برای انحصار وراثت ملک چه کارهایی انجام دهیم؟
چه خانواده‌هایی که به دلیل ناآگاهی نسبت به قوانین انحصار وراثت از هم پاشیده‌اند یا سال‌ها است با هم مشکل دارند. دلیل اصلی هم این است که برای انحصار ورثه نکات مهم حقوق وجود دارد و مراحل آن باید به درستی انجام شود. ارث‌بردن هیچ مشکل قانونی و شرعی ندارد، ولی متاسفانه وقتی مراحل انحصار وراثت به درستی انجام نشود، شاید چالش‌ها و مشکلات زیادی به‌همراه داشته باشد.
البته مراحل انحصار ورثه فقط محدود تقسیم ارث نیست و انجام دیگر کارهای قانونی و حقوقی مانند کارهای بانکی، خرید و فروش ملک، کارهای ثبتی و… نیاز به مشخص‌شدن ورثه دارد. امروز می‌خواهیم بیشتر به موضوع انحصار وراثت بپردازیم و ببینیم برای انجام درست آن چه کارهایی باید انجام شود.
عناوین این مطلب
گواهی انحصار وراثت چیست و از کجا باید آن را بگیریم؟
بهتر است اول کمی با این اصطلاح بیشتر آشنا شویم و سپس ببینیم از کجا باید گواهی آن را دریافت کنیم. برخی از افراد پیش از مرگ خود وضعیت اموال‌شان را تعیین و تکلیف نمی‌کنند. گاهی اوقات هم ممکن است بعد از مرگ متوفی، اشخاصی پیدا شوند و ادعا کنند که بعد از مرگ متوفی، از اموال او ارث می‌برند و ذی‌نفع هستند.
اینجا است که باید انحصار وراثت یا انحصار ورثه انجام شود و این کار به معنای مشخص‌کردن وراث واقعی است. وظیفه تعیین وراث و صدور گواهی‌نامه انحصار وراثت هم برعهده دادگاه است.
برای انحصار وراثت باید چه کار کنیم و چه مراحلی را انجام دهیم؟
با اینکه مرجع قانونی برای صدور گواهی‌نامه انحصار وراثت، دادگاه است، ولی چند سالی می‌شود که بسیاری از پرونده‌ها به شورای حل اختلاف ارجاع داده می‌شود. به همین دلیل برا تعیین وراث، اولین کاری که باید انجام دهید، مراجعه به شورای حل اختلاف محل زندگی متوفی است.
برای انجام کارهای قانونی می‌توان یک نفر را به عنوان نماینده و وکیل همه وراث مشخص کرد تا نیازی نباشد افراد زیادی به شورای حل اختلاف مراجعه کنند. ولی اگر نماینده‌ای وجود نداشته باشد، تک‌تک افراد یا چند نفر از آنها باید خودشان اقدام کنند. نکته مهم این است که پیش از حضور در شورای حل اختلاف و ثبت درخواست، باید تمام اموال منقول و غیرمنقول و دارایی‌های متوفی مشخص شده و تحویل دارایی شود. اما این تمام ماجرا نیست!
انحصار وراثت از جایی جدی‌تر و شاید ملتهب‌تر می‌شود که باید در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی بزنند و مرگ متوفی را اعلام کنند تا اگر ورثه دیگری وجود دارد، باخبر شود. حداقل تا یک ماه باید صبر کنند و اگر خبری نشد، سپس دادگاه می‌تواند تشکیل جلسه دهد تا روند انحصار وراثت آغاز شود.
- بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره قانون مالیات خانه‌های خالی بدانید
برای انحصار وراثت چه مدارکی باید ارائه شود؟
برای اینکه فرایند مشخص‌کردن وراث شروع شده و به درستی تمام شود، باید مدارک لازم را تحویل دادگاه یا شورای حل اختلاف دهید. البته از امسال در بسیاری از شهرها این موضوع به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی واگذار شده است. این مدارک شامل موارد زیر می‌شود:
- اولین و مهمترین مدرکی که باید همراهتان باشد، اصل و کپی گواهی فوت است که باید برابر اصل شده باشد. بعد از فوت شخص متوفی و درج در سیستم ثبت احوال می‌توانید گواهی فوت بگیرید.
- تمام افرادی که مدعی هستند از متوفی ارث می‌برند، باید اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه خودشان را ارائه کنند.
- اگر همسر فرد فوت شده زنده‌است، باید کپی عقدنامه خودش را ارائه دهد؛ چراکه مهریه او به عنوان دین ممتاز باید به صورت جداگانه محاسبه شده و از اموال متوفی پرداخت شود.
- دادگاه برای سنجش صحت ادعای وراث، نام تمامی آنها را می‌خواهد که باید به امضا و تایید محضوری دو نفر معتمد و عاقل رسیده باشد. نکته مهم این است که این افراد باید متوفی را بشناسند.
- بعد از اینکه وراث اموال متوفی را لیست کردند و به اداره مالیات تحویل دادند، باید رسید مالیات بر ارث را دریافت کرده و در کنار دیگر مدارک ارسال کنند.
انحصار ورثه چقدر هزینه دارد؟
بی‌تردید می‌دانید که اقدامات قانونی و حقوقی در دادگاه‌ها بدون هزینه نیست و باید مبالغ لازم را بپردازید. گاهی از قبل مشخص شده که وکیل باید ادامه مراحل را پی بگیرد که در این صورت باید هزینه او نیز پرداخت شود. البته این هزینه به پیچیدگی پرونده بستگی دارد.
دیگر هزینه‌های انحصار وراثت معمولا شامل هزینه چاپ آگهی در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و هزینه دادرسی است که در سال جدید هزینه چاپ آگهی دریافت نمی‌شود. در واقع بیشترین هزینه‌ای که باید بپردازید برای ثبت درخواست و شروع روند دادرسی است که بر همین اساس ۲۰۰ هزار تومان در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی از شما دریافت می‌شود. به‌علاوه، اگر قرار باشد استشهادیه محضری توسط موسسات حقوقی یا وکلا انجام شود، باید مبلغی در حدود ۴۰۰ هزار تومان بپردازید.
برای انحصار ورثه چه گواهی صادر می‌شود؟
اگر فرد متوفی مال و اموال داشته است و لیست آن نیز به اداره دارایی و مالیات ارائه شده باشد، دادگاه گواهی انحصار وراثت نامحدود صادر می‌کند. اما اگر فرد فوت‌شده اموالی نداشته باشد، گواهی انحصار وراثت محدود صادر خواهد شد.
برای صدور گواهی انحصار وراثت چقدر باید منتظر باشیم؟
روند دادرسی و صدور گواهی انحصار ورثه به موارد زیادی بستگی دارد و گاهی هم بسیار طولانی می‌شود. اگر دارایی متوفی کمتر از ۲ میلیون تومان باشد، نیازی به چاپ آگهی در روزنامه‌های کثیرالانتشار نیست و دادگاه با توجه به درخواست و جزئیات آن، پرونده را بررسی و رای نهایی را صادر می‌کند.
می‌خواهید ملک موروثی خود را بفروشید؟ در دیوار به رایگان آگهی کنید.
حرف آخر
موضوعات مالی حتی پس از مرگ افراد هم می‌تواند ادامه داشته باشد و اگر همه چیز از پیش و به صورت قانونی شفاف و مشخص نشده باشد، ممکن است پیامدهای ناخوشایندی را در پی داشته باشد. گرچه بعد از مرگ متوفی هم می‌توان براساس روال قانونی مراحل انحصار وراثت را پشت سر گذاشت. برای این کار باید یک یا چند نفر از ورثه اقدام کنند تا روند قانونی آن شروع شده و در نهایت گواهی انحصار وراثت صادر شود.
برخی اوقات افراد ملکی را خریداری می‌کنند که از وضعیت نهایی سند آن مطمئن نیستند و بعدا درگیر دعواهای شخصی بین وراث می‌شوند. به همین دلیل اگر قصد خرید خانه دارید و ملک مورد نظر در فرایندهای انحصار وراثت است، شاید بهتر باشد تا مشخص شدن مراحل نهایی، منتظر بمانید.
اگر شما هم تجربه‌ای از انحصار وراثت دارید می‌توانید آن را در بخش نظرات با کاربران دیگر به اشتراک بگذارید.