با نزدیک شدن به شب عید، صحبت کردن درمورد عیدی و مقدار آن هم آغاز می‌شود. کارگران زیادی، با فرا رسیدن ایام عید نوروز و شروع خریدهای مخصوص به آن، منتظر دریافت عیدی از طرف کارفرما هستند؛ اما مبلغی که به کارگران تحت‌عنوان عیدی داده می‌شود، اجرای یک قانون از طرف وزارت کار است که مبلغ آن نباید کمتر از مقدار مشخص شده آن باشد. برای اینکه درباره نحوه محاسبه عیدی کارگران اطلاعات بیشتری داشته باشید، توصیه می‌کنیم که با ما همراه باشید.

عیدی کارگران چیست؟

قبل از هر چیز، باید به این نکته اشاره کنیم که پرداخت عیدی از طرف کارفرما به کارگر، لطف او نیست؛ بلکه یک وظیفه برای همه کارفرمایان است. پس همه کارگران این حق را دارند که هر سال قبل از شروع سال جدید، طبق قانون عیدی خود را دریافت کنند.
چنانچه کارفرما از پرداخت عیدی به کارگران سر باز زند، کارگران می‌توانند از کارفرما به‌صورت قانونی شکایت کنند. هیئت حل اختلاف میان کارگر و کارفرما، محلی است که برای رسیدگی به شکایات و اختلاف‌های میان کارفرما و کارگر شکل گرفته است. در این محل، امکان بررسی به عدم پرداخت عیدی از طرف کارفرما برای کارگران وجود دارد.

میزان عیدی کارگران شامل قانون اداره کار

لازم به ذکر است که عیدی به کارگرانی تعلق می‌گیرد که شامل قانون کار می‌شوند. در کارگاه‌ها و مراکزی که افرادی تحت‌عنوان کارگر مشغول به کار هستند، قانون کار اجرا و به کارگران عیدی داده می‌شود. عیدی کارگران با سایر افرادی که مشغول به کار هستند، مثل کارمندان و کارکنان فرق دارد.
میزان عیدی کارگران، طبق پایه حقوقی که به‌صورت ماهانه پرداخت می‌کنند، متغیر است. عیدی کارگران، برابر با ۶۰ روز کاری یا دو ماه حقوق آنهاست؛ بنابراین مقدار عیدی طبق حقوق پایه افراد محاسبه و به اندازه ۶۰ روز کاری، محاسبه و پرداخت می‌شود.

قوانین کار برای عیدی کارگران

قانون کار، برای جلوگیری از هرج‌و‌مرج، قوانینی را برای عیدی کارگران در نظر گرفته است. یکی از قوانین وضع‌شده برای عیدی، این است که مقدار آن نباید از از سقف سه‌برابر پایه حقوق کارگر بیشتر باشد. یعنی عیدی کارگر زمانی به اندازه دو ماه کاری او خواهد شد که این مقدار مبلغ، بیشتر از سه‌برابر حقوق او نباشد.
اگر بخواهیم با اعداد و ارقام مثال بزنیم، کارگری که پایه حقوق او ۲ میلیون تومان است، حداقل باید ۴ میلیون تومان عیدی دریافت کند. سقف عیدی که برای این کارگر در نظر گرفته می‌شود، ۶ میلیون تومان است. مقدار مبلغی که کارفرما به‌عنوان عیدی برای کارگر خود در نظر می‌گیرد، نباید بیشتر از ۶ میلیون تومان باشد.

شرایط عیدی کارگران دولتی

با توجه به قانون، همه ادارات و دستگاه‌های دولتی، وظیفه دارند به تمامی کارکنان و کارگران خود (ثابت، رسمی و موقت)، عیدی بپردازند. میزان عیدی برای افراد متأهل و مجرد متفاوت است. لازم است بدانید که هر سال، دولت میزان عیدی کارگران را مشخص و به آنها پرداخت می‌کند.

چند نکته مهم درباره عیدی کارگران

درمورد عیدی کارگران، طبق قانون، نکات مهمی وجود دارد که لازم است کارگران و کارفرمایان، به آنها توجه داشته باشند. این موارد عبارتند از:

• اگر کارفرما بخواهد هر مبلغی بیشتر از سقف مشخص‌شده، به‌عنوان پاداش یا هر نام دیگری به کارگر بپردازد، ممنوع است.
• عیدی کارگرانی که موقت و قراردادی هستند، به میزان عملکرد و خدمت آنها در طول سال پرداخت می‌‌شود. اما به هر حال، عیدی آنها نباید کمتر از ۵۰درصد در نظر گرفته‌شده برای آن سال باشد.
• عیدی افرادی مثل بازنشستگان، مستمری‌بگیران، از‌کار‌افتادگان و همه کسانی که عضو صندوق بازنشستگی هستند، مبلغی ثابت است که توسط صندوق پرداخت می‌شود.
• برای بانوانی که به صورت نیمه‌وقت کار می‌کنند، پاداش تمام‌وقت در نظر گرفته می‌شود.
• برای معلمانی که به صورت حق‌التدریسی کار می‌کنند، عیدی با توجه به ساعت کاری‌شان در نظر گرفته می‌شود.
• پرداخت هر مبلغی به‌عنوان پاداش و عیدی به افراد هیئت‌مدیره یک اداره دولتی، بیشتر از سقفی که مشخص‌شده، ممنوع است.

محاسبه عیدی کارگران پاره وقت

اگر به‌صورت پاره‌وقت مشغول به کار هستید، قانون برای شما هم شرایطی را در نظر گرفته است. برای افرادی که کمتر از ساعت قانونی، (یعنی ۴۰ ساعت در هفته) کار می‌کنند، پاداش در نظر گرفته می‌شود، اما به‌نسبت ساعت کاری آنها پرداخت می‌شود.

محاسبه عیدی کارگران ساعتی

برای کارگرانی که شغل ثابتی ندارند و هر ماه، ساعت‌های مختلفی مشغول به کار هستند، پاداش در نظر گرفته می‌شود. مبلغی که برای این افراد در نظر گرفته می‌شود، برابر است با حقوق سه ماه آخری که در جایی مشغول به کار بوده‌اند.

محاسبه عیدی کارگران فصلی

اگر کارگری هستید که برخی فصول سال، مشغول به فعالیت هستید، مثل کارگر ساختمانی یا کارگر کشاورزی، قانون وزارت کار به شما هم تعلق می‌گیرد. مقدار عیدی که برای شما در نظر گرفته می‌شود برابر با پایه دستمزد شما در دو ماه یا ۶۰ روز کاری است.

عیدی کارگرانی که با کارگاه مربوطه کار نمی‌کنند

اگر کارگری از کارگاه، اخراج شده یا از آن استعفا داده باشد یا به هر دلیل دیگری، ارتباط کاری خود را با آن کارگاه قطع کرده باشد، عیدی او متناسب با مدت زمانی که کار کرده است پرداخت خواهد شد.

مالیات عیدی

اگر عیدی کارگر تا ۲ میلیون تومان باشد، از مالیات خبری نیست و معاف است. اما برای مبلغی بیشتر از آن، مالیات در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، اگر پاداش در نظر گرفته‌شده، ۳ میلیون تومان باشد، به ۲ میلیون آن مالیات تعلق نمی‌گیرد، اما به ۱ میلیون باقی آن، مالیات تعلق خواهد گرفت.

حرف آخر

عیدی فقط یکبار در سال و آن هم در انتهای سال به افراد پرداخت می‌شود. پس پرداخت هر مبلغ دیگری در طول سال تحت‌عنوان عیدی، اگر به توافق کارفرما و کارگر باشد، از عیدی اصلی که آخر سال پرداخت خواهد شد، کسر می‌شود.