مازندران همیشه یک مقصد جذاب برای گردشگرها است و یک گزینه مطمئن برای آنهایی که برنامه سفر دارند. اینکه شما از کدام مسیر خودتان را به مازندران برسانید، کیفیت گردشتان در این استان را تا حدودی تعیین میکند. اگر از جاده فیروزکوه وارد این استان شوید، احتمالا یک تفریح کوهستانی جنگلی را در زیباییهای سوادکوه همراه با مه و احتمالا سرمای فراوان حتی در ماههای گرم سالخواهید داشت. عاشقان جاده چالوس از مرزنآباد و چالوس وارد مازندران میشوند و با بخشهای غربی مازندران آشنایی دارند که نزدیکیهایی به گیلان و فرهنگی آمیخته میان مازندرانیها و گیلانیها دارد. بخش بزرگی از مسافران هم خودشان را از جاده هراز به مازندران میرسانند. جایی که خیلی سریع میتوانید از دل تهران به مازندران برسید. مسافران این مسیر بیش از هر چیزی با آمل آشنایی دارند. یکی از پرترددترین شهرهای مازندران که سالانه پذیرای حجم زیادی از مسافران ورودی به مازندران است. اینجا قصد داریم درباره آمل و جاهای دیدنی آمل کمی حرف بزنیم. اینکه اگر از جاده هراز خودتان را به مازندران رساندید، چه چیزی در بدو امر در انتظارتان است.
نگاهی به تاریخ آمل
آمل یکی از قدیمیترین شهرهای ایران محسوب میشود. در شاهنامه اثری از آن بوده و در متون کهن به آن اشاره شده است. یکی از اولین مناطقی که انسان بیابانگرد در جغرافیای کنونی ایران آن را برای زندگی انتخاب کرد و در آن آرام گرفت. همین قدمت هم موجب شده تا همیشه روندی از مدنیت در آمل جاری باشد و اثراتی از این اصالت تاریخی را حتی هماکنون هم میتوانید در آمل ببینید.
این شهر در دوران صنعتی شدن ایران به یک قطب مهم صنعتی در ایران بدل شده بود. مثل همه شهرهای مازندران، این شهر هم اقتصادی مبتنی بر کشاورزی داشته، اما در کنار کشاوری، زندگی صنعتی در این شهر هم تاریخی معاصر قابل توجه دارد. در شمال این شهر محمودآباد و ساحل خزر قرار دارد و در شرقش بابل و در غرب هم شهر نور دیده میشود. جنوب آمل هم به لاریجان و رینه میرسد.
عمده شهرت آمل، قرار گرفتن پای قله زیبای دماوند است. کوهنوردان زیادی نام رینه را شنیدهاند. آخرین نقطه مسکونی پای دماوند. جایی که گروههای کوهنوردی زیادی برای صعود به دماوند در آنجا اتراق میکنند. همین قرار گرفتن در پای دماوند و پیوند خوردن نام آمل با این قله زیبای اسطورهای افسانهای به خودی خود نشان میدهد که جستوجو در تاریخ آمل اطلاعات جالبی را برای ما آشکار میسازد.
برای باستانشناسان این موضوع اثبات شده که پیش از سکونت آریاییها در ایران اقوامی در شمال ایران و پای البرز سکونت داشتهاند که بر اساس یافتههای باستانشناسی آمل یکی از مراکز مهم این یکجانشینی بوده است. برخی ریشه کلمه آمل را به واژه پهلوی « آمویی» نسبت میدهند و آن را نام قبیلهای باستانی میدانند که آمل کنونی را برای زندگی انتخاب کرده بود. میان مورخان هم بحثهایی در میان است که پیش از آنکه تپوریان که ساکنان اولیه طبرستان کهن و مازندران کنونی بودند در این منطقه ساکن شوند، گروهی به نام آمارد یا آماردان در آمل سکونت کرده بودند. همه اینها گواهی از این دارد که این شهر زیبای خفته در پای دماوند تاریخی بزرگتر از آنچه ما در ذهن داریم در دل خود جای داده است.
هر چه از روزگار باستان پیشتر میآییم هم میبینیم که در اسناد، کتابها و سفرنامههای فراوانی به آمل اشاره شده و نامی از آن آورده شده است.
قصد سفر به آمل دارید، ابتدا این آگهیها را ببینید
جاهای دیدنی آمل
گشتن در آمل به منظور دیدن جاهای دیدنی آن کار بسیار راحتی است. این شهر با یک پیشینه تاریخی همچنین پیوند با طبیعت زیبای شمال ایران و قرار گرفتن در مسیر مسافران فراوان، میتواند نقاط زیاد تاریخی، طبیعی و تفریحی را برای جستوجوگران هر کدام از تفریحات پیشرویشان بگذارد. شاید بتوان به صورت تیتروار مهمترین جاهای دیدنی آمل را چنین در لیستی گنجاند:
دیدنیهای تاریخی
اگر به دنبال دیدن جاهای دیدنی آمل هستید و علاقهمند به دیدن نقاط تاریخی، باید بدانید که گزینههای فراوانی برای گشت و گذار پیشروی شماست:
- آتشکده
- دخمه سنگی (کافر کلی ) رینه
- راه باستانی تنگه بند بریده و تصویر حجاری شده ناصر الدین شاه و همراهان او بر سنگ
- کاروانسرای گمبوج
- قلعه ملک بهمن
- پل دوازده چشمه
- آرامگاه میر حیدر آملی
- سقانفار زرین کلا
- سقانفار هندو کلا
- حمام شاه عباسی آمل
- موزه تاریخ آمل
- گنبد ناصر الحق
- ساختمان دارایی
- مسجد جامع آمل
- پل فلزی (معلق)
- خانه عبادی
- قدمگاه خضر
- مشهد میربزرگ
- برج هشتل آمل
- بقعه شمس آل رسول آمل
- مسجد میرزا محمد علی آمل
برای درک مکان های تاریخی آمل باید به شکلگیری هسته اولیه این شهر کمی اشراف داشته باشید. آمل مانند بسیاری از شهرهای ایران که گذشتهای در پیوند با تجارت دارند، شکل اصلی را مطابق شکل گرفتن شریانهای اقتصادی ساخته است. از این رو بازار در شکل گرفتن ظاهر این شهر نقش مهمی داشته و محلههای تاریخی شهر نظیر کاشی محله، مشایی محله و شاهاندشت محله، حول بازار شکل گرفتهاند.
گشت و گذار در آمل هم شما را با بافت تاریخی زیبایی مواجه میکند. گرجی محله، نیاکی محله، پایین بازار محله و قادی محله برخی از این محلههای تاریخی آمل هستند که قدم زدن و گشت و گذار در آنها شما را با بافت تاریخی شهر بیشتر آشنا میکند.
در میان مکان های تاریخی آمل معروفترینش احتمالا آتشکده این شهر است که به اسم بقعه شمس آل رسول هم شناخته میشود. یک آتشکده چهارگوش به سبک آتشکدههای معروف ساسانی که مثل و مانندش در شهرهای تاریخی زیادی از ایران وجود دارد. بعد از ورود اسلام به ایران و از رونق افتادن آیین زرتشتی، در این مکان شمس الدین محمد بن محمود آملی را دفن کردند که فیلسوفی بنام بود و حالا برخی این نقطه را به نام او میشناسند.
کمی که در دورههای تاریخی پیش بیاییم، میبینیم که آمل در دوران توسعه صفوی هم به شدت مورد توجه بوده و پل دوازده چشمه این شهر که یکی از نمادهای شهر بوده هم حاصل همین دوران و ساخت و سازهای عمرانی فراوان شاه عباس در اقصی نقاط ایران است.
خانه عبادی یا مجموعه فرهنگی، گردشگری کاسپین آرت یکی دیگر از نقاط دیدنی آمل است. یک خانه قدیمی دوره پهلوی اول که سال ۱۳۹۴ با واگذاری به بخش خصوصی و مرمت آن، درهایش به سوی مردم باز شد و گردشگران میتوانند از محیط فرهنگی آن دیدن کنند. این خانه همچنین یک مجموعه موزهای هم دارد. به جز بخشهای موزهای، بازدید از سایر نقاط این خانه رایگان است.
موزه آمل یکی از بهترین موزههای استان مازندران بوده که در ساختمانی تقریبا ۱۰۰ ساله بنا شده است. ساختمانی که پیشترها در سال ۱۳۱۵ به عنوان ساختمان دارایی آمل شناخته میشد و حالا یک موزه بزرگ و قابل توجه در شمال ایران است. این موزه شامل سه بخش مردم شناسی، باستانشناسی و اسناد و مدارک میشود. هزینه ورودی این موزه ۱۰ هزار تومان بوده و ساعات کار آن از هشت صبح تا ۲ بعدازظهر است.
هزینه بازدید از برخی جاذبههای گردشگری آمل (مهر ۱۴۰۰)
کاسپین آرت | بازدید عمومی | رایگان |
بازدید موزه | ۵ هزار تومان | |
موزه آمل | ۱۰ هزار تومان | |
آرامگاه میر حیدر آملی | رایگان | |
پارک جنگلی میرزاکوچکخان | هر خودرو ۱۰ هزار تومان |
جاهای دیدنی آمل برای علاقهمندان به طبیعت
شاید چندان لازم نباشد درباره طبیعت آمل حرف بزنیم. سهم بزرگی از جنگلهای تاریخی هیرکانی به عنوان یکی از رگههای تنفسی ایران از یک سو و سهم بالایی از گونههای جانوری در آن موجب میشود تا آمل به یک مرکز مهم طبیعی در ایران بدل شود. از دل طبیعت آمل بیشترین گزارشهای مشاهده پلنگ در مازندران اعلام شده است که دوستداران طبیعت را بسیار خوشحال میکند. همچنین یکی از مهمترین مراکز حفاظت از مرال یا همان گوزنهای شمالی ایران، ارتفاعات آمل است. چنانکه هر ساله در میانه شهریور تا میانه مهر گروههای مردمی زیادی برای مراسم گاوبانگی و حفاظت از این گونه به دل جنگلهای آمل میروند.
علاوه بر جنگل هیرکانی، آمل را بسیاری به کوه دماوند میشناسند. مهمترین نماد این شهر که از روستاهای مختلف نماهای زیبایی از آن دیده میشود. یکی از موضوعات مورد علاقه عکاسان، طبیعتگردها و ماجراجوها پیدا کردن یک نمای متفاوت و زیبا از قله دماوند است و طبیعت آمل این امکان را در اماکن مختلف فراهم میکند.
از دشت لار، دشت آزو، روستای ایرا و روستای نوا شما میتوانید قله دماوند را در اوج شکوه و زیبایی ببینید. علاوه بر اینها آمل به دلیل همین همجواری با دماوند چشمههای آب معدنی فراوانی هم دارد که آن را در میان گروههای خاصی محبوب کرده است.
لیست بلند بالای زیر از جاهای دیدنی آمل به خوبی نشان میدهد که زندگی در آمل یا گشتوگذار در آن تا چه میزان میتواند جذاب باشد. آمل شهری با ییلاقات زیبا، چشمههای آب گرم و آب معدنی فراوان، غارهای زیبا و آبشارهای زیبا و متعدد است:
- جنگل الیمستان
- دشت آزو
- رود کم کلا
- رود کرسنگ
- رود پنجاب
- رود لاسم
- دریاچه ساهون
- دریاچه دوخواهران
- دریاچه دریوک
- آبگرم استراباکو
- آب معدنی پرسم آمولو
- آب معدنی اسک
- آب گرم لاریجان
- آب آهن آب فرنگی لاریجان
- آب معدنی گرو کلرد
- آب معدنی گرم رود
- چشمه های آب سرد آبشار فصلی اسپه اره کر سنگ
- آبشار یخی
- آبشار شاهاندشت
- آبشار آلامل
- آبشار پرومد
- آبشار و دشت دریوک
- آبشار سنگ در کا
- آبشار قلعه دختر
- آبشار آب مراد لاسم
- آبشار انگمار لاسم
- غارهای دستکند آمل
- غار اسک
- غار گل زرد پلور
- غار دیو سفید
- غار سیاه پور امیری
- غار کبوتر کلی شاهاندشت
- دریاچه سد لار
- منطقه زیست محیطی لار
- منطقه ییلاقی لاسم
- منطقه بلیران
- ییلاق چلاو
- آبشار یخی نوا
- یخچال طبیعی دوبل سل
- یخچال طبیعی یخار
مراکز تفریحی طبیعی
در آمل چند پارک جنگلی، دهکده تفریحی و مزرعه ترویجی هم وجود دارد که جای مناسبی با امکاناتی قابل توجه برای وقت گذرانی است:
- پارک میرزا کوچک خان جنگلی
- پارک جنگلی هلومسر
- پارک دهکده طلایی آمل
- مزرعه کودک اکسین آمل
- شکارگاه های لاسم
- شکارگاه های امیری
- شکارگاه های لار
آگهیهای اجاره مسکونی آمل را اینجا ببینید
دریای آمل کجاست؟
خیلیها سفر به آمل را مترادف دیدن دریای آمل میدانند. منظور از دریای آمل، همان ساحل خزر در نزدیکی این شهر است. البته در تقسیمات کنونی شهری، دریای خزر جایی در نقشه آمل ندارد. یعنی آمل یک شهر ساحلی نیست. اگرچه فاصلهای هم با دریای خزر ندارد. چرا که محمودآباد در شمال آمل چسبیده به دریای خزر است و از آمل به راحتی میتوانید خودتان را به یکی از زیباترین سواحل دریای خزر برسانید. بنابراین دریای خزر را هم میتوان جزو جاهای دیدنی آمل دانست.
سفر به آمل یا زندگی در این شهر به جز زندگی در دل طبیعتی زیبا و بخش مهمی از جنگلهای هیرکانی، امکان دسترسی راحت شما به ساحل دریای خزر را هم پدید میآورد. به این ترتیب همه زیباییهای یک سفر جمع و جور را برای شما رقم میزند.
بهترین زمان سفر به آمل
بهترین زمان برای سفر به آمل ابتدای بهار و همچنین پاییز است. شهر آمل برای مقصد تابستانی گزینه خوبی نیست؛ اما ییلاقات آن مانند چلاو یکی از بهترین گزینهها برای تابستانهای داغ محسوب میشوند. جنگلهای زیبای هیرکانی حدفاصل میانه اسفند تا میانه اردیبهشت به شدت دیدنی هستند.
با شروع فصل گرم میتوانید به ارتفاعات زیبای آمل پناه ببرید و با شروع پائیز دوباره میتوانید سری به هیرکانی زیبا بزنید و هزار رنگ شدنش را ببیند. دریا هم که احتیاج به فصل ندارد و هر وقت هوس کردید، دیدنی است.
اگر در فکر سفر یا زندگی در شهرهای شمالی هستید، این مطالب را هم بخوانید:
- با آمل و شرایط زندگی و سکونت در این شهر آشنا شوید
- با جاهای دیدنی رشت و جاذبه های گردشگری این شهر آشنا شوید
- با جاهای دیدنی نور و مناطق گردشگری این منطقه آشنا شوید
- جاهای دیدنی نوشهر و جاذبههای گردشگری آن کجاها هستند؟
- با جاهای دیدنی رامسر و جاذبه های گردشگری این شهر آشنا شوید
- آشنایی با جاهای دیدنی محمودآباد و مکانهای گردشگری این منطقه
- با جاهای دیدنی چالوس و جاذبههای گردشگری این منطقه آشنا شوید
از سوغات آمل غافل نشوید
اطراف مراکز تفریحی آمل که محل تجمع مسافران و گردشگران است، یکی از مهمترین مناطق عرضه سوغات آمل محسوب میشود. اگر به فرشها و زیراندازهای دستباف علاقه دارید به شما توصیه میکنیم از گلیمها و جاجیمهایی که سوغات آمل هستند، غافل نشوید.
محصولات طبیعی این منطقه را هم نباید از دست داد. دشت لار در پای دماوند یکی از مهمترین مراکز پرورش عسل است. همچنین یکی از بزرگترین مراکز پرورش گیاهان دارویی هم محسوب میشود. بسیاری از آملیها در ابتدای بهار و میانه تابستان حتما سری به دشت لار میزنند تا بابونه و آویشن بچینند. برای همین محصولات دارویی طبیعی خوبی در این شهر پیدا میشود.
بسیاری آمل را به پایتخت برنج ایران میشناسند و انواع برنجهای درجه یک شمالی را سوغات آمل میدانند. حصیربافی هم در گذشته در مازندران رواج داشته و الان اگرچه محدود است؛ اما رگههایی از آن را در شهر میتوان پیدا کرد. با همه اینها سهم بالایی از سوغات آمل را خوردنیهای خوبی تشکیل میدهد که در روستاها و ارتفاعات این شهر به دست میآید. بسیاری از مسافران پس از بازدید از جاهای دیدنی آمل، حتما زمانی را به خرید سوغاتی این شهر اختصاص میدهند.
روستاهای زیبای آمل
بسیاری از مردم، بخش جنوبی شهر و جایی که به پای رشته کوه البرز میرسد را به روستاهای زیبای آمل میشناسند. روستاهایی زیبا و ییلاقی که یکی یکی روی البرز دیده میشوند و هرچه در ارتفاع پیش میرویم، اگرچه دسترسی به آنها سختتر میشود، اما در مقابل کیفیت متفاوتتری از طبیعت را پیش چشم میگشایند. این روستاها از جذابترین جاهای دیدنی آمل هستند.
پاسخ به این سوال که زیباترین روستای آمل کجاست، کار سختی است. چرا که ییلاقات آمل پر از روستاهای زیبا است. این لیست قطعا کامل نیست و میتوان به آن دهها اسم دیگر اضافه کرد؛ اما حداقل بر اساس نظر کاربران در فضای مجازی میتوان این چند مورد را در صف روستاهای زیبای آمل گنجاند:
- روستای بلیران
- روستای خوشواش
- روستای وانا
- روستای مون
- روستای چمه بن چلاو
- روستای تجن جار علیا
- روستای سنگ چال