مالیات یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های هر کشور است و افراد مختلف موظف هستند در هر سال بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند. در ادامه، بررسی می‌کنیم که مالیات حقوق چیست و چگونه محاسبه می‌شود؛ علاوه بر این، شرایطی را که در آن افراد مشمول پرداخت مالیات حقوق می‌شوند را بررسی می‌کنیم. حتی اگر بازنشسته هستید، توصیه می‌کنیم همراه ما باشید؛ چون در بخش آخر این مقاله به مالیات حقوق بازنشستگان هم می‌پردازیم.

تعریف مالیات حقوق

همه افرادی که به هر نوعی مشغول کار هستند و هر ماه مبلغی را به‌عنوان دستمزد دریافت می‌کنند و البته شامل بیمه تأمین اجتماعی هستند، موظف‌اند بخشی از حقوق‌ خود را به‌عنوان مالیات حقوق به وزارت اقتصاد و دارایی پرداخت کنند. میزان مالیات بر حقوق در هر سال متفاوت است و کارفرماها موظف هستند مطابق با بخشنامه‌هایی که دریافت می‌کنند، این مالیات را از حقوق افراد کسر کرده و به یک حساب مشخص از وزارت امور اقتصاد و دارایی واریز کنند.

مالیات حقوق کارگران چقدر است؟

در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۴۰۰، لایحه‌ای در مجلس بررسی شد که مطابق آن، در سال ۱۴۰۱ حداقل دریافت حقوق یک کارگر مشمول پرداخت مالیات ۱۰ درصدی باشد.

نحوه محاسبه مالیات حقوق ۱۴۰۱ با فرمول و جدول

برای محاسبه مالیات حقوق ۱۴۰۱ از جدول زیر استفاده کنید:

درآمد مشمول مالیات حقوق ماهیانه ۱۴۰۱

[table id=350 /]

بر اساس این جدول و متن بخشنامه، مشخص است که افرادی که درآمد ماهانه کمتر از ۵۶/۰۰۰/۰۰۰ ریال داشته باشند، به‌طور کلی از مالیات معاف هستند؛ اما درآمد‌های بالاتر بر اساس همین جدول مالیات می‌دهند. در ادامه، این جدول را دقیق‌تر توضیح می‌دهیم.

مبالغ پله اول جدول مالیات حقوق

اگر افراد حقوقی بین ۵۶/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال بگیرند، برای محاسبه مالیات باید مبلغ حقوق و مزایا را از ۵۶/۰۰۰/۰۰۰ ریال کم کنند و حاصل را در ده درصد ضرب ‌کنند. این محاسبه را می‌توان در فرمول زیر خلاصه کرد:

مالیات =(۵۶۰۰۰۰۰۰- مبلغ حقوق و مزایا) × ۱۰ درصد

مبالغ پله دوم جدول مالیات حقوق

اگر حقوق افراد بین ۱۵۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۲۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال باشد باید حقوق را منهای ۱۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال کنیم و سپس در ۱۵ درصد ضرب کنیم. بعد از آن باید مقدار به‌دست‌آمده را منهای ۵۶/۰۰۰/۰۰۰ ریال کرده و حاصل را در ۱۰ درصد ضرب کنیم. در انتها حاصل جمع این دو عدد، مبلغ مالیات پله دوم حقوقی است. فرمول زیر را ببینید:

مالیات= ۱۰٪× (۱۵۰۰۰۰۰۰۰-۵۶۰۰۰۰۰۰) + ٪۱۵× (۱۵۰۰۰۰۰۰۰- حقوق و مزایا)

مبالغ پله سوم جدول مالیات حقوق

برای محاسبه مالیات بر حقوق در مبالغ ۲۵۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۳۵۰/۰۰۰/۰۰۰ از راه زیر پیش می‌رویم:
ابتدا مبلغ حقوق را منهای ۳۵۰/۰۰۰/۰۰۰ می‌کنیم و حاصل را در ۲۰ درصد ضرب خواهیم کرد. سپس مالیات حقوق پله اول و دوم را طبق توضیحات بخش قبل محاسبه می‌کنیم و این سه مقدار را با هم جمع خواهیم کرد.

مبالغ پله چهارم مالیات حقوق

در این پله، درآمد‌های بالای ۳۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال قرار دارند. پس باید ابتدا مبلغ حقوق را از ۳۵۰/۰۰۰/۰۰۰ کم کنیم. سپس عدد به‌دست‌آمده را با مالیات‌های پله اول، دوم و سوم جمع کنیم. حاصل برابر است با مالیات بر حقوق افرادی که بیشتر از ۳۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال درآمد دارند.

درآمدهای مشمول مالیات

درآمد‌هایی که باید برایشان مالیات بر حقوق پرداخت شود، عبارت‌اند از:

[table id=354 /]

درآمدهای معاف از مالیات

درآمد‌هایی که نباید برایشان مالیات پرداخت شود، عبارت‌اند از:

• حقوق بازنشستگی
• خسارت اخراج
• بازخرید خدمت
• وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث
• حقوق وظیفه
• حق سنوات
• کارمندان محلی سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها
• حقوق ایام مرخصی
• مستمری پایان خدمت
• ۵۰ درصد مالیات حقوق کارکنان در مناطق کمتر توسعه‌یافته
• مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان (مشروط)
• درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح
• مسکن واگذاری در محل کارگاه جهت استفاده کارگران
• فوق‌العاده مسافرت مربوط به شغل
• هزینه سفر
• وجوه پرداختی کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان و…
• خانه‌های ارزان‌قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه
• عیدی سالانه یا پاداش آخر سال (مشروط)
• وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه
• درآمد رؤسا و اعضای مأموریت‌های سیاست خارجی در ایران
• درآمد رؤسا و اعضای مأموریت‌های کنسولی خارجی در ایران
• درآمد کارشناس‌های خارجی

میزان جریمه در صورت عدم پرداخت مالیات بر حقوق

میزان جریمه بستگی به نوع تخلفی است که افراد در پرداخت مالیات حقوق خود دارند. این تخلف‌ها عبارت‌اند از:
۱- ارائه نکردن لیست حقوق در موعد مقرر یا ارائه لیست نادرست و خلاف واقعیت: در این صورت افراد باید معادل ۲ درصد حقوق پرداختی خود جریمه شوند.
۲- پرداخت نکردن مالیات در موقع مشخص: در این صورت افراد به پرداخت ۱۰ درصد بیشتر مالیات می‌شوند و به ازای هر ماه تأخیر در پرداخت معادل ۲.۵ درصد جریمه خواهند شد.

مالیات مناطق محروم

بر اساس ماده ۱۳۲ قانون‌های مالیات‌های مستقیم درآمد مؤسسات تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی، بیمارستان‌ها، ‌ هتل‌ها و مراکز گردشگری در مناطق محروم با نرخ صفر درصد مشمول مالیات هستند.

مالیات حقوق بازنشستگان چقدر است؟

در سال ۱۴۰۱ بین قانون‌گذاران بررسی‌های زیادی برای تعیین حقوق بازنشستگان و مالیات آن انجام شد. در نهایت مالیات بر حقوق بازنشستگان نیز بر اساس جدولی که در بالا ارائه دادیم و همان فرمول‌ها محاسبه می‌شود.