کسب و کارها در خلاء و دور از جامعه نیستند بلکه فعالیت آنها در گرو حیات اجتماعی است. پس رابطه آنها و تعهد اجتماعی آنها به جامعه و دغدغه‌های اجتماعی و محیط زیستی‌شان مهم است و از عوامل رشد و بقا کسب و کارها محسوب می‌شود. اینجاست که بحث ایزو ۲۶۰۰۰ مطرح می‌شود.
در واقع ایزو ۲۶۰۰۰ ، راهنمایی برای کسانی است که تشخیص می‌دهند، احترام به جامعه و محیط یک عامل حیاتی موفقیت در کسب و کار است.
هنوز هم با وجود پیشرفت‌های غیرقابل انکار در حوزه مسئولیت اجتماعی، بسیاری از صاحبان کسب و کارها درباره مسئولیت اجتماعی آگاهی زیادی ندارند. به بیان دیگر در آنها انگیزه لازم برای انجام فعالیت در جهت ارتقای محیط زیست و بهبود اجتماع دیده نمی‌شود. ایزو ۲۶۰۰۰ یک تلنگر برای این گروه از فعالین اقتصادی است که مسئولیت اجتماعی را نادیده می‌گیرند. به بیان دیگر راهنمایی‌های ایزو ۲۶۰۰۰ برای بالابردن آگاهی کسب و کارها در حوزه فعالیت اجتماعی است. استفاده از ایزو ۲۶۰۰۰ علاوه بر اینکه انجام کاری درست است، به عنوان راهی برای ارزیابی تعهد کسب و کار به پایداری و عملکرد کلی آن تلقی می‌شود و یک استاندارد راهنمایی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند فرآیندهای عملیاتی خود را بهبود دهند و اکوسیستم سالم را تضمین کنند.
تاریخچه ایزو ۲۶۰۰۰
ایزو ۲۶۰۰۰ در سال ۲۰۱۰ توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO)، که یک آژانس بین المللی تخصصی استانداردسازی متشکل از نهادهای استاندارد ملی بیش از ۱۶۰ کشور است، منتشر شد. دوازده سال از اولین انتشار ایزو ۲۶۰۰۰ می‌گذرد. از آن زمان تاکنون، این استاندارد با ارائه راهنمایی‌هایی برای کسانی که می‌خواهند سهم بیشتری در توسعه پایدار داشته باشند، به ادغام اصول راهنمای سازمان ملل در زمینه تجارت و حقوق بشر کمک می‌کند.
این استاندارد پس از پنج سال مذاکره متمرکز بین بسیاری از ذینفعان در سراسر جهان در سال ۲۰۱۰ راه اندازی شد. بیش از ۵۰۰ متخصص، از جمله نمایندگان دولت، سازمان‌های غیردولتی، گروه‌های مصرف کننده و تشکیلات کارگری در سراسر جهان در توسعه آن دخیل بودند.
. Dante. Pesce، نایب رئیس گروه کاری سازمان ملل در امور تجارت و حقوق بشر و Staffan Söderberg، نایب رئیس کارگروه ایزو ۲۶۰۰۰ خاطرنشان می‌کنند که این استاندارد به بسیاری از افراد کمک کرده است تا درک کنند که حقوق بشر کلید هر کسب‌وکار یا سازمانی است که می‌خواهد به توسعه پایدار کمک کند.
چرا مسئولیت اجتماعی برای کسب‌وکار شما مهم است؟
مسئولیت اجتماعی امروزه به یکی از دغدغه‌های اصلی کسب و کارها تبدیل شده. زیرا فشار مردم برای سازمان‌ها برای رفتار مسئولانه‌تر اجتماعی و رعایت استانداردهای اجتماعی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
سازمان‌ها در سراسر جهان باید اقدامات لازم را برای ارتقای عملکرد اجتماعی خود و تبدیل جهان به مکانی بهتر انجام دهند. با بهبود عملکرد خود از طریق پذیرش ایزو ۲۶۰۰۰، به مخاطب نشان خواهید داد که در توسعه پایدار مشارکت دارید.
با دریافت گواهینامه ایزو ۲۶۰۰۰، نه تنها ثابت خواهید کرد که محصولات و خدمات را به طور مؤثر به سهامداران و عموم ارائه می‌کنید؛ بلکه نشان خواهید داد به محیط زیست و پایداری آن نیز اهمیت می‌دهید. علاوه بر این، با جذب مشتریان و کارمندان جدید که مایل به حفظ یک اکوسیستم سالم هستند، شهرت شرکت را افزایش خواهید داد.
ایزو ۲۶۰۰۰ چه فرصتی به کسب و کارها می‌دهد؟
- با پیاده کردن استانداردهای ایزو ۲۶۰۰۰ می‌توانید مشارکت بیشتر سرمایه گذاران و کارکنان و تامین کنندگان را فراهم کنید .
- با پیاده سازی استانداردها و گرفتن بازخوردها، نقاط قوت و ضعف کسب و کار خود را هم بهتر می‌شناسید و تصمیمات آگاهانه تر و مبتنی بر شناخت را برای کسب و کار خود می‌گیرید.
- وقتی با سرمایه گذاران و جامعه ارتباط بیشتری می‌گیرید نتیجه آن شناخت فرصت‌ها و محدودیت‌های منابع کسب و کارتان است.
- به عنوان مثال در بخش بازاریابی می‌توانید کسب وکارتان را به عنوان کسب و کاری متعهد به مسئولیت اجتماعی معرفی کنید.
- ایزو۲۶۰۰۰ فرصتی برای بالابردن شهرت کسب و کار و افزایش اعتماد جامعه به کسب و کار شما است.
- در نهایت همه این اقدامات منجر به بالابردن سود کسب و کار و ایجاد انگیزه بالاتر در کارکنان شرکت است.
آخرین بازبینی برای بازبینی احتمالی در سال ۲۰۱۴، استاندارد ایزو ۲۶۰۰۰ راهنمایی در مورد موارد زیر را ارائه می‌دهد:
- شناخت مسئولیت اجتماعی و جلب مشارکت ذینفعان
- راه‌های ادغام رفتار مسئولیت پذیر اجتماعی در سازمان
هفت اصل اساسی زیربنای مسئولیت اجتماعی
- مسئولیت
- شفافیت
- رفتار اخلاقی
- احترام به منافع ذینفعان
- احترام به حاکمیت قانون
- احترام به هنجارهای رفتاری بین المللی
- احترام به حقوق بشر
هفت موضوع اصلی ایزو ۲۶۰۰۰ و موضوع اصلی مربوط به مسئولیت اجتماعی
- حاکمیت سازمانی
- حقوق بشر
- شیوه های کار
- محیط زیست
- شیوه های عملیاتی منصفانه
- مسائل مصرف کننده
- مشارکت و توسعه جامعه
چه کسی باید از ISO 26000 استفاده کند؟
- بخش‌های خصوصی، دولتی و غیرانتفاعی، اعم از بزرگ یا کوچکی که خواه در کشورهای توسعه‌یافته یا در حال توسعه فعالیت می‌کنند، از ایزو ۲۶۰۰۰ استفاده می‌کنند. همه موضوعات اصلی مسئولیت اجتماعی به نحوی با هر سازمانی مرتبط است.
- از آنجایی که موضوعات اصلی تعدادی از مسائل را پوشش می‌دهند، سازمان‌ها زمانی سود خواهند برد که از طریق بررسی ملاحظات خود و گفتگو با ذینفعان تشخیص دهند که کدام موضوعات برای آنها مرتبط‌تر و مهم‌تر است.
هدف اصلی ایزو ۲۶۰۰۰ چیست؟
- کمک به سازمان‌ها در پرداختن به مسئولیت‌های اجتماعی خود با رعایت تفاوت‌های فرهنگی، اجتماعی، محیطی و قانونی و شرایط توسعه اقتصادی.
- ارائه راهنمایی‌های عملی مرتبط با عملیاتی کردن مسئولیت اجتماعی
- کمک به شناسایی و تعامل با ذینفعان و افزایش اعتبار گزارش‌ها و ادعاهای مطرح شده در مورد مسئولیت اجتماعی
- افزایش اعتماد و رضایت در سازمان‌ها در بین مشتریان و سایر ذینفعان
- ترویج اصطلاحات رایج در زمینه مسئولیت اجتماعی
- افزایش آگاهی از مسئولیت اجتماعی
- هدف این استاندارد کاهش اختیارات دولت برای رسیدگی به مسئولیت اجتماعی سازمان ها نیست.
موضوع اصلی: حاکمیت سازمانی، بند ۶.۲
تصمیمات باید با توجه به انتظارات جامعه گرفته شود. مسئولیت پذیری، شفافیت، اخلاق و ذینفعان باید عواملی در فرآیند تصمیم گیری سازمان باشند.
موضوع اصلی: حقوق بشر، بند ۶.۳
همه انسان‌ها حق دارند که رفتار عادلانه و رفع تبعیض، شکنجه و استثمار داشته باشند.
- ۶.۳.۳ دقت نظر
- ۶.۳.۴ موقعیت‌های خطر حقوق بشر
- ۶.۳.۵ اجتناب از همدستی
- ۶.۳.۶ حل و فصل شکایات
- ۶.۳.۷ تبعیض و گروه‌های آسیب پذیر
- ۶.۳.۸ حقوق مدنی و سیاسی
- ۶.۳.۹ حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
- ۶.۳.۱۰ اصول و حقوق اساسی در کار
موضوع اصلی: شیوه های کار، زیرمجموعه ۶.۴
کسانی که از طرف سازمان کار می کنند کالا نیستند. هدف جلوگیری از رقابت ناعادلانه مبتنی بر استثمار و سوء استفاده است.
- ۶.۴.۳ روابط استخدامی و استخدامی
- ۶.۴.۴ شرایط کار و حمایت اجتماعی
- ۶.۴.۵ گفتگوی اجتماعی
- ۶.۴.۶ بهداشت و ایمنی در کار
- ۶.۴.۷ توسعه و آموزش انسانی در محیط کار
موضوع اصلی: محیط زیست، بند ۶.۵
سازمان موظف است حجم ها و الگوهای ناپایدار تولید و مصرف را کاهش داده و حذف کند و اطمینان حاصل کند که مصرف منابع برای هر فرد پایدار می‌شود.
- ۶.۵.۳ جلوگیری از آلودگی
- ۶.۵.۴ استفاده از منابع پایدار
- ۶.۵.۵ کاهش تغییرات آب و هوا و سازگاری
- ۶.۵.۶ حفاظت از محیط زیست، تنوع زیستی و احیای زیستگاه‌های طبیعی
موضوع اصلی: شیوه های عملیاتی منصفانه، بند ۶.۶
ایجاد سیستم‌های رقابت منصفانه، جلوگیری از فساد، تشویق رقابت منصفانه، و ارتقای قابلیت اطمینان شیوه‌های تجاری منصفانه به ایجاد سیستم‌های اجتماعی پایدار کمک می‌کند.
- ۶.۶.۳ مبارزه با فساد
- ۶.۶.۴ مشارکت سیاسی مسئولانه
- ۶.۶.۵ رقابت منصفانه
- ۶.۶.۶ ارتقای مسئولیت اجتماعی در زنجیره ارزش
- ۶.۶.۷ احترام به حقوق مالکیت
موضوع اصلی: مسائل مربوط به مصرف کننده، زیرمجموعه ۶.۷
ارتقای توسعه اقتصادی و اجتماعی عادلانه، پایدار و عادلانه با توجه به سلامت، ایمنی و دسترسی مصرف کننده، مسئولیت سازمان است.
- ۶.۷.۳ بازاریابی منصفانه، اطلاعات واقعی و بی طرفانه و شیوه‌های قراردادی منصفانه
- ۶.۷.۴ حفاظت از سلامت و ایمنی مصرف کنندگان
- ۶.۷.۵ مصرف پایدار
- ۶.۷.۶ خدمات مصرف کننده، پشتیبانی و حل و فصل شکایات و اختلافات
- ۶.۷.۷ حفاظت از داده های مصرف کننده و حریم خصوصی
- ۶.۷.۸ دسترسی به خدمات ضروری
- ۶.۷.۹ آموزش و آگاهی
موضوع اصلی: مشارکت و توسعه جامعه، بند ۶.۸
سازمان باید با ایجاد ساختارهای اجتماعی پایدار که در آن سطوح آموزش و رفاه در حال افزایش باشد مشارکت داشته باشد.
- ۶.۸.۳ مشارکت جامعه
- ۶.۸.۴ آموزش و فرهنگ
- ۶.۸.۵ ایجاد اشتغال و توسعه مهارت‌ها
- ۶.۸.۶ توسعه فناوری و دسترسی
- ۶.۸.۷ ایجاد ثروت و درآمد
- ۶.۸.۸ سلامت
- ۶.۸.۹ سرمایه گذاری اجتماعی
برای درخواست گواهینامه ایزو ۲۶۰۰۰ چه باید کرد؟
در نظر داشته باشید ایزو ۲۶۰۰۰ فقط شامل راهنمایی است (نه الزامات ) و به همین دلیل مانند ایزو ۹۰۰۰ و ایزو ۱۴۰۰۱ به عنوان گواهینامه استفاده نمی‌شود.
کسانی که درخواست اخذ گواهینامه ایزو ۲۶۰۰۰ را دارند باید اقدام به پیاده سازی الزامات ایزو ۹۰۰۱ کنند و بعد با توجه به ایجاد شرایط مسئولیت اجتماعی برای سازمان توسط نهادهای خصوصی که در ایران گواهینامه ایزو صادر می‌کنند اقدام به اخذ گواهینامه ایزو ۲۶۰۰۰ مسئولیت اجتماعی کنند.
منابع:
