«۷۵ درصد از جامعه هدف نظرسنجی برنامه‌نویسان ایران که اکثرا زیر ۳۰ سال هستند گفته‌اند در فکر مهاجرت‌‌اند. این یک عدد ترسناک است به خصوص که دلایل اصلی که منجر به این وضعیت شده‌ موضوعاتی مثل کیفیت پایین زندگی، نبود آزادی‌های اجتماعی و سرعت کم اینترنت و فیلترینگ است.» 

این بخشی از صحبت‌ اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیوار بود که در مورد بحران مهاجرت نیروهایی متخصص در رویداد کوئرا پلاس مطرح کرد.

رویداد کوئرا پلاس روز سه‌شنبه ۱۱ دی در هتل پارسیان تهران و با هدف رونمایی از «گزارش وضعیت برنامه‌نویسی در ایران» برگزار شد. این گردهمایی تخصصی با هدف ایجاد پل ارتباطی میان برنامه‌نویسان، کارفرمایان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات برگزار شده است.  

در پنل راهبران کسب‌وکار این رویداد اشکان آرمندهی مدیرعامل دیوار، مسعود طباطبایی مدیرعامل دیجی‌کالا و کیوان جامه‌بزرگ معاون توسعه کسب‌وکار فناپ تلکام حضور داشتند و به بررسی چالش‌های پیش روی جامعه برنامه‌نویسی کشور پرداختند.

اشکان آرمندهی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره نحوه تاب‌آوری در شرایط کنونی گفت: «از سال ۹۸ و پس از شلیک به هواپیمای اوکراینی و اتفاقات بعد از آن، شرایط در ایران بدتر شد. تا قبل از این حوادث بخش عمده‌ای از مهاجرت‌ها دلایل اقتصادی داشت؛ اما امروز دلایل مهاجرت گسترده‌تر و عمیق‌تر شده است.» 

آرمندهی در پاسخ به سوالی درباره اینکه چطور در چنین شرایطی می‌توان تاب‌آوری داشت نیز گفت: «به نظرم به زبان ساده است که بگوییم تاب‌آوری داشته باشیم، چون در عمل و اجرا بسیار سخت است. البته فراموش نکنیم برخی واقعا می‌خواهند ما خسته شویم و رها کنیم ولی من فکر می‌کنم خسته نشدن ما در چنین شرایطی خودش می‌تواند رمز گشایش باشد. ما این‌جا هستیم که در کشور اثرگذاری اجتماعی داشته باشیم. چون با کاری که انجام می‌دهیم می‌توانیم کمک کنیم حداقل یک مسئله از یک ایرانی حل شود و همین چیزی است به من و شما کمک می‌کند که در روزمرگی خودمان و در برابر چالش‌ها دوام بیاوریم.» 

مدیرعامل دیوار در ادامه با اشاره به اینکه شاید بخشی از برنامه‌نویسان از تأثیر مستقیم کدهایی که می‌نویسند آگاه نباشند با اشاره به بخش «گم‌شده‌ها» در دسته‌بندی آگهی‌های اجتماعی دیوار، به داستان یکی از آگهی‌های این دسته اشاره کرد و گفت: «یکی از کاربران دیوار در شهرستان زهک در مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان که تمام دارایی‌اش دو گوسفند بود توانست با درج آگهی در این بخش گوسفندهای گمشده و به عبارتی تمام زندگی‌اش را بازیابد. روزانه هزاران آگهی از این دست در دیوار منتشر می‌شود که هر کدام به نوعی گرهی از مشکلات بخشی از مردم حل می‌کند. این مورد و هزاران مورد مشابه دیگر از اثرات کار برنامه‌نویس‌هایی است که در دیوار کار می‌کنند».

ماجرای گوسفندهای گمشده آقای بارانی و آگهی‌های دیوار

مدیرعامل دیوار همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود به برنامه‌های دیوار برای ایجاد دسترسی به تکنولوژی‌های روز دنیا به خصوص در زمینه هوش مصنوعی برای کارمندان و کاربران دیوار اشاره کرد و گفت: «ما با فراهم کردن امکان استفاده از جدیدترین نسخه‌ دستیارهای هوش مصنوعی برای همه کارکنان دیوار تلاش کرده‌ایم که شکاف عمیقی را که به واسطه تحریم‌ها خارجی و فیلترینگ‌ داخلی بین ما و نوآوری‌های روز جهان ایجاد شده، برطرف کنیم. میزان استفاده از هوش مصنوعی در تصمیمات روزمره و کاری برای کارکنان دیوار به گونه‌ای است که الان به‌صورت روزانه ۱۴۶ نفر از اعضای تیم‌های ما هر روز از مدل‌های مختلف هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و هر روز بیش از ۳ هزار پیام بین آن‌ها ردوبدل می‌شود». 

مسعود طباطبایی، مدیرعامل دیجی‌کالا نیز که در این رویداد حضور داشت در ارتباط با مهاجرت نیروها گفت: «پس از برخوردهایی که با مدیران و مجموعه‌ها رخ می‌دهد یک موج ناامیدی اتفاق می‌افتد. مدیرانی هستند که حاضرند مهاجرت کنند و از چند پله پایین‌تر آغاز کنند.»

وی در مورد نگرانی‌های خود در مورد از دست دادن نیروهای خبره این‌طور بیان کرد: «وقتی با همکاران بحث به مهاجرت می‌کشد، حرفی برای دفاع کردن ندارم. مهاجرت را مثل مرگ پذیرفته‌ام و تلاش من این است که دوره‌ای که آدم‌ها می‌مانند طولانی‌تر شود.»

 کیوان جامه‌بزرگ، معاون توسعه کسب‌وکار فناپ تلکام نیز در این پنل گفت: «امید وجود ندارد، احساس فساد وجود دارد اما آیا ما می‌توانیم در سازمان خودمان شرایطی ایجاد کنیم که امید باشد و فساد از بین برود و این نمونه را نشان دهیم. ایجاد پلتفرمی مثل دیوار و دیجی‌کالا می‌تواند اعتمادبه‌نفس ایجاد کند که می‌شود در کشور کار موفق و بزرگ انجام داد.»

شریفی زارچی استاد هوش مصنوعی دانشگاه شریف نیز که در پنل دیگری از رویداد کوئرا پلاس حضور داشت در خصوص وضعیت مهاجرت گفت: «امارات برنامه جذب ۱۰۰ هزار برنامه‌نویس دارد، عمان برنامه جذب پزشکان را دارد و عربستان به دنبال هوش مصنوعی و ما در داخل هنوز گرفتار این هستیم که آیا فیلتر تلگرام را برداریم یا نه».

بخشی از هدف این رویداد رونمایی از نتایج گزارش نظرسنجی جامعه‌برنامه نویسان ایران در سال ۱۴۰۳ بود. در این نظرسنجی ۵ هزار و ۱۲۰ نفر از برنامه‌نویسان ایرانی شرکت کرده‌اند.

آنچه در ادامه آمده است بخشی از نتایج این نظرسنجی است:

حدود ۷۵ درصد برنامه‌نویسان شرکت کننده در این نظرسنجی گفته‌اند در حال مهاجرت هستند یا به آن فکر می‌کنند؛ 

آنها همچنین مهم‌ترین دلایل خود برای مهاجرت را «کیفیت زندگی بالاتر»، «بهبود شرایط اقتصادی» و «آزادی‌های اجتماعی» ذکر کرده‌اند.

همچنین نتایج این نظرسنجی‌ نشان می‌دهد اصلی‌ترین چالش‌های برنامه‌نویسان در فرآیندهای کاری سرعت و کیفیت پایین اینترنت، فیلترینگ داخلی و تحریم‌های بین‌المللی است.

بخش دیگری از نتایج این نظرسنجی‌ نیز نشان می‌دهد محبوب‌ترین شرکت‌های مورد علاقه برنامه‌نویسان برای کار کردن دیوار، اسنپ، دیجیکالا، علی بابا و کافه بازار است.

یکی از آمارهای جالب توجه در این نظرسنجی نیز سهم ۱۶ درصدی زنان ایرانی از جمعیت برنامه‌نویسان بود. این در حالی است که براساس آمارهای بین‌المللی سهم زنان در جمعیت برنامه‌نویسان جهان تنها ۵ درصد است.