از حدود ساعت ۱۱ ظهر دیروز چهارم آبانماه سوخت‌رسانی در جایگاه‌های کشور با اختلال مواجه شد. قطع سامانه هوشمند سوخت در روز گذشته، چند ساعتی پمپ‌بنزین‌های کشور را تعطیل کرد؛ به‌طوری‌که در این مدت از حدود ۳ هزار و ۹۰۰ جایگاه سوختی که برای عرضه بنزین در کشور وجود دارد، فقط تعداد محدودی توان عرضه بنزین داشتند؛، آن هم به‌صورت آفلاین و با نرخ آزاد.
کاربران در فضای مجازی با انتشار تصاویر و ویدئوهایی از احتمال هک‌شدن سامانه گزارش می‌دادند. اما شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی به‌عنوان متولی اصلی با انتشار اطلاعیه‌ای این مسائل را تکذیب کرد.
در نخستین اطلاعیه این شرکت نوشته شده بود: «به‌اطلاع هموطنان عزیز می‌رساند به‌دلیل بروز مشکل فنی در سامانه هوشمند سوخت، به‌طورموقت امکان سوختگیری در برخی از جایگاه‌های عرضه سوخت با اختلال مواجه شده و عرضه سوخت خارج از سیستم سامانه سوخت با نرخ دوم در حال انجام است؛ بنابراین تا رفع مشکل فنی از هموطنان عزیز تقاضا داریم صبوری کنند. در ضمن پیرامون تأمین بنزین و نفت گاز در جایگاه‌ها مشکلی وجود ندارد و فرآورده به میزان کافی در انبارهای نفت و جایگاه‌ها وجود دارد و هیچ‌گونه نگرانی در این خصوص متصور نیست. در ضمن شایعات مربوط به افزایش قیمت سوخت نیز به‌شدت تکذیب می‌شود.»
همچنین احمد وحیدی، وزیر کشور اعلام کرد: «اختلال در ارائه خدمات در برخی از پمپ‌های بنزین ناشی از اشکالی فنی و سامانه‌ای است و به‌زودی رفع می‌شود.» وحیدی نیز تأکید کرد: «هیچ برنامه‌ای برای گرانی بنزین وجود ندارد و مردم هیچ نگرانی نداشته باشند.» سخنگوی شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی در ساعات میانی روز چندین بار و در گفت و گوهای متفاوتی تأکید کرد که این اختلال به‌هیچ‌عنوان به سبب هک سامانه نیست و مشکل فنی بوده است.
فاطمه کاهی در ساعت ۱۴ روز گذشته نیز بیان کرد که موضوع حمله سایبری رد می‌شود و کمیته‌ای در حال بررسی علل هستند. او اشاره کرد که فرایند اتصال مجدد جایگاه‌ها به سامانه در حال انجام است؛ اما راه‌‌اندازی جایگاه‌ها حتی برای سوختگیری با نرخ دوم و آزاد نیز فرایندی طولانی است و از آنجایی که نیاز به حضور فیزیکی کارشناسان و متخصصان سامانه است، چند ساعتی طول می‌کشد. به این ترتیب تا ساعت ۱۶ روز گذشته حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد از جایگاه‌های سوخت سراسر کشور دوباره به مدار بازگشتند، البته به‌صورت دستی: یعنی با بنزین نرخ آزاد ۳ هزار تومانی و همچنان جلسات کمیته مدیریت بحران ادامه داشت.
سخنگوی شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی در ساعت ۱۶ دیروز نیز اعلام کرد که در تلاشیم تا مشکل فنی سامانه هوشمند سوخت هرچه سریع‌تر رفع شود تا امکان دریافت بنزین به نرخ یارانه‌ای نیز امکان‌پذیر شود. او تأکید کرد که اتصال پمپ‌بنزین‌ها به سامانه هوشمند سوخت و فعال‌شدن کارت‌های سوخت زمان‌بر است و ممکن است که یک روز دیگر نیز طول بکشد. در این مدت شرکت پخش فراورده‌ای نفتی ایران هرگونه حمله سایبری را تکذیب می‌کرد و این اتفاق را اختلالی در سامانه می‌دانست.
در همین حال خبر منتشر شد که اختلال ایجاد شده در سامانه سوختگیری در پمپ‌بنزین‌ها ناشی از حمله سایبری بوده است. جزئیات این حمله سایبری و منشأ آن در دست بررسی است و اطلاعات تکمیلی پس از جمع‌بندی نهایی منتشر خواهد شد. کارشناسان فنی در حال رفع مشکل ایجاد شده هستند. درنهایت در ساعت ۱۸ روز گذشته مرکز ملی فضای مجازی با انتشار اطلاعیه‌ای حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور را تأیید کرد.
در این اطلاعیه آمده است: «به‌اطلاع هموطنان گرامی می‌رساند، ساعت ۱۱ صبح روز سه‌شنبه چهارم آبانماه ۱۴۰۰ مرکز «افتا» گزارشی در خصوص حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور اعلام کرده است و به‌تبع آن جایگاه‌ها در ارائه خدمات سوخت‌رسانی از مدار خارج شدند.» علی فروزنده، سخنگوی وزارت نفت، درمورد وضعیت سهمیه‌ها در این شرایط اعلام کرد: «این اطمینان را به مردم می‌دهم که هیچ مشکلی برای سهمیه سوخت مردم به وجود نخواهد آمد.»
امین رضانواز، سخنگوی صنف جایگاه‌داران سوخت کشور نیز در گفت و گویی تلویزیونی گفت: «مشکل پیش‌آمده در جایگاه‌های سوخت مشکلی نرمافزاری است. تمامی متخصصان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در حال کار هستند. زمانی برای رفع مشکل قابل‌پیش‌بینی نیست، اما مشکلی برای سوختگیری با نرخ آزاد وجود ندارد و مردم از هجوم به جایگاه‌ها خودداری کنند.»
محسن منصوری، استاندار تهران نیز ظهر دیروز با اشاره به فروش نقدی بنزین گفت: «مشکل نرمافزاری در سامانه هوشمند سوخت به وجود آمده است که دراسرع‌وقت حل می‌شود. البته با وجود مشکلات سامانه، فروش بنزین آزاد به‌صورت نقدی در جایگاه‌های سوخت انجام می‌شود.»
در همین حال، مسئله ازکارافتادگی پمپ‌های بنزین در روز گذشته مربوط به کمبود سوخت نبود؛ به‌طوری‌که یک مقام آگاه تأکید کرد که سوخت به‌اندازه کافی وجود دارد و حتی بحث افزایش قیمت نیز مطرح نیست. تا زمان تنظیم نهایی این گزارش هنوز جلسه کمیته مدیریت بحران تمام نشده بود و نتیجه این نشست اطلاع‌رسانی نشده بود.
***
شما می‌توانید اخبار روز خودرو را در بلاگ دیوار بخوانید.
