اگر به تاریخچه شرکت پژو نگاهی بیاندازیم متوجه میشویم که پژو از آن برندهایی است که برای ما ایرانیها بسیار آشناست. سالهاست محصولات این کارخانه معظم اتومبیلسازی در خیابانهای شهرهای مختلف کشورمان به وفور دیده میشود.
حتماً میدانید که چند کشور از کشورهای پیشرفتهٔ دنیا در زمینهٔ مهندسی و بهخصوص صنعت خودروسازی یک یا چند نام مطرح در جهان دارند که نه تنها بخاطر تولید خودرو، که بهنوعی بهدلیل اینکه بعد از گذر این همه سال حالا معرف کشورشان هم هستند، شهره شدهاند. برندهایی مثل «فیات» و «مازراتی» از ایتالیا، «تویوتا» از ژاپن، «فورد» آمریکا، «فولکسواگن» و «بیامو» در آلمان بدون شک از این نوع هستند که امروزه بیشتر از اینکه بخواهند یک خودروساز معروف باشند، نماد دانش و قدرت کشورشان شدهاند.
میان این موارد یک سرزمین دیگر هم وجود دارد که از دیرباز هم در دنیا و هم خصوصاً در ایران به برندی موفق در سطح جهان تبدیل شده و با محصولات مختلفش خیلی از مشتریان و هوادارانش را راضی کرده است. کمپانی پژو در فرانسه که یکی از مهمترینها در تاریخ این گروه شناخته میشود.
تاریخچه تاسیس شرکت پژو
تاریخچه شرکت پژو هم در نوع خودش داستان جالبی دارد. وقتی اعضای خانوادهای در فرانسه به سال ۱۸۱۰ شرکت پژو را تاسیس کردند و اسم آن را از نام فامیلی خود برداشتند، هدفشان به هیچ عنوان تولید خودرو نبود. آنها ابتدا شروع به تولید ارّه و چند ابزار دستی دیگر کردند و حدود ۳۰ سال به همین کار ادامه دادند.
بعدها تولید آسیاب قهوه و فلفل به محصولاتشان اضافه شد تا اینکه سال ۱۸۸۰ تازه شروع به تولید بخشهایی از یک دوچرخه مثل چرخها و میلههایش کردند؛ تا سال ۱۸۸۲ که «آرماند پژو» اولین دوچرخههای تمام ساخت پژو را تولید کرد.
اگر برایتان سوال شده که چرا نشان تجاری پژو شیر است، باید گفت که آرم شیر پژو نیز در آن زمان به هدف نشان دادن تیزی تیغههای ارّه آنها انتخاب شد. البته سالها بعد گروههای تولید خودرو، موتورسیکلت و دوچرخه از هم جدا شدند، اما خانواده پژو در طول قرن ۲۰ به تولید دوچرخه ادامه دادند.
همچنین، گروه بعدها مستقل شده «طعم پژو» به تولید آسیاب و میز و لوازم آشپزخانه ادامه داد. ضمن اینکه تیم تولید موتورسیکلت این برند قدیمیترین تولیدکننده این رسته در جهان است.
پژو و ورود به خودروسازی
آرماند بهعنوان موسس پژو در همان اوایل کار به ساختن ماشین علاقمند بود و بعد از صحبت و ملاقات با «دایملر» معتقد شد که میتواند این کار را انجام دهد و در سال ۱۸۸۹ اولین خودروی پژو که از نوع سهچرخ بود طراحی و تنها چهار دستگاه از آن ساخته شد.
بزرگترین ایراد آن این بود که با قدرت بخار کار میکرد و احتیاج به گرم شدن زیاد داشت. سال ۱۸۹۰ این مدل به هدف طراحی و ساخت یک چهارچرخ با موتور بنزینی رها شد و خودروی جدید زیر نظر دایملر ساخته شد. این محصول با سیستم دنده کشویی و تعلیق سه نقطهای از بسیاری از تلاشهای همنسلان خود جلوتر بود و حتی نمونهای از آن به برزیل هم صادر شد.
در پی این موفقیت مدلهای دیگری ساخته شد که همه برای شناسایی شدن از طرف پژو با یک عدد سهرقمی معرفی میشدند؛ مدلهایی مثل پژو ۲۹، ۴۰، ۷۲ و ۱۵۶.
بیشتر بخوانید: تاریخچه شرکت تسلا
اگر تاریخچه شرکت پژو و البته تاریخچه خودروسازی جهان را بخوانیم، مییابیم که پژو اولین برندی است که از چرخهای لاستیکی بهجای فلزی و چوبی در تولیدات اولیهاش استفاده کرد. آرماند در پی اختلافی خانوادگی، گروه مستقل ساخت خودروهای پژو را در سال ۱۸۹۶ تاسیس کرد؛ هر چند که این گروه بعدها دوباره در سال ۱۹۲۰ به خانواده پژو و با دو گروه موتورسیکلت و دوچرخه ادغام شد.
در همان سال اول تاسیس، اولین موتورهای پژو مستقل از دایملر ساخته و تولید شدند. در تاریخچه پژو آمده که این گروه اولین خودروسازی بود که موتور محصولاتش را بهجای گذاشتن زیر بدنه، به جلوی ماشین و زیر پوششی از فلز آورد.
آنها همچنین جزو پیشگامان مسابقات اتومبیلرانی بودند و اولین مسابقه ماشینسواری تاریخ جهان با قهرمانی خودروی ساخت پژو به اتمام رسید؛ هر چند که ظاهر تمامی خودروها در آن سالها همچنان بیشتر شبیه به کالسکههای بدون اسب بودند.
در سال ۱۸۹۹ سهم فروش گروه خودروی پژو توسط مدیریت آرماند یک چهارم کل خودروهای فرانسه و به تعداد ۳۰۰ دستگاه بود و این میزان در سال ۱۹۰۳ به نیمی از تولیدات کل کشور رسید.
مدل «Bebe» یا «کودک» در همان سالها تولید شد و در آن زمان به یکی از محصولات خوب و پرفروش پژو تبدیل شد.
در سال ۱۹۰۷ گروه پژو اولین موتور ۶ سیلندر خود را معرفی کرد و بعد از گسترش خط تولید خود، ۳ سال بعد در شهر «سوشو» کارخانهای افتتاح کرد که بعدها و در سال ۱۹۲۸ به کارخانه اصلی کمپانی تبدیل شد.
پژو همچنان بعد از موفقیت در اولین دوره مسابقات اتومبیلرانی در تمام این سالهایی که میگذشت به پیشرفت در این حرفه هم ادامه میداد و طی سالهای ۱۹۱۲ تا ۱۹۱۵ که با مرگ آرماند هم همراه بود توانست با افزایش کیفیت تولیدات خود مقامهایی در این بازیها کسب کند.
در طول جنگ جهانی اول، اما مشابه خیلی از کارخانههای تولید خودرو در دنیا، پژو هم به ساخت اسلحه و وسایل نقلیه زرهی و نظامی روی آورد.
بیشتر بخوانید: تاریخچه شرکت تویوتا
دوران پس از جنگ جهانی اول و دوم
در تاریخچه شرکت پژو آمده که بعد از اتمام جنگ کار تولید خودرو به جدیت از سر گرفته شد و مسابقات اتومبیلرانی هم ادامه یافت. در سال ۱۹۲۶ پژو از مدل جدید و بزرگتری برگرفته از تیپ ۱۵۳ رونمایی کرد که نوعی «سایکلکار» بود.
سال ۱۹۲۹ و کمی بعد از معرفی مدل «پژو ۲۰۱» صنعت خودروسازی در فرانسه دچار رکود شد. ۲۰۱ ارزانترین خودروی فرانسه در آن زمان بود و اولین محصولی شد که آرم تجاری فعلی و امروزی پژو را بر روی خود دید. با وجود بحران در خودروسازان فرانسه، پژو زنده ماند و در همان سال سیستم نامگذاری سهرقمی خود را معرفی کرد. رقم اول نشاندهنده سایز خودرو و رقم سوم بهمعنی نسل تولیدی آن است.
سال ۱۹۳۳ شرکت پژو شیوه آیرودینامیکی جدیدی را به تولیدات خود اضافه کردند و در این دهه مدلهای ۲۰۲، ۳۰۲ و ۴۰۲ بهعلاوه اولین خودروی کروک پژو هم تولید شد. این سه مدل اولین تولیداتی بودند که به چراغهای جلوی محافظدار و چراغ عقب مجهز شده بودند و مدل ۲۰۲ توانست تا سال ۱۹۳۹ به رکورد فروش حدود ۵۳ هزار دستگاه برسد.
بعد از اتمام جنگ جهانی دوم تاریخچه شرکت پژو وارد فاز جدی میشود و در سال ۱۹۴۶ تولید تیپ ۲۰۲ دوباره آغاز شد و یک سال بعد مدل ۲۰۳ با فرمان دندهای و ترمز هیدرولیکی معرفی شد.
در سال ۱۹۵۵ مدل محبوب و آشنای پژو ۴۰۳ معرفی شد و تا سال ۱۹۶۲ یک میلیون نسخه از آن فروخته شد. نسل بعدی آن یعنی ۴۰۴ نیز اولین خودرویی بود که پژو در سال ۱۹۵۸ شروع به فروش در آمریکا کرد و همین مدل توانست ۴ بار قهرمان رالی آفریقای شرقی شود.
بیشتر بخوانید: تاریخچه شرکت فولکس واگن
معرفی مدلها و سرمایهگذاریهای بیشتر و موفقتر
اما در سال ۱۹۶۸ یکی از معروفترین ساخته های پژو که بهویژه در کشور ما معروف است، یعنی پژو ۵۰۴ معرفی و ساخته شد. خودرویی کمقیمت و مناسب و با استحکام و همچنین دارای اتاقک بزرگ و کابین جادار که مناسب خانوادهها بود.
طراح ۵۰۴ جایی اعلام کرده بود شکل چراغهای جلو خودرو را با الهام از چشمهای «سوفیا لورن» طراحی کرده است. این مدل جای همخانواده قبلی یعنی مدل ۴۰۴ را در ایران بهخوبی پر کرد و در بین رانندگان قدیمی همچنان بهعنوان یکی از بهترین ماشینها یاد میشود.
پژو در ادامه شروع به همکاری با سایر شرکتهای سازنده خودرو کرد و در سال ۱۹۶۶ با «رنو» و ۱۹۷۲ با «ولوو» قرارداد بست. سال ۱۹۷۴ ابتدا ۳۰ درصد از سهم «سیتروئن» و یک سال بعد کل آن را خریداری کرد؛ هر چند که گروه PSA که مدیریت و مالکیت کلی پژو را در اختیار دارد تلاش کرد هویت تولیدات پژو و سیتروئن را بطور مستقل حفظ کند. آنها در یک بازه زمانی نیز مالکیت بخش اروپایی گروه «کرایسلر» را خریداری و بر عهده داشتند که بعدها آن را به «تالبوت» فروختند.
پژو در دههٔ ۸۰ و ۹۰ میلادی
در سال ۱۹۸۳ مدل سوپرمینی پژو ۲۰۵ معرفی شد که به یکی از پرفروشترینها در تاریخ این شرکت چه در سطح کشور و چه در اروپا تبدیل شد و تا سال ۱۹۹۸ و تا قبل از معرفی و غلبه مدل ۲۰۶، در بازارها همچنان موجود و محبوب بود. در سال ۱۹۸۵ اولین خط تولید پژو در مدلهای ۵۰۴ و ۵۰۵ در چین شروع به کار کرد و دو سال بعد، این اتفاق برای تولید مدل ۳۰۹ در بریتانیا هم افتاد.
مدل بعدی متمایز و معروف این گروه، اما پژو ۴۰۵ بود که در سال ۱۹۸۷ و برای رقابت با «فورد سیهرا» ساخته شد. فروش این مدل و محبوبیت آن آنقدر زیاد شد و بین ساکنان اروپا و آسیا شدت گرفت که حتی معرفی نسل بعدی آن یعنی ۴۰۶ هم نتوانست از میزان تقاضای آن کم کند.
همانطور که خواندید و شاید باورتان نشود، این ماشین که همچنان و هنوز بهعنوان یک گزینه در بین موارد خرید در داخل کشور وجود دارد در سال ۱۹۸۷ معرفی شده است. خودرویی که هر چند در تولیدات جدیدترش بهبود یافت، اما سالهاست دیگر نه در فرانسه و نه هیچجای دیگری تولید نمیشود و با اینکه بیشتر از ۳۰ سال از معرفی آن گذشته، همچنان در ایران تولید میشود! و جالبتر اینکه علیرغم موفقیت ۴۰۵ در اروپا و آسیا، این خودرو بههیچ وجه نتوانست در بازار آمریکا تجربه فروش خوبی کسب کند.
از آنجایی که برخلاف موفقیت در بازارهای نزدیکتر، پژو نتوانست در آمریکا به موفقیت خوبی برسد و کل فروش سال ۱۹۹۰ کمپانی به ۵ هزار دستگاه هم نرسید، آنها بعد از ۳۳ سال، حضور خود در آمریکا و کانادا را متوقف کردند.
بیشتر بخوانید: تاریخچه شرکت بوگاتی
اما در تاریخچه شرکت پژو به سال ۱۹۹۸ و رونمایی پژو ۲۰۶ میرسیم. این مدل پژو که «جرارد ولتر» آن را طراحی کرد امروز بهعنوان پرفروشترین محصول تاریخ این کمپانی با فروش تعدادی در حدود ۸۵۰ هزار دستگاه یاد میشود. البته شهرت این محصول نه فقط در تعداد فروش که در راهاندازی خط تولید آن در کشورهای مختلف است.
هاچبک شیک و جمعجور با شتاب مطلوب و جوانپسند که مثل مدل ۴۰۵ همچنان توسط تولیدکننده ایرانی، یعنی ایران خودرو، در داخل ساخته میشود. از این مدل بعد از معرفی و موفقیتش چند فیسلیفیت و بازطراحی در مدل های ۲۰۷ و البته کلاسهای کوپه و کروک هم ساخته شد، اما هیچکدام نتوانست جای پژو ۲۰۶ اصلی را بگیرد. نوع رسمی سدان آن نیز با نام تجاری SD در ایران طراحی و ساخته شد که همچنان فروخته میشود.
سال ۲۰۰۰ به بعد؛ دوران سخت پژو
در اواخر سال ۲۰۰۶ پژو خط تولیدی خود در کاونتری انگلستان را بست. در سال ۲۰۰۸ هدف فروش ۴ میلیون دستگاه در هر سال را برای خود تعیین کردند، اما در سال اول تنها به نیمی از این مقدار رسیدند. پس از این عدم موفقیت و تغییر در سطح مدیریتی، کمپانی پژو در این چند سال سعی کرد با اخذ سیاستهای خُرد به بازارهای متعددی مثل روسیه و چین و خیلی کشورهای دیگر برگردد.
این اتفاق در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ در هند و فیلیپین محقق شد. در مارس همان سال «جنرال موتورز» ۷ درصد از سهام پژو را به قیمت ۳۲۰ میلیون یورو خرید، اما حدود یک سال بعد با ۷۰ میلیون یورو ضرر کل آن را فروخت.
در اکتبر ۲۰۱۳ پژو شعبهای از کارخانه تولیدی خود در شمال شرقی پاریس را به دلیل کم کردن هزینهها تعطیل کرد. در همان روزها زمزمههای ورود سرمایهداران چینی به کمپانی شنیده میشد و حدود یک سال بعد گروه خانوادگی پژو موافقت کردند سهم خود را از ۲۵ درصد به ۱۴ درصد کاهش دهند.
بیشتر بخوانید: تاریخچه شرکت بنز
بههمین منظور و با امضای توافقنامهای سهطرفه، دولت فرانسه و همچنین گروه خودروسازی چینی «دانگ فنگ» هر کدام با خرید ۱۴ درصد سهم به صورت مشترک با خانواده پژو صاحب کمپانی شدند که حق رای برابر هم دارند. حاصل مشارکت با گروه چینی تولید سالانه ۷۵۰ هزار دستگاه خودرو در چین شد و آنها در سال ۲۰۱۴ اعلام کردند کارخانه چهارم با هدف ساخت ۳۰۰ هزار دستگاه دیگر هم افتتاح میشود.
سال بعد گروه بزرگ تولیدی هندی «ماهیندرا و ماهیندرا» ۵۱ درصد از سهم گروه موتورسیکلت پژو را به ارزش ۲۸ میلیون یورو خریداری کرد و این آخرین برگ از تاریخچه شرکت پژو بود؛ شرکتی که زمانی برای خودش از بزرگان خودروسازی جهان به حساب میآمد.
تاریخچه پژو در ایران
از سال ۱۳۶۹، مونتاژ و تولید انواع مدلهای پژو در ایران، توسط شرکت ایران خودرو، آغاز شد؛ البته که ایرانیها پیش از آن هم با خودروهایی نظیر پژو ۴۰۴ و پژو ۵۰۴ با این خودروساز فرانسوی آشنا بودند.
در تاریخچه شرکت پژو آمده است که از سال ۱۳۷۳ ساخت داخلی قطعات خودروی پژو توسط شرکت ساپکو در دستور کار قرار گرفت. در حقیقت، خودروسازی کشور ما تا حدود زیادی به پژو وابسته است چرا که پژو به نوعی بنیانگذار روشهای جدید تولید خودرو در ایران به شمار میآمد و حتی محصولاتش همچنان در ایران تولید و عرضه میشوند.
حضور پژو زمانی در ایران پررنگتر شد که پیکان از خط تولید ایران خودرو خارج شد. در اینجا بود که پژو به یکی از ستونهای اصلی صنعت خودروی کشورمان تبدیل شد. البته بیرقیب بودن پژو در بازار ایران هم چندان در موفقیتش بیتاثیر نبود.
متاسفانه به دلیل بازگشت تحریمها، پژو هم مجبور شد که ارسال قطعاتش به ایران را به حالت تعویق درآورد. در اواخر سال ۱۳۹۱ بود که شرکت پژو به دلیل فشار تحریمها و البته تهدیدهای دولت فرانسه، مجبور به خداحافظی از بازار ایران شد.
از محبوبترین مدلهای پژو در ایران میتوان به پژو ۴۰۵، ۲۰۶، ۲۰۷، ۲۰۰۸ و پژو پارس اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: تاریخچه شرکت ایران خودرو
سخن آخر؛ این بود تاریخچه شرکت پژو
در سال ۲۰۱۹ پژو اعلام کرد در طول سال ۲۰۲۱ قصد دارد به بازار آمریکا برگردد. همینطور در ژانویه همین سال در معاملهای از قبل هماهنگ شده، قرارداد ادغام گروه PSA و «فیات کرایسلر اتومبیلز» با رای موافق مدیران، نهایی و ثبت شد و اعلام شد این گروه با عنوان رسمی «Stellantis» کار خواهند کرد.
استلانتیس صاحب چندین زیرمجموعه و برند و مارک معروف ماشین از جمله پژو، جیپ، مازراتی و… خواهند بود. انتظار میرود این قرارداد باعث سهولت در حضور پژو در آمریکا شود.
امیدواریم که مطالعه تاریخچه شرکت پژو برایتان جذاب بوده باشد. نظر شما درباره این خودروساز فرانسوی چیست؟ آیا شما تجربه سواری با خودروهای پژو را داشتهاید؟ نظرات و تجربیات خودتان را در بخش کامنتها با ما در میان بگذارید.