تابستان ۱۳۹۹ فصلی مثال‌زدنی برای بازار خودروی ایران بود. افزایش فشار تحریم‌ها، بالا رفتن قیمت ارز و بسته شدن واردات خودرو دست به دست هم داد تا وضعیت بازار خودروی کشور را ملتهب کنند.

اواخر بهار بود که قیمت پراید به ۹۰ میلیون تومان رسید و این موضوع، تیتر همه خبرگزاری‌های کشور شد، اما اکنون که این مطلب را مطالعه می‌کنید، قیمت پراید در مرز ۱۵۰ میلیون تومان قرار دارد. درست است در همین تابستان قیمت پراید ۶۰ میلیون تومان گران‌تر شده اما خب، ما دیگر به این وضعیت عادت کرده‌ایم.

باید گفت که این افزایش قیمت تنها برای پراید رخ نداده و همه خودروها در همه کلاس‌ها با افزایش عجیب و غریبی روبرو بوده‌اند. پژو ۲۰۷ و دنا پلاس که زمانی خودروهای قشر متوسط جامعه بودند، اکنون نیم میلیارد تومان قیمت دارند. خودروهایی که زمانی در بازه ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان قابل خریداری بودند امروز با قیمتی بالاتر از ۲ میلیارد تومان خرید و فروش می‌شوند.

مطمئنا این نوسان قیمت در شش ماهه ابتدایی سال، در رفتار خرید مردم هم تاثیرگذار بوده چرا که طی این مدت، سبد خرید ما ایرانی‌ها کوچک‌تر از قبل شده است. برای مثال زمانی که ما در حال تهیه مطلب راهنمای خرید خودرو تا ۱۰۰ میلیون تومان بودیم، متوجه شدیم که دیگر ما ایرانی‌ها نمی‌توانیم با ۱۰۰ میلیون تومان خودروی صفر بخریم!

همه این موارد ما را کنجکاو کرد تا نگاهی به داده‌های دیوار بیاندازیم تا ببینیم در تابستان ۹۹ کدام یک از برندها و خودروها بیشترین میزان عرضه و تقاضا را در بازار داشته‌اند و این افزایش قیمت چه تاثیری بر رفتار خریداران و فروشندگان داشته است.

پرتقاضا‌ترین برندهای خودرو در تابستان ۹۹ چه بودند؟

در همین ابتدا باید بگوییم که منظور از عرضه در این نمودارها، آگهی‌های ثبت شده بر روی دیوار و منظور از تقاضا، جستجوی کاربران بر روی سایت و اپلیکیشن دیوار بوده است.

همانطور که در نمودار مشاهده می‌کنید، برند پژو با اختصاص دادن ۳۰ درصد از عرضه و نزدیک به ۳۲ درصد از تقاضای کاربران، محبوب‌ترین برند خودرو در تابستان ۹۹ بوده است. نکته جالب اینجاست که میزان تقاضا برای برند پژو از میزان عرضه آن کمی بیشتر هم بوده است. دلیل محبوبیت پژو را باید در همین افزایش قیمت خودروها جستجو کرد. خودروهای پژو مانند ۲۰۶، ۲۰۷ و پارس همیشه مورد استقبال قشر متوسط جامعه بوده‌اند. با این حال، با افزایش قیمت‌ها بسیاری از افرادی که قصد خرید خودروهای خارجی و رده‌بالاتر را داشتند، دیگر امکان خرید آن را ندارند. به همین دلیل خودروهای پژو برای آن‌ها بهترین انتخاب هستند. خودروهایی که استهلاک کمی دارند، طراحی ظاهری معقولی در بین خودروهای داخلی دارند و در نهایت، بازار خرید و فروش انواع کارکرده‌شان همیشه داغ است.

در رتبه بعدی این نمودار، خودروی پراید قرار دارد؛ خودرویی که در ابتدای سال جاری خبر توقف تولیدش برای همیشه تیتر خبرگزاری‌های کشور شد. با این حال، توقف تولید هم مانع از فروش پراید نشد و همانطور که می‌بینید برند پراید توانسته با اختصاص دادن ۲۵ درصد از آگهی‌ها و ۲۲ درصد از جستجوی کاربران، دومین خودروی پرطرفدار تابستان ۹۹ باشد. باید گفت که پراید آخرین سنگر هر ایرانی است. در این آشفته بازاری که پراید حدود ۱۵۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده، این خودرو همچنان یکی از ارزان‌ترین خودروهای سواری بازار محسوب می‌شود و بسیاری از افراد قشر متوسط و ضعیف مجبورند به خرید این خودرو تن دهند.

سومین خودروی پرطرفدار تابستان ۹۹، سمند بود. این خودروی ملی با احتصاص دادن ۶ درصد از عرضه‌ی تابستان و ۵ درصد از تقاضاها، توانست رده سوم این فهرست را کسب کند. در رتبه‌های بعدی این نمودار، به ترتیب پیکان، تیبا و رنو قرار دارند. نکته جالب حضور پیکان در این فهرست است که در تابستان توانست بیش از ۴ درصد از آگهی‌ها را به خود اختصاص دهد. این درحالی بود که میزان جستجو برای این خودرو کمتر از ۱ درصد بود. این موضوع از بازار خرید و فروش نه چندان خوب پیکان حکایت دارد؛ پیکانی که زمانی محبوب‌ترین خودروی ایرانی‌ها بود. مطمئنا طی این سال‌ها با متنوع شدن گزینه‌های خرید خودرو، سلیقه ایرانی‌ها فرق کرده است. یادمان نرود که زمانی با ۲۰۰ یا ۳۰۰ میلیون تومان می‌توانستیم خودرو خارجی خوب سوار شویم! پس از پیکان نیز، برندهای تیبا و رنو قرار دارند که به ترتیب ۴ درصد و کمی بیشتر از ۳ درصد از آگهی‌های تابستان را به خود اختصاص دادند.

در ادامه، همانطور که مشاهده می‌کنید برندهای خارجی رده‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. هیوندای، ام‌وی‌ام،نیسان، کیا و مزدا به ترتبب محبوب‌ترین برندهای خارجی خودرو در تابستان ۹۹ بودند. نکته جالب توجه در خصوص این برندها، بالاتر بودن میزان تقاضا از میزان عرضه‌شان در بازار است. مطمئنا با قطع شدن واردات خودرو، بسیاری از مردم به دنبال خرید خودرویی خارجی هستند تا هم بتوانند سرمایه‌شان را حفط کنند و هم خودروی سواری راحتی برای رفت‌وآمدهایشان داشته باشند. هرچند که انتخاب‌هایشان بین همین خودروهایی است که طی چند سال گذشته به کشور وارد شده‌اند.

بیشتر بخوانید: هوندا NS-X؛ خودرویی مثل یک سامورایی

پرتقاضاترین خودروهای داخلی در تابستان ۹۹

دوران سخت اقتصادی، مطمئنا انتخاب‌های سختی را هم به همراه دارد؛ انتخاب‌هایی که نه از روی علاقه، بلکه از سر ناچاری هستند. به همین دلیل، علی‌رغم افزایش قیمت باورنکردنی پراید، باز هم این خودرو میزان عرضه و تقاضای بالایی دارد.

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید، پراید ۱۳۱ SE با اختصاص دادن از ۵ درصد از آگهی‌ها به خود، بیشترین میزان عرضه را در میان خودروهای داخلی داشته است. این در حالی است که این خودرو چیزی نزدیک به ۳ درصد از جستجوهای کاربران دیوار را به خود اختصاص داده است.

از طرف دیگر، بیشترین میزان تقاضا برای یک خودروی داخلی در اختیار پراید سدان (مدل بنزینی) بوده است. پراید سدان بنزینی که سال‌هاست از تولید آن می‌گذرد با اختصاص دادن ۴.۱ درصد از جستجوها به خود، پرطرفدارترین خودروی داخلی در میان کاربران دیوار بود. همچنین، این خودرو ۴.۵ درصد از آگهی‌های تابستان را نیز برای خود ثبت کرد.

در نمودار قبلی دیدیم که برند پژو در تابستان بیشترین میزان عرضه و تقاضا را داشته و حتی میزان تقاضا برای خودروهای این برند، بیشتر از میزان آگهی‌هایش بوده است. اگر به نمودار فعلی‌مان نگاه کنیم، همین روند را مشاهده می‌کنیم. پس از پراید سدان، خودروهای پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و پژو ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس به ترتیب با اختصاص دادن ۴ درصد و ۳.۵ درصد از آگهی‌ها به خودشان، در رتبه‌های بعدی پرآگهی‌ترین خودروهای داخلی قرار دارند. این در حالی است، که میزان تقاضا برای این دو خودرو به مراتب بیشتر از تعداد آگهی‌هایشان بوده است.

در کل، اگر نمودار بالا را مجددا بررسی کنیم، خواهیم دید که خودروهای پژو ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس دوگانه سوز، پژو پارس ساده و پژو پارس ال ایکس TU5 هم میزان تقاضای بالاتری نسبت به میزان عرضه‌شان دارند. به طور کلی، این نمودار تایید می‌کند که در حال حاضر، خودروهای پژو بازار خرید و فروش داغی دارند و فروشندگان به راحتی می‌توانند برای این خودروها مشتری پیدا کنند. گفتنی است که عرضه محدود این خودروها در سال ۹۹ از سوی ایران خودرو هم دلیل دیگری برای گرم شدن بازار خرید و فروش پژو است.

در ادامه نیز، خودروهای پراید سدان CNG، پژو ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس دوگانه‌سوز، پژو پارس جدید، پراید ۱۱۱ SE، سمند LX ساده، پژو ۲۰۶ تیپ ۵، پژو پارس ساده، تیبا هاچ‌بک، پژو ۲۰۶ صندوق‌دار V8 و پژو پارس ال‌ایکس TU5 پرمخاطب‌ترین خودروهای داخلی در تابستان ۹۹ بودند.

بیشتر بخوانید: آخرین شرایط فروش و پیش فروش خودروها

پرتقاضا‌ترین خودروهای خارجی بازار در تابستان ۹۹

همین چند سال پیش بود که وقتی از خودروهای خارجی صحبت می‌کردیم، منظورمان برندهای بنز، ب‌ام‌و، فولکس واگن، تویوتا و … بود. اما آن روزها گذشته و با توجه به وضعیت فعلی بازار، خودروی خارجی برای عموم مردم ایران برابر است با خودروی چینی. نمودار بالا هم این موضوع را تایید می‌کند، به جز یک یا دو مورد از خودروهای هیوندای و کیا، باقی خودروهای حاضر در این فهرست، محصول کشور چین هستند.

پرتقاضا‌ترین خودروی خارجی در تابستان ۹۹، جک S5 بوده است. جک S5 توانست در تابستان گذشته ۱۰ درصد از آگهی‌ها و ۶ درصد از جستجوی کاربران دیوار را به خود اختصاص دهد که نشان از محبوبیت این خودرو دارد. هرچند که این محبوبیت از سر اجبار است و ظاهرا جک S5 بهترین گزینه فعلی برای خرید خودروی خارجی به نظر می‌رسد. هم اکنون که شما این مطلب را می‌خوانید جک S5 اتوماتیک حدود ۸۵۰ میلیون تومان قیمت دارد. البته که در ابتدای تابستان قیمت این خودرو به مراتب پایین‌تر بود، اما با افزایش قیمت‌ها، قیمت این خودرو هم با افزایش روبرو شد. در هر صورت، در تابستان ۹۹، جک S5 داغ‌ترین بازار خرید و فروش در بین خودروهای خارجی را در اختیار داشت.

در رتبه دوم پرتقاضاترین خودروهای خارجی، خودروی هیوندای سانتافه ix45 قرار دارد؛ شاسی‌بلندی که چند سالی است یکی از محبوب‌ترین خودروهای خارجی در ایران است. هیوندای سانتافه، که از معدود خودروهای غیرچینی این نمودار است، توانست با اختصاص دادن ۵ درصد از آگهی‌های تابستان و کمی بیش از ۴ درصد از جستجو‌های کاربران رتبه دوم این فهرست را از آن خود کند. هم‌اکنون که شما این مطلب را می‌خوانید قیمت یک عدد هیوندای سانتافه ix45 مدل ۲۰۱۷ حدود ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است.

ده جایگاه بعدی این فهرست متعلق به خودروهای چینی است که این خودروها به ترتیب لیفان X60 دنده دستی، ام‌وی‌ام X33 دنده دستی، جک J5 اتوماتیک، ام‌وی‌ام ۱۱۰ سه سیلندر، ام‌وی‌ام ۳۱۵ هاچ‌بک اسپرت اکسلنت، ام‌وی‌ام ۵۳۰، چانگان CS 35، ام‌وی‌ام X33s اسپرت، برلیانس H320 دنده دستی، جک S5 دنده دستی و ام‌وی‌ام ۳۱۵ هاچ‌بک اسپرت لاکچری هستند. همانطور که در نمودار مشاهده می‌کنید بیشتر این خودروهای چینی میزان عرضه و تقاضای مشابهی را در تابستان ۹۹ تجربه کرده‌اند. البته باید خودروهای ام‌وی‌ام ۵۳۰، چانگان CS 35 و برلیانس H320 را از این قاعده مستثنی دانست چرا که میزان جستجو و تقاضا برای این خودروها به مراتب کم‌تر از میزان عرضه‌شان بوده است. این موضوع به نوعی نشان می‌دهد که این سه خودرو در تابستان بازار خرید و فروش گرمی نداشته‌اند و افزایش قیمت‌های خودرو باعث شده تا خریداران علاقه خود را نسبت به خرید این خودروها از دست بدهند.

رتبه‌های چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم فهرست پرمخاطب‌ترین خودروهای خارجی تابستان ۹۹ هم به سه خودروی کره‌ای هیوندای سوناتا YF، کیا اسپورتیج و کیا اپتیما می‌رسد. بی‌ثباتی در بازار خودرو باعث شده که این خودروهای خارجی، محبوبیت خودشان را از دست بدهند. هرچند با توجه به نمودار می‌توان متوجه شد که میزان تقاضا برای هیوندای سوناتا و کیا اسپورتیج از میزان عرضه آن‌ها بیشتر بوده که خود این موضوع نشان می‌دهد صاحبان این خودروها، تمایل زیادی به فروش خودروهایشان ندارند. هم‌اکنون که شما این مطلب را می‌خوانید، قیمت هر سه خودروی کره‌ای بیشتر از ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است.

بیشتر بخوانید: راهنما و مشاوره خرید خودرو

در انتظار یک اتفاق خوب

ما هم مانند شما از آینده اقتصاد کشور و بازار خودرو بی‌خبریم، اما می‌دانیم که بازار کشور به یک اتفاق خوب نیاز دارد تا از وضعیت بلاتکلیفی فعلی فاصله بگیرد. امیدواریم که این اتفاق، هرچه زودتر بیافتد تا بلکه دیگر با چنین قیمت‌های باورنکردنی روبرو نشویم. اگر قرار باشد که روند صعودی افزایش قیمت‌ها به همین شکل ادامه داشته باشد، در چند ماه آینده شاهد رکود شدید در بازار خودرو خواهیم بود.

امیدواریم روزی برسد که برای فرزاندانمان تعریف کنیم برای خرید یک خودروی معمولی باید ۳ میلیارد تومان پرداخت می‌کردیم و فرزندانمان هم با تعجب به ما نگاه کنند و از ما بپرسند که چگونه در این اوضاع زندگی می‌کردیم. اما تا آن موقع کاری جز صبر از ما ساخته نیست.

پیش‌بینی شما از وضعیت بازار خودروی کشور چیست؟ نظرات و پیشنهادات خودتان را با ما و سایر خوانندگان بلاگ دیوار در میان بگذارید.