می‌شود. این چرخه تمامی ندارد، و همه ما خوب می‌دانیم که اتفاقات بزرگ و حالِ خوب دسته‌جمعی و لبخندی به پهنای جغرافیایِ این زیست‌بوم هیچ‌وقت میسر و ممکن نخواهد شد، مگر با مداومت و همیشگی بودن هر آن‌چیزی که می‌تواند تغییرات بزرگی را رقم بزند.
و اما چرا کمیین بازی را دست به دست کن، می‌تواند به هر شکل و شیوه‌ای اثرگذار باشد و گامی آغازین برای شروع اتفاقات و تغییرات مثبت جز ساحت خیرخواهانه و یک حرکت خودجوش اجتماعی باشد؟
در بالا به چرخه همیشگی دغدغه‌های خیرخواهانه اجتماعی اشاره کردیم که می‌تواند باعث تکثیر و گسترش رفاه و رضایتمندی در سطح کلان و بین تعداد افراد زیادی از جامعه شود. هدف بسیاری از موسسات خیریه که در حوزه رفاه خانوادده‌های کم‌بضاعت و بی‌بضاعت فعالیت می‌کنند، این است که شکاف موجود بین طبقات مختلف جامعه به کمترین سطح ممکن برسد و همه اهالی جامعه هدف، به سطح مطلوبی از رفاه و بهره‌مندی از امکانات معمولی برسند که حق همه ما برای داشتن یک زندگی سالم و هدفمند است. اما این چرخه همیشگی و تمام‌نشدنی، فقط مربوط به این ساحت اجتماعی و مختص به امور خیریه نیست؛ چرا که می‌توان رد پای آن را در حوزه‌های دیگر هم دید.
اقتصاد مبتنی بر دست به دست
احتمالا باید اصطلاح «اقتصاد چرخشی» یا «اقتصاد دورانی» را شنیده باشید؟! پربیراه نیست اگر اقتصاد چرخشی را که رویکرد متفاوتی در اقتصاد و فعالیت‌های مربوط به آن است، نوعی نوآوری اجتماعی بدانیم. زیرا مسائل اقتصادی یک جامعه مسیر جدا و متفاوتی از ساحت‌های اجتماعی و فرهنگی آن جامعه ندارد. اما اقتصاد چرخشی دقیقا چه چیزی است و چه کارکردی دارد؟
اقتصاد چرخشی یکی از روش‌های نوظهور و مهم در زمینه نوآوری اجتماعی است که در صورت پیاده‌سازی آن، روز به روز ارزش اقتصادی کشور مربوطه افزایش پیدا می‌کند. حالا این سوال پیش می‌آید که هدف اقتصاد چرخشی چیست؟ هدف اقتصاد چرخشی به‌عنوان یک نظام اقتصادی با رویکردی تازه و غیرسنتی کاهش ضایعات و استفاده بهینه و بیشتر از منابع است.
در اقتصاد چرخشی که مدل تازه و مدرنی از تولید و مصرف است، تلاش برای اشتراک‌گذاری، اجاره، فروش مجدد، تعمیر، بازسازی، بازیافت مواد و بخش‌های به‌کار رفته در یک محصول تولیدی است. در نتیجه با چنین روشی چرخه عمر محصول افزایش می‌یابد و افراد زیادی با هزینه کمتر از کارآیی و اثر گذاری محصول بهره‌مند می‌شوند. در واقع هدف از اقتصاد چرخشی این است که پسماندهای حاصل از تولید هر محصولی به حداقل برسد. در چنین رویکردی وقتی یک محصول به آخر عمر مفید خود برسد، اگر مواد اولیه به‌کار رفته در محصول اقابل استفاده باشد، بار دیگر به چرخه مصرف باز می‌گردد در برخی موارد هم محصول با تعمیر و بازسازی و بدون جداسازی اجزای آن امکان استفاده مجدد توسط کاربر دیگری را هم دارد.
دیوار همیشه در تلاش بوده است تا در مدل کسب‌وکار خود و کمپین‌هایی که به‌عنوان مسئولیت اجتماعی طراحی و اجرا می‌کند، گوشه‌نظری به اقتصاد چرخشی داشته باشد و هر فرصتی را برای نزدیک شدن به مدل چنین اقتصادی غنیمت بداند. همان‌طور که می‌داند، سایت و اپلیکیشن دیوار، بستر مناسبی برای ثبت آگهی و جست‌وجو در بین آگهی لوازم دست‌دوم شخصی و غیرشخصی است. وجود چنین بستری باعث می‌شود که فروشنده و خریدار بدون واسطه و اتلاف وقت و انرژی بتوانند محصول و کالایی که برای خودشان قابل استفاده نیست، اما می‌تواند کالا یا محصول مناسبی برای دیگری باشد، بفروشند. چنین چرخه‌ای ارزش افزوده‌ای برای اقتصاد هر خانوار و در حالت کلی برای جامعه دارد. استفاده چندباره از یک کالا یا محصول در کنار ارزش افزوده اقتصادی و طولانی شدن عمر استفاده از یک محصول، مزایای دیگر مثل احترام به طبیعت و حواس‌جمعی نسبت به محیط زیست را دارد. در اقتصاد چرخشی و کمپین‌های خیرخواهانه (مثل اهدای اسباب‌بازی دست‌دوم اما سالم) که مبتنی بر چنین ایده‌ای است، با کمینه شدن ضایعات و استفاده مجدد، ما غیرمستقیم در ذخیره انرژی دخیل هستیم که در حوزه حفاظت محیط زیست، فعالیت ارزشمندی است.
محافظت از زیست‌بوم طبیعی با دست به دست کردن!
برای تولید هر محصول یا کالایی مقادیر زیادی انرژی، آب، نیروی انرژی انسانی و… هزینه می‌شود. این هزینه انرژی فقط در زمان تولید نیست. از زمان تولید تا مصرف نیز مقادیر زیادی انرژی به کار گرفته می‌شود تا وسیله یا کالایی، امور روزمره ما را تسهیل کند. ایده‌های مبتنی بر اقتصاد چرخشی بر این مسئله تاکید دارد که کالا با دست به دست شدن، می‌تواند تاثیر مهمی در حفاظت از محیط زیست و استفاده کمتر از منابع طبیعی داشته باشد. در نتیجه‌ی همه این چرخش، ما به کمتر شدن گرمای کره زمین و به خطر انداختن زیست بوم موجودات زنده، از جمله خودمان به‌عنوان ساکنان همیشگی کره زمین سهم موثری داشته‌ایم.
دیوار در هر دو کمپین خود یعنی اهدای گوشی و تبلت به کودکان بازمانده از تحصیل و همچنین اهدای اسباب‌بازی بدون استفاده در خانه‌های هر کدام از ما در تلاش بوده است تا علاوه بر دست به دست کردن حال خوبی که کارکردی اجتماعی دارد و زمینه‌ساز صلح و دوستی‌های پایدار است، با دادن فرصت دوباره به کالا و محصولی که به‌نظر ناکارآمد می‌آید اما می‌تواند گره از کار کسی بگشاید، بستری هم برای صلح و دوستی با زمین، محیط زیست و منابع طبیعی فراهم کند.
زیستن ما با صلح است که معنا پیدا می‌کند و ما زمانی می‌توانیم ادعا کنیم که در مسیر زندگی مطلوبی قرار داریم که در صلح و دوستی تمام و کمال با هم‌نوع، طبیعت و محیط زندگی خودمان هستیم. دست به دست کردن اسباب‌بازی در واقع مصداقی بود برای دست به دست کردن حال خوب، خنده، رضایت درونی، حواس‌جمعی نسبت به هم‌نوع، دغدغه‌مندی نسبت به طبیعت، تلاش برای داشتن اقتصادی کارآمد و افزایش ارزش افزوده فعالیت‌های اقتصادی و… . اگر معتقدید که دست به دست کردن اسباب‌بازی بدون هیچ محدودیت زمانی یکی از آن کارهای مطلوبی است که مشتاق هستید هر چند وقت یک‌بار به سراغ آن بروید، باید به شما بگوییم که خیریه «کودکان فرشته‌اند» با شعار «مکانی برای قصه شدن» فعالیت خود را با پخش عروسک در بخش کودکان بیمارستان‌های مختلف شروع کرد، پذیرای کمک‌های نقدی و غیرنقدی شما برای اهدای اسباب‌بازی و هر وسیله ضروری به کودکان نیازمند خواهد بود. خیریه «کودکان فرشته‌اند» اگرچه به‌طور موقت در این کمپین با ما همراه بود، اما همیشه و بدون هیچ وقفه‌ای، در تلاش برای بهبود جسمی و شادی روحی کودکان است.
این کمپین تا وقتی چنین دغدغه‌هایی همیشگی باشد و افراد زیادی برای به‌ثمر رسیدن هر هدف مطلوبی در جهت دوستی و صلح پایدار در تلاش باشند، تمام نمی‌شود. کمپین «بازی را دست به دست کن» یا همه کمپین‌های اجتماعی مشابه به‌واسطه نیک‌خواهی و نیک‌اندیشی همیشگی مردمی است که به سرانجام می‌رسد و اگر مشارکت‌های این‌چنینی نباشد، دغدغه‌های این‌چنینی هیچگاه به ساحت عمل نمیرسند و متولد نمی‌شوند. این حضور همیشگی هم مختص به زمان و مکان خاصی نیست… محدودیت زمانی و مکانی ندارد. جاری و همیشگی است و تا وقتی این حضور پر مهر همیشگی شما باشد، می‌توان ادعا کرد در هر کجای این سرزمینی حرکت‌های خودجوش و برنامه‌های هدفمند همچون نهال‌های کوچکِ تازه‌ای آغاز می‌شوند و تا بی‌نهایت ادامه پیدا می‌کنند…
