شرایط از کار افتادگی تامین اجتماعی با بازنشستگی تفاوت دارد. این موضوع که آیا از کار افتادگی برای پایان دادن به دوره کاری بهتر است یا بازنشستگی، شرایط برخورداری از مزایا و برقراری مستمری از کار افتادگی چیست و فهرست موارد از کار افتادگی از جمله ابهاماتی است که هر کسی در بخشی از دوره کاری خود با آنها روبرو می‌شود. سؤال مهم دیگر، قوانین و مقرراتی است که به از کار افتادگی مربوط می‌شود. در این زمینه، قانون تا جای ممکن سعی داشته که از کارگران و کارمندان حمایت کند. در ادامه، شرایط و قوانین مربوط به این موضوع را بررسی می‌کنیم.

---

از کار افتادگی چیست و چه انواعی دارد؟

از کار افتادگی به معنای کاهش توان جسمی فرد برای ادامه کار در محل کار فعلی یا شغل جدید است. این موضوع می‌تواند ناشی از کهولت سن فرد، بیماری لاعلاج یا بروز حادثه در حین کار باشد. بر این اساس، فرد از کارافتاده می‌تواند بسته به نوع از کار افتادگی، مستمری دریافت کند.

قانون کار، از کار افتادگی را به ۳ نوع تقسیم می‌کند:

• از کار افتادگی کلی

این مورد در صورتی است که شدت آسیب یا بیماری باعث شود که فرد حداقل ۶۶ درصد توانایی خود را از دست بدهد و نتواند مانند قبل به کار خود ادامه دهد یا شغل جدیدی را آغاز کند. معمولاً افراد کمی با این نوع از از کار افتادگی روبه‌رو می‌شوند.

• از کار افتادگی جزئی

اگر فرد بین ۳۳ تا ۶۶ درصد توانایی کار کردن خود را از دست بدهد، در این دسته قرار می‌گیرد. البته فقط افرادی که بر اثر حوادث ناشی از کار صدمه ببینند، شامل این نوع از از کار افتادگی می‌شوند.

• غرامت نقص مقطوع

این نوع از کار افتادگی که کوتاه‌مدت است، مواردی را شامل می‌شود که فرد بین ۱۰ تا ۳۳ درصد آسیب ببیند. مستمری این افراد از دو گروه قبلی کمتر است.

در جدول زیر، می‌توانید میزان مستمری هر گروه را مشاهده کنید:

[table id=409 /]

در این خصوص می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت تامین اجتماعی به نشانی tamin.ir اطلاعات کامل‌تری کسب کنید.

چه بیماری‌ها و حوادثی شامل از کار افتادگی می‌شود؟

بیمه از کار افتادگــی فقط به نقص یا بیماری‌های فرد بیمه‌شــده محدود نیست و تمامی مواردی را در بر می‌گیرد که باعث ناتوانی وی برای ادامه کار شود. تشخیص این بیماری‌ها و استفاده از شرایط از کار افتادگی تامین اجتماعی به نظر پزشک معالج و کمیسیون پزشکی بستگی دارد.

به‌طور‌کلی، ۲ عامل بیماری‌های حرفه‌ای و حوادث ناشی از کار باعث از کار افتادگی می‌شود:  

• بیماری‌های جدی

این بیماری‌ها معمولاً ارتباطی با کار ندارد و به شرایط جسمی و روحی فرد بر می‌گردد. چنین بیماری‌هایی توان جسمی و ذهنی فرد را کاهش می‌دهد، به‌گونه‌ای که او دیگر نمی‌تواند مثل سابق به کار خود ادامه دهد. انواع سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، ام اس، پارکینسون و همچنین بیماری‌های اعصاب و روان از این جمله هستند.

• بیماری‌‌های ناشی از کار

چنین مواردی در اثر حوادث ناشی از کار به وجود می‌آید. فرد بر اثر این اتفاقات ممکن است بخش یا تمام توانایی خود را برای ادامه کار از دست بدهد. سوختگی، جراحت، شکستگی و مواردی از این دست، جزء حوادث ناشی از کار طبقه‌بندی می‌شود.

برای استفاده از مستمری از کار افتادگی چه مراحلی را باید طی کنید؟

برای بهره‌مندی از مستمری و شرایط از کار افتادگی تامین اجتماعی مدارک و گواهی شما باید توسط پزشک معالج، تامین اجتماعی و کمیسیون پزشکی مورد تأیید قرار بگیرد.

این مراحل به ترتیب زیر است:

• ارائه گواهی پزشک معالج و مدارک درمانی خود به شعبه‌ بیمه تامین اجتماعی؛
• تأیید مدارک از سوی تامین اجتماعی و ارجاع مجدد به پزشک معالج؛
• تأیید مجدد بیماری و مدارک توسط پزشک معالج و معرفی به کمیسیون پزشکی؛
• اختصاص نوبت به شما برای حضور در کمیسیون پزشکی؛
• بررسی و تعیین میزان و نوع از کار افتادگی جسمی و یا روحی بیمه‌شده در کمیسیون‌های پزشکی؛
• ابلاغ رأی کمیسیون بدوی پس از صدور در همان روز.

نکته: در صورتی که نسبت به رأی اعتراض داشته باشید، باید اعتراض کتبی خود را تا ۱ ماه پس از صدور رای، به شعبه تامین اجتماعی مربوطه ارائه کنید. رأی کمیسیون پس از بررسی مجدد پرونده فرد، قطعی و لازم‌الاجرا است و دیگر امکان اعتراض وجود ندارد.

چه مدارکی برای برخورداری از مستمری از کار افتادگی نیاز است؟

در صورتی که از کار افتادگی فرد توسط کمیسیون تأیید شد، وی باید مدارک زیر را برای برقراری مستمری به شعبه تامین اجتماعی خود ارائه کند:

• نظر کمیسیون‌های پزشکی بدوی یا تجدید نظر؛
• تصویر شناسنامه بیمه‌شده و افراد تحت تکفل وی؛
• کارت ملی؛
• تصویر سند ازدواج.

قانون در مورد شرایط از کار افتادگی تامین اجتماعی چه می‌گوید؟

در قوانین متعددی به موضوع از کار افتادگی پرداخته شده که در ادامه تعدادی از مهم‌ترین آنها را به‌طور خلاصه بررسی می‌کنیم:

• اصل ۲۹ قانون اساسی

«برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، از کار افتادگی، بی‌سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبت‌های پزشکی به صورت بیمه و غیره، حقی است همگانی. دولت موظف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تامین کند.»

• ماده ۷۹ قانون کار

«هرگاه کارگر یا کارمند، علیل یا به‌ علت حادثه‌ای ناقص شود، به‌نحوی که از کارکردن باز بماند، حقوق وظیفه‌ای برابر با یک سی‌امِ متوسط حقوق ضرب‌ در سنوات خدمت دریافت خواهد کرد؛ مشروط به اینکه این حقوق از متوسط دستمزد او تجاوز نکند.»

• ماده ۸۰ قانون استخدام کشوری

«هرگاه فرد به دلیل حوادث ناشی از کار یا انجام وظیفه، علیل یا ناقص شود، به ‌نحوی که از کارکردن باز بماند، تمام حقوق و تفاوت تطبیق و فوق‌العاده شغل او، به‌‌عنوان حقوق وظیفه در مورد وی برقرار می‌شود».

بر اساس یکی از تبصره‌های این قانون، اگر فرد فوت کند، نصف حقوق او با رعایت شرایط مقرر به ورثه قانونی او تعلق می‌گیرد. اما در صورتی که فوت او در اثر همان حادثه باشد، مقررات ماده ۸۳ این قانون درباره وراث قانونی اجرا خواهد شد.

• ماده ۸۳ آمده قانون استخدام کشوری

«هرگاه کارمند یا کارگر به دلیل انجام وظیفه فوت کند، تمام متوسط حقوق او به‌عنوان حقوق وظیفه به ورثه قانونی وی پرداخت خواهد شد».

جمع‌بندی

از کارافتادگی افراد به ۲ دلیل بیماری یا حوادث ناشی از کار اتفاق می‌افتد. کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی با بررسی مدارک و وضعیت بیماری یا آسیب فرد، وی را در یکی از ۳ نوع از کار افتادگی قرار می‌دهد و مستمری او را هم بر همین اساس مقرر می‌کند. قانون کار و به‌خصوص سازمان تامین اجتماعی تلاش کرده است تا در چنین موقعیت‌هایی، بیشترین حمایت از فرد بیمار یا آسیب دیده به عمل آید.

به نظر شما شرایط از کار افتادگی تامین اجتماعی عادلانه است؟ آیا شما تجربه‌ای در این زمینه و استفاده از مستمری داشته‌اید؟ در این صورت نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

جدیدترین آگهی‌های استخدام را در دیوار ببینید

---