در مرکز ایران بیابان وسیعی وجود دارد به نام کویر مرکزی ایران که این بیایان عمدتاً بی آب و علف در حصار شهرهای تهران، گرمسار، سمنان، دامغان، معلمان، طرود، بیارجمند، عشق آباد، طبس، حلوان، خور، چوپانان، انارک، کاشان و قم واقع شده است.

وجود عظیم‌ترین نمک‌زارهای ایران، دریاچه‌های نمک، رودهای شور در این منطقه و رمل‌های بی‌پایان، منظره‌ای بکر و بدیع برای دوستداران کویرنوردی و سیاحان به‌وجود آورده است.

کویر ریگ جن افسانه‌ای با هزاران داستان در این مکان واقع شده است. در میان این دشت وسیع تعداد زیادی کوه و تپه ماهور به چشم می‌خورد، سیاه کوه، کوه طلحه، کوه نخجیر، کافر کوه، ریزاب و کوه گوگرد در شمال غرب. کوه دم، کوه خارو، کوه یخاب، در جنوب غرب و کوه جن در جنوب و دیگر کوه‌های این دشت بزرگ هستند.

دلیل نامگذاری ریگ جن چیست؟

علت نام‌گذاری ریگ جن داستان‌هایی است که کاروانیان قدیم این ناحیه، عمدتا شنزار و باتلاقی با دشت‌های وسیع، روایت می‌کردند. تصور وجود ارواح در این بیابان باعث شده بود کمتر کسی جرات قدم گذاشتن به این سرزمین را در سر بپروراند.

این تصور اشتباه از آنجا شکل گرفت که صدای زوزه باد در این سرزمین مسطح به گوش می‌رسد و ریگ‌های موازی با یکدیگر سبب می‌شدند که کاروانیان به راحتی راه خودشان را گم کنند و در نهایت در جبههٔ شمالی ریگ جن، که عظیم‌ترین باتلاق‌ها وجود دارند، از راه اصلی به ناخودآگاه جدا شده و در آنجا سرگردان و نهایتاً جان خود را از دست دهند. در طی سالیان طولانی کاوشگرانی سعی در عبور و شناسایی این سرزمین کرده‌اند؛ از جمله آلفونس گابریل (اتریشی) و سون هدین (سوئدی).

پوشش گیاهی و جانوری کویر مرکزی ایران

برخلاف نظر بسیاری، این سرزمین خالی از حیات نیست و گونه‌های پستاندار مانند روباه شنی، کفتار، گرگ، پلنگ، جبیر، قوچ و میش و کل و بز و گله‌های بزرگ شتر و گورخر و بسیاری از گونه‌های پرندگان و خزندگان در این ناحیه دیده می‌شوند. البته باید گفت قسمت داخلی این سرزمین خالی از منایع آب شیرین است و این یکی از مهمترین دلایلی است که هیچگاه انسان در آنجا زندگی نکرده است، اما در حاشیه این سرزمین که عمدتاً کوهستانی است منابع آب شیرین وجود دارد و زندگی جاری است.

جاده جندق به معلمان، این دشت وسیع را به دو نیم تقسیم کرده است. در ریگ جن پوشش گیاهی چشمگیری از تاق و گز دیده می‌شود که در گذشته کاروانیان برای استخراج سرب و مس از آن‌ها برای تولید گرما استفاده می‌کردند. امروزه بقایای این آثار دیده می‌شود، کویر مرکزی با وجود عوارض طبیعی گوناگون بهشت طبیعت گردان و ماجراجویان و کاوشگران است و سالانه هزاران توریست از سراسر جهان و ایران از این ناحیه دیدن می‌کنند.

تجهیزات مورد نیاز برای سفر به کویر مرکزی ایران

سفر به این ناحیه احتیاج به تجهیزات و تدابیر لازم دارد. وجود خودروهای دو دیفرانسیل سالم با تجهیزاتی از قبیل وینچ، های جک، سند لدر و. .. لازمه سفر به این سرزمین است. راه‌های دسترسی به این به نقطه از کشورمان عمدتا از انارک، چوپانان، زواره، مصر و فرحزاد است. وجود باتلاق‌ها و رودهای شور عظیم در حاشیهٔ شمالی این سرزمین باعث شده ورود به آن سخت و در بعضی نقاط غیرممکن شود.

این بخش شناخته شده از کویر، در طی سال‌ها بکر و دست نخورده باقی مانده است که جای دارد در آینده، رعایت اصول بیابانگردی و کاوش در طبیعت مورد توجه قرار گیرد. عدم ریختن زباله غیر قابل بازیافت چون انواع پلاستیک و توجه به حیات گونه‌های جانوری و طبیعی نادر از موارد بسیار مهم در سفر به این مناطق هستند.