قانون پرداخت حق بیمه، از طرف سازمان تأمین اجتماعی تعریف شده است. هرسال حداقل حقوق و دستمزد کارگر به‌صورت عمومی تعیین می‌شود و کارفرما موظف است طبق آن، حق بیمه کارگر را پرداخت کند. در ادامه، به ۵ سوال مهم در مورد نحوه محاسبه حق بیمه کارگر پاسخ خواهیم داد.
۱- حق بیمه چیست؟
از مبلغی که به عنوان حقوق، دستمزد و مزایا ماهیانه دریافت می‌کنید، مبلغی کسر می‌شود. این مبلغ، در واقع حق بیمه شماست که کارفرما وظیفه دارد آن را به‌صورت مرتب و ماهانه به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. پرداخت این مبلغ، وظیفه کارفرماست و اگر این کار را انجام ندهد، باید جریمه بپردازد.
طبق قانون، ۳۰درصد از تمام مبلغی که به‌عنوان دستمزد به صورت ماهانه دریافت می‌کنید، به‌عنوان حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود. از این ۳۰درصد، کارفرما وظیفه دارد ۲۳درصد آن را به‌جای شما پرداخت کند. باقی این ۳۰درصد، یعنی ۷درصد، از حقوق شما کسر می‌شود.
- باید دقت داشته باشید، با توجه به اینکه حقوق و دستمزد کارگران در ابتدای هر سال، مشخص می‌شود، پس نرخ حق بیمه ثابت و تصویب‌شده نیست؛ بلکه سالانه و نسبت به حقوقی که تعیین شده، محاسبه و کسر می‌شود.
همه چیز درباره بیمه تامین اجتماعی و مزایایی که برای کارگر و کارفرما دارد
همه چیز درباره بیمه تکمیلی کارگران ساختمانی
۲- کارگر کیست و در قانون کار چه مفهومی دارد؟
ماده دو قانون کار: به کسی کارگر گفته می‌شود که با هر عنوانی، در برابر دستمزد و حقوقی که دریافت می‌کند، برای کارفرما خدمت کند.
بنابراین چه یک کارگر کارخانه باشید و چه کارمند یک شرکت، حق بیمه طبق قانون کار برای شما در نظر گرفته می‌شود.
۳- محاسبه حق بیمه کارگر چگونه انجام می‌شود؟
همانطور که گفتیم، حق بیمه ۳۰درصد از کل درآمد کارگران را شامل می‌شود. این مقدار مبلغ را می‌توان به کمک فرمول زیر، محاسبه کرد:
((پایه حقوق روزانه × تعداد روزهای کارکرد) + حق مسکن + بن کارگری) × ۳۰درصد
برای مثال، در سال جاری یعنی سال ۱۴۰۰، پایه حقوق، میزان حق مسکن و بن کارگری، به این شکل تعریف شده است:
[table id=231 /]
برای ماه‌های ۳۱روزه:
کل حق بیمه: شامل ۱۱,۳۸۲,۰۳۵ ریال
سهم کارفرما: ۸,۷۲۶,۲۲۶ ریال
سهم کارگر: ۲,۶۵۵,۸۰۸ ریال
حق بیمه کارگری برای ماه‌های ۳۰ روزه، یعنی نیمه دوم سال، به این صورت محاسبه می‌شود:
کل حق بیمه: ۱۱,۱۱۶,۴۸۵ ریال
سهم کارفرما: ۸,۵۲۲,۶۳۹ ریال
سهم کارگر: ۲,۵۹۳,۸۴۷ ریال
۴- حق بیمه شامل کدام پرداخت‌ها می‌شود؟
از بین همه درآمدها، مزایا و دستمزدی که کارگر به‌صورت ماهانه از کارفرما دریافت می‌کند، حق بیمه فقط برخی از آنها را شامل می‌شود. این موارد عبارتند از:
- دستمزد کارگر
- حقوق کارگر
- مزد کارگر
- مزایای مستمر شغلی
- اضافه کار
- حق‌الزحمه
- نوبت کاری کارگر
- حق حضور در جلسه
- دستمزد برای کار در روزهای تعطیل
- کمک هزینه‌های خانه
- پاداش مستمر کارگر
- دریافتی افرادی که به‌صورت کارآموز مشغول کار هستند
- مبلغ دریافتی اشخاصی که به صورت کارمزد، مشغول فعالیت هستند
۵- کدام موارد دریافتی کارگر شامل حق بیمه نمی‌شوند؟
بعد از اینکه متوجه شدیم کدام درآمدها شامل حق بیمه می‌شوند، خوب است بدانیم که برخی از آنها، شامل حق بیمه نخواهند شد. این موارد عباتند از:
- درآمد مربوط به سفر و ماموریت
- عیدی
- هزینه‌های عائله‌مندی
- بازخرید روزهای مرخصی
- پاداش برای نهضت سوادآموزی
- کمک هزینه خواروبار، مسکن و سایر هزینه‌ها هنگام بیماری کارگر
- پاداشی که برای افزایش تولید دریافت می‌شود
- خسارت اخراج و مزایای آخر کار
مبلغی که از حق بیمه کارگر کسر می‌شود، نباید از حداقل حقوق تصویب‌شده در شورای عالی کار کمتر باشد. همچنین نباید از حداکثر حقوق تصویبی این شورا هم بیشتر باشد.
- برای کارگرانی که مزد ثابت ندارند، حق بیمه از مزد و مزایای دریافتی آنها کم می‌شود.
- برای کارگرانی که حقوق ثابت به صورت ماهانه دریافت می‌کنند، حق بیمه از دستمزدشان کم می‌شود.
- کارفرما وظیفه دارد هر ماه، لیست حقوق و مزایای کارگران را آماده و به سازمان تأمین اجتماعی ارائه کند.
- کارفرما موظف است هرماه مبلغ حق بیمه را واریز کند؛ در غیر این صورت، موظف است ۲درصد جریمه بپردازد.
