سرپرست معاونت شهرسازی و معماری شهردار تهران یکی از مشکلاتی که سد راه ساخت‌وساز شده را طولانی‌بودن زمان صدور پروانه میداند. به نقل از روزنامه همشهری، مدیریت شهری تهران از یک‌سو به‌دنبال جان‌دادن دوباره به حوزه ساخت‌وساز است و از سوی دیگر هدایت طرح «جهش تولید مسکن» مختص پایتخت را به سمت بافت فرسوده پیگیری می‌کند.
به عبارتی، تلاش می‌شود تا هم گره‌ها و قفل‌هایی را که بر ساخت‌وساز زده شده با ارائه راهکارهایی باز کند و هم فرصت طرح دولت را که «نهضت ملی مسکن» نیز نام دارد برای نوسازی خانه‌های فرسوده و ناپایدار شهر غنیمت بشمارد.
طی سال‌های اخیر به واسطه رکود و سختگیری‌هایی که شهرداری برای متقاضیان نوسازی بنا و صدور پروانه ساخت ایجاد کرده بود، شهرسازی از تب و تاب افتاد. همین مسئله موتور اصلی اقتصاد شهری را تا حدی زیادی تنها با توجیه شهرفروشی از کار انداخت؛ درصورتی که تراکم‌فروشی بر پایه اصول، محیط‌زیست و طرح‌های بالادستی به‌ویژه طرح تفصیلی و نه شهرفروشی باشد می‌تواند توسعه شهر را در پی داشته باشد.
در این بین رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران، یکی از عوامل تأثیرگذاری را که باعث کاهش انگیزه ساخت‌وساز شده، افزایش رقم عوارض ساختمانی و دشواری‌های روند صدور پروانه میداند. مهدی عباسی میگوید: «این افزایش، بسیاری از متقاضیان را دچار مشکل جدی کرده است. بنابراین به‌دنبال تعدیل بخشنامه‌های شهرداری در این باره هستیم.»
وی با بیان اینکه باید با اتخاذ تدابیری، راه را برای سرمایه‌گذاری در محدوده‌های فرسوده شهر هموار کنیم، می‌افزاید: «پیش‌بینی بسته‌های تشویقی یکی از تدابیر جدی است که مدیریت شهری جدید روی آن تمرکز دارد.»
تخفیف و تشویق در راه است
آمار سازمان نوسازی شهر تهران نشان می‌دهد که در پایتخت ۴۵۰۰ هکتار بافت فرسوده وجود دارد که مناطق ۱۲،۱۰، ۱۴،۱۵، ۱۶و ۱۷ از این نظر در صدر هستند.
مدیرعامل سازمان نوسازی در این خصوص میگوید: «۵۰ درصد بافت فرسوده با مشکل کم‌دوامی روبه‌رو است؛ یعنی در برابر زلزله به‌شدت آسیب‌پذیر است. برای نوسازی نخست باید مشوق‌های لازم به مردم ارائه شود و دوم اینکه فرایندهای اداری مربوط به ساخت‌وساز آسان و کوتاه شود.»
البته افزایش نوسازی مجموعه‌ای از سیاست‌ها را می‌‌طلبد؛ از حل مشکل مالکیت زمین‌ها تا اعطای تسهیلات و … درصورتی که بتوانیم مشوق‌های لازم را ایجاد کنیم، قطعا مردم هم به سمت نوسازی ترغیب بیشتری می‌شوند.
یکی از مشوق‌هایی که کاوه حاجی‌علی‌اکبری از آن صحبت می‌کند در دوره مدیریت شهری جدید، فراهم شده؛ به‌گونه‌ای که شورای شهر لایحه اخیر شهرداری مبنی بر تخفیف ۲۵ درصدی عوارض صدور پروانه را یک‌ماه دیگر تمدید کرده است.
مطالب و اخبار مرتبط:
نقش هدایتگری شهرداری
مدتی پیش شهردار تهران در کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت که تهران باتوجه به ۱۲هزار هکتار بافت ناپایدار و حدود ۴ هزارو ۵۶۵ هکتار بافت فرسوده و به همین میزان بافت فریزشده شهری، می‌تواند سهم و ظرفیت خوبی برای قانون جهش تولید مسکن داشته باشد.
اظهارات علیرضا زاکانی پس از ابلاغ قانون جهش تولید مسکن بیان شد و نشان می‌دهد که در میان دیگر ارگان‌های سیاست‌گذار، مدیریت شهری می‌تواند زمینه هدایت رویکرد‌های خانه‌سازی به سمت بافت‌فرسوده را فراهم کند.
در این قانون تمرکز اصلی بر ساخت مجتمع‌های بزرگ در کنار شهرها است؛ در حالی که نمونه‌های قبلی این اقدام، مشکلات بیشتری بر مشکلات شهرها افزوده است.
در مقابل بافت‌های فرسوده با مساحت زیاد و جمعیت فراوانی که در خود جای داده‌اند، یکی از معضل‌های اصلی زندگی شهری در ایران به شمار می‌آیند. مدیریت شهری تهران در رأس شهرداری‌های کشور بیش از دیگر نهاد‌ها با مشکل اداره بافت‌های فرسوده در تماس است.
تأکید بر ضرورت رسیدگی به بافت‌های فرسوده در چارچوب قوانین و سیاست‌های کنونی خواهد توانست بخشی از این مشکل را حل کند. در این میان سرپرست معاونت شهرسازی و معماری شهردار تهران یکی از مشکلات مهم موجود را طولانی‌بودن زمان صدور پروانه میداند.
حمیدرضا صارمی میگوید: «میانگین زمان صدور پروانه در شهر تهران ۸۰ روز است، این در حالی است که براساس قانون، شهرداری‌ها مکلف هستند، طی مدت یک هفته پس از دریافت مدارک لازم و اخذ عوارض، نسبت به صدور پروانه ساخت اقدام کنند.»
البته این مشکل صرفا مختص شهر تهران نیست و میانگین زمان صدور پروانه در سایر شهرهای کشور نیز طولانی است. فرایند طولانی صدور پروانه یکی از مصادیق موانع تولید به‌حساب می‌آید. به گفته صارمی بخشی از طولانی‌شدن این مسیر مربوط به دریافت استعلامات از سازمان‌های دیگر است.
یکی از این سازمان‌ها، نظام مهندسی است که اغلب، دریافت استعلامات ارجاعی به این سازمان چند ماه طول می‌کشد، همچنین انجام استعلام باغ بودن یا باغ نبودن ملک که توسط کمیسیون ماده۷ انجام می‌شود نیز ماه‌ها طول می‌کشد.
اما باید توجه داشت که طولانی‌شدن این استعلامات علاوه بر کند شدن فرایند صدور پروانه، منجر به ایجاد فساد هم می‌شود.
برخط نبودن ارتباطات بین سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط ازجمله وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، شرکت گاز، برق و آب و … از دیگر مسائلی است که باعث طولانی‌شدن فرایندهای شهرسازی می‌شود.
