معاینه فنی تست و آزمایشی برای تشخیص میزان سلامت خودرو است. چند سالی است که پلیس راهنمایی و رانندگی داشتن برگه معاینه فنی خودرو را برای رانندگان اجباری نموده است.
در معاینه فنی خودرو علاوه بر وضعیت ظاهری و شیشه‌های خودرو موارد زیر انجام می‌شود:
- آزمون‌های آلاینده‌ها
- چراغ‌های جلو
- سنجش هم‌راستایی چرخ‌ها
- کارایی کمک فنرها
- کارایی سیستم ترمز؛
- سنجش وضعیت اتصالات فرمان
- جلوبندی و بازدید زیربندی
اگر خودرو در یک یا چند مرحله از آزمون‌های این مراکز به‌علت نقص فنی رد شود، رفع عیب یا عیوب خودرو در تعمیرگاه‌های معتبر به درخواست مالک انجام می‌شود و در صورت رفع نواقص فنی بعد از مراجعه دوباره برچسب معاینه فنی خودرو صادر می‌شود.
مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور و مدیریت امور اجرایی معاینه فنی خودروهای کشور گفت: «مراکز معاینه فنی در کشور به‌طور مکانیزه و بدون دخالت نیروی انسانی فعالیت می‌کند و گواهی معاینه فنی جعلی به‌هیچ‌عنوان در مراکز معاینه فنی صادر نشده است.»
عبدالله متولی با اشاره به خبر مطرح‌شده در خصوص گواهی معاینه فنی صوری در برخی از رسانه‌ها افزود: «مراکز معاینه فنی در کشور به‌طور مکانیزه و بدون دخالت نیروی انسانی (به‌غیراز بازدید عیوب ظاهری خودرو) کاملاً سیستماتیک در حال انجام است و اطلاعات آزمون خودرو به‌صورت رمزنگاری‌شده (encryption) برای سامانه سیمفا (سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران) ارسال می‌شود.»
مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور ادامه داد: «سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران موسوم به سیمفا امکان رصد دائم و آنلاین مراکز معاینه فنی توسط مسئولان و ناظرین ذیربط (پلیس راهنمایی و رانندگی، شهرداری‌ها، سازمان حفاظت از محیط‌زیست و استانداری‌ها) و همچنین استعلام احراز اصالت گواهی معاینه فنی را برای عموم شهروندان مهیا کرده است تا بستر تخلفات احتمالی و اعمال سلیقه شخصی را سخت‌تر و دست جاعلان و کلاهبرداران را کوتاه کرده باشد.»
متولی تصریح کرد: «البته ممکن است شخصی در مکانی خارج از مرکز معاینه فنی و یا در فضای مجازی برگه‌ای بی‌هویت را به‌عنوان برگه معاینه فنی بفروشد، اما این مسئله به‌هیچ‌عنوان به مراکز معاینه فنی ارتباطی ندارد. بارها این مسئله از طریق رسانه‌ها به اطلاع شهروندان رسیده که فقط برگه‌های معاینه فنی که با حضور خودرو و در مراکز معاینه فنی صادر شده است و از طریق استعلام آنلاین سامانه سیمفا تأیید می‌شوند، معتبر هستند و مردم نباید به تبلیغات دروغین جاعلان و کلاهبرداران در فضای مجازی اعتماد کنند.»
وی در ادامه گفت: «در حال حاضر ۸۱۱ مرکز معاینه فنی فعال خودرویی با حدود ۱۰۰۰ خط آزمون مکانیزه و ۶۹ مرکز معاینه فنی موتورسیکلت با ۷۴ خط آزمون مکانیزه در کشور وجود دارد که باید از آنها به‌نحو شایسته‌ای به‌ویژه در جهت تحقق هوای پاک بهره گرفته شود.»
متولی تأکید کرد: «در مسئله آلودگی هوا علاوه بر آلایندگی وسایل حمل و نقل موتوری عوامل متعددی همچون استفاده از سوخت بی‌کیفیت در خودروها و نیروگاه‌ها، خودروهای غیراستاندارد، معادن شن و ماسه و غیره دخیل است. مجموعه معاینه فنی خودروهای کشور به سهم خود آماده است تا با استفاده از زیرساخت‌های موجود به‌عنوان عاملی مؤثر در رفع معضل آلودگی هوا عمل کند.»
مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور با اشاره به لزوم اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در خصوص ضرورت استفاده از خدمات معاینه فنی افزود : «متأسفانه همچنان برخی افراد به اهمیت مسئله معاینه فنی آگاه نیستند و با تصور اینکه معاینه فنی راه درآمدزایی است با سوء‌نیت به آن می‌نگرند.»
وی تصریح کرد: «این درحالی است بر اساس گزارش مرکز داده کاوی سامانه سیمفا فرآیند معاینه فنی ۹۵ درصد در بهبود عملکرد سیستم ترمز، ۹۳ درصد در بهبود انحراف محور، ۹۱ درصد در بهبود عملکرد کمک فنر، ۹۱ درصد در کاهش آلایندگی و ۹۰ درصد در بهبود وضعیت ظاهری خودرو ها مؤثر بوده است و به‌شدت می‌تواند در مواردی مانند کاهش آلودگی هوا، بهینه‌سازی مصرف سوخت و ایمنی خودروها و به‌تبع آن سلامتی شهروندان مؤثر باشد.»
متولی با اشاره به اینکه با چند راهکار ساده و کم‌هزینه به‌راحتی می‌توان خودروها و موتورسیکلت را موظف به اخذ گواهی معاینه فنی کرد، تصریح کرد: «مشروط‌کردن اخذ مالیات، خدمات بیمه‌ای، نقل و انتقال سند، ترخیص از پارکینگ و انجام شارژ کارت سوخت خودرو و موتورسیکلت‌ها به اخذ گواهی معاینه فنی بخشی از راهکارهای ساده‌ای است که به‌راحتی می‌توان نسبت به اجرای دقیق قانون هوای پاک اقدام کرد.»
وی در همین راستا با اشاره به ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک مصوب ۱۴۰۰٫۳٫۱۲ مبنی بر اعمال کد جریمه از طریق دوربین‌های بین جاده‌ای برای خودروهای فاقد معاینه فنی افزود: «از دیگر راهکارهایی که با توسل به آن به‌راحتی می‌توان اخذ گواهی معاینه را در جهت تحقق هوای پاک و تردد ایمن سرعت بخشید، اجرای ماده ۷ است که به‌جهت حفظ سطح ایمنی و آلایندگی خودروها در محورهای مواصلاتی کشور، وزرات راه و شهرسازی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظفند نسبت به تخصیص شماره (کد) جریمه فاقد گواهی معاینه فنی و خودروهای فرسوده به کلیه دوربین‌های نظارتی در محورهای جاده‌ای برون‌شهری اقدام کنند.»
مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور با اشاره به ماده ۶ آیین‌نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک که بر تعیین سن مرز فرسودگی تأکید دارد، افزود: «در راستای عمل به تبصره ماده ۶ آیین‌نامه اجرایی قانون هوای پاک، نیازمند تسریع در ارسال اطلاعات تفکیک‌شده از جانب نیروی انتظامی هستیم، چنانچه به‌عنوان‌مثال برای تعیین سن مرز فرسودگی، صرفاً ارسال عنوان اتوبوس کفایت نمی‌کند و باید نوع وسیله‌نقلیه، سوخت و مشخصات فنی آن با جزئیات (دیزلی، پایه گازسوز و برقی) مشخص شود و یا در تشخیص سن مرز فرسودگی موتورسیکلت، صرفاً ارسال عنوان موتورسیکلت کفایت نمی‌کند.»
متولی ادامه داد: «بنابراین باید جزئیات فنی همچون بنزینی، انژکتوری و برقی نیز مشخص شود؛ چراکه بر اساس جدول ذیل ماده ۲ آیین‌نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک برای هر یک از وسایل موتوری، سن مرز فرسودگی آنها و تعداد دفعات معاینه فنی آنها پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی، ضوابط مشخصی تعیین‌شده که بر این اساس اطلاعات این نوع وسایل برای تعیین سن مرز فرسودگی و صدور گواهی معاینه فنی لازم است به تفکیک و با جزئیات از جانب نیروی انتظامی اعلام شود.»
مدیر امور اجرایی معاینه فنی خودروهای کشور با اشاره به اینکه موتورسیکلت‌های فرسوده به طور میانگین ۶ برابرخودروها آلایندگی دارند؛ افزود: ملزم کردن موتورسیکلت‌ها به اخذ گواهی معاینه فنی یک الزام در کنترل آلودگی هوا است و در این راستا امیدواریم با تسریع در ارسال این اطلاعات و البته اعمال قانون و توقیف موتورسیکلت‌های فاقد گواهی معاینه فنی از سوی مجموعه پلیس راهنمایی و رانندگی بستر اجرایی قانون هوای پاک هرچه سریع‌تر فراهم شود.»
وی فرآیند معاینه فنی را در بهبود عملکرد خودرویی کشور بسیار مؤثر دانست و با اظهار اینکه در شرایطی که کشور درگیر تحریم‌های ظالمانه است و باید به‌عنوان وظیفه‌ای ملی و شرعی به دولت مردمی کمک شود، افزود: «مقوله معاینه فنی افزون بر مؤثربودن در کاهش آلایندگی، کاهش حوادث خودرویی و افزایش ایمنی تردد می‌تواند در کاهش مصرف سوخت کشور بسیار مؤثر باشد به‌طوری‌که در بحث اقتصادی این مسئله کمک شایانی به اقتصاد کشور کرده است و می‌تواند در عبور سربلندانه کشور از تحریم‌های ظالمانه و تحقق استقلال و عزت ایران اسلامی بسیار تأثیرگذار باشد.»
متولی با تأکید بر اینکه اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی و مدیریت امور اجرایی معاینه فنی خودروهای کشور بر اساس وظیفه سازمانی به سهم خود تمام زیرساخت‌های لازم را در جهت بهبود عملکرد خودرویی، تردد ایمن، هوای پاک و بهینه‌سازی مصرف سوخت کشور فراهم آورده است، خاطرنشان کرد: «اکنون نیاز است سایر ارگان‌ها نیز سهم خود را در تحقق این اهداف و به‌ویژه در اجرای قانون هوای پاک ادا کنند.»
***
شما می‌توانید اخبار روز خودرو را در بلاگ دیوار بخوانید.
