در حال حاضر خرید و فروش املاک یکی از بزرگترین مسائل کشور است که ممکن است استفاده از بورس کالا بتواند به حل آن کمک کند. عرضه و فروش ملک در بستر بورس باعث شفافیت این حوزه می‌شود و در رونق این بخش مفید و راه‌گشاست.

طبق خبری که در شهریورماه سال ۱۴۰۱ منتشر شد، به گفته رئیس اداره ناظران و امور تالارهای بورس کالای ایران، نخستین عرضه املاک شهرداری تهران در بورس کالا روز بیست‌وسوم شهریور انجام خواهد شد. این املاک در منطقه سعادت‌آباد تهران واقع شده و ارزش آنها حدود ۹ و ۱۶ میلیارد تومان است.

اما عرضه و فروش املاک در بستر بورس چه مزیتی دارد؟ کدام نهادها تا به‌ حال در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند؟ املاکی که در این بستر عرضه می‌شوند باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟ در این مطلب، به این سؤالات پاسخ می‌دهیم.

عرضه و فروش املاک در بستر بورس چه مزیتی دارد؟

طبق نظر کارشناسان اقتصادی، فروش املاک در بازار بورس کالا ۲ مزیت اصلی دارد که باید درباره آنها بیشتر توضیح داد.

۱. معامله املاک در این بستر قطعی است

یکی از مشکلاتی که امروزه با آن سروکار داریم، فرایند اداری و بروکراسی موجود در تمام ادارات دولتی و غیردولتی است. برای هر کاری باید ساعت‌ها وقت تلف کنیم و ممکن است در آخر به نتیجه مطلوب‌مان نرسیم.

خریدوفروش مسکن نیز از این قاعده مستثنی نیست. این مسئله زمانی جدی‌تر می‌شود که ملک مورد نظر از سوی یک سازمان یا نهاد دولتی یا غیردولتی به فروش گذاشته شده باشد، در حالی که با فروش ملک در بستر بورس نیازی به صرف وقت و هزینه اضافی نیست.

۲. شفافیت بازار بورس کالا

مزیت مهم دیگری که عرضه املاک در بستر بورس کالا دارد، شفاف‌سازی در حوزه املاک و مستغلات است. فروش املاک در بازار بورس کالا با کمک مدیران دولتی و بخش خصوصی و تهیه سازوکارهای لازم شفافیت بیشتری پیدا خواهد کرد.

در این بازار، املاک به صورت واضح و مشخص و با ذکر دقیق جزئیات مربوطه به حراج گذاشته می‌شوند که بسیاری از ابهامات و مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد را روشن و حل می‌کند. در بازار بورس این امکان وجود دارد که املاک با قیمت‌های واقعی و در یک فرایند کاملا مشخص و شفاف خریدوفروش شوند.

نهادهای عرضه‌کننده املاک در بازار بورس کالا

در مهرماه سال ۱۴۰۰، نامه‌ای از سوی معاون اول رئیس‌جمهور منتشر شد که بر اساس آن تمام دستگاه‌های دولتی ملزم به عرضه املاک در بازار بورس کالا شدند. اما تا به حال کدام نهادها در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند؟

بر اساس آمار اعلام شده، از سال ۱۳۹۹ تاکنون بسترها و زیرساخت‌های فنی لازم برای خرید و فروش اموال غیرمنقول یا همان املاک در کشور فراهم شده است. از ابتدای مرداد ماه ۱۴۰۱ نیز برخی از نهادها عرضه املاک را شروع کرده‌اند. نهادهایی که تا به حال در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند، عبارت‌اند از:

• شرکت مادر تخصصی شهرهای جدید (یکی از نهادهای زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی)؛
• وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح؛
• بانک اقتصاد نوین؛
• شهرداری تهران.

سازمان‌ها و نهادهای دیگر مانند سازمان خصوصی‌سازی و بانک ملت نیز در این زمینه اقداماتی انجام داده‌اند که هنوز به سرانجامی نرسیده است.
طبق آنچه رئیس اداره ناظران و امور تالارهای بورس کالای ایران به خبرگزاری‌ها اعلام کرده، بسترهای لازم برای تمام نهادهای کشور فراهم شده و همه می‌توانند املاکشان را در بازار بورس کالا به فروش بگذارند.

علاوه بر نهادهایی که ذکر کردیم، سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی و برخی از بانک‌ها نیز آمادگی خود را اعلام کرده‌اند که اخبار مربوط به آنها در آینده بیشتر شنیده خواهد شد.

ویژگی املاکی که در بازار بورس کالا عرضه می‌شوند

• فروش و عرضه املاک در بازار بورس کالا با عنوان املاک و مستغلات و بر اساس دستورالعمل بازار فرعی بورس کالای ایران، انجام خواهد شد.
• این املاک به‌صورت یک‌جا و به شکل حراج عرضه می‌شوند. خریدار هر ملکی که در این فرایند عرضه شده تنها یک نفر خواهد بود. در تابلوی بورس ارزش کل ملک ذکر می‌شود و فروش آن ملک بر اساس همین تابلو انجام خواهد شد.
• اموالی که از این طریق عرضه می‌شوند، باید مفروز و دارای سند رسمی یا برگه مالکیت باشند. بنابراین، اموال مشاع یا اموالی که بر سر مالکیت آنها اختلاف وجود دارد، قابل خرید‌وفروش در بازار بورس کالا نخواهند بود.
• این اموال از طریق تمام کارگزاری‌های دارای مجوز پذیرش شده و در بازار بورس عرضه می‌شوند. عرضه‌کننده این املاک در یک فرایند ساده و کم‌هزینه، کد معاملاتی بازار فیزیکی دریافت می‌کند. پس از آن، باید مدارک لازم مانند سند رسمی ملک مورد نظر و گزارش کارشناس رسمی را به کارگزاری مربوطه ارائه کند.

حرف آخر

خریدوفروش املاک از طریق بورس کالا باعث شفافیت و رونق این بخش می‌شود و تاکنون نهادهایی در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند. با ادامه این روند می‌توانیم در آینده شاهد کاهش مشکلات در حوزه مسکن و بهبود شرایط در این حوزه مهم باشیم.

***

اخبار و مطالب بازار املاک را بخوانید