در جریان آزمون گسترده استخدامی آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۱، بخش از نیروهای مورد نیاز مدارس استثنایی ایران هم تامین شد. با این حال، وضعیت زیرساخت‌های آموزشی در این بخش از نظام آموزشی، چنان است که احتیاج به استخدام نیروی توانبخشی جدید و بیشتری وجود دارد.

چرا که نیازهای اولیه دانش‌آموزان در این مدارس چنان است که به مراقبت‌های تخصصی‌تری نیاز دارند. این حرف‌ها را می‌توان از خلال صحبت‌های رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی فهمید. جایی که او از نیاز قطعی این سیستم آموزشی به استخدام حداقل ۱۰۰۰ نیروی تخصصی توانبخشی خبر داد و ابراز امیدواری کرد، شرایط برای استخدام آنها فراهم شود.

حمید طریفی حسینی، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در گفت‌وگویی شرایط بازگشایی مدارس استثنایی در مهر سال جاری را نیز تشریح کرد. او در بخشی از صحبت‌هایش در مورد موضوع کمبود نیروی انسانی و اختصاص سختی کار به این معلمان این حوزه آموزشی، گفت:

«حدود ۸۶۸ نفر در آزمون استخدامی جدید جذب می‌کنیم و کمبود نیرویی که داریم نیز در همین حدود است. ضمن اینکه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر از همکاران ما به بازنشستگی می‌رسند. اگر بتوانیم ۸۶۸ نفر استخدام نیروی تخصصی توانبخشی داشته باشیم، در آزمون‌های استخدامی سال‌های بعد یا در سهمیه‌ای که دانشگاه فرهنگیان به ما تخصیص می‌دهد، مشکلی از بابت کمبود نیروی انسانی نداشته باشیم.»

او در ادامه هم گفت:

«برای رفع این نیاز، باید شرایط جذب را فراهم کنیم که تا به حال نیروهای توانبخش در طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان تعریف نشده بود که بتوانیم از طریق آزمون استخدامی نیروی متخصص جذب کنیم. همچنین شرایط خرید خدمت از بیرون نیز در این سال‌ها تا حدی داشته‌ایم، اما اگر نتوانیم نیروهای متخصص توانبخشی را جذب کنیم؛ مجبور می‌شویم که به صورت خرید خدمات توانبخشی از بیرون این نیاز را برطرف کنیم.»

استخدام نیروی تخصصی توانبخشی مهم‌ترین مشکل آموزش استثنایی

اگرچه از ابتدای سال ۱۴۰۱ اعلام شده بود که در برنامه استخدامی امسال قرار است ۸۶۸ نفر در نظام آموزشی استثنایی ایران استخدام شوند، اما همچنان می‌توان گفت کمبود نیرو مهم‌ترین چالش این سیستم آموزشی است؛ چرا که جذب نیروی انسانی برای سازمان آموزش و پرورش استثنایی در آزمون استخدامی چند سال گذشته مدنظر گرفته شد اما این جذب به تعداد محدود برای آموزگاران استثنایی است. مسئله استخدام آموزگار استثنایی گام اول تامین نیروی لازم در نظام آموزش استثنایی در ایران است.

چرا که در این نظام آموزشی نیاز به استخدام نیروی متخصص توانبخشی در رشته های گفتار درمانی، کاردرمانی و شنوایی شناسی به شدت احساس می‌شود. اما از آنجایی که این رشته‌ها در طرح طبقه‌بندی مشاغل قرار نگرفتند، در حال حاضر امکان استخدام و به کارگیری آنها وجود ندارد.

جدیدترین آگهی‌های استخدام حوزه آموزش را ببینید

از این رو، مسئولان سازمان آموزش استثنایی کشور در حال پیگیری برای مصوب شدن این رشته‌ها در طبقه‌بندی مشاغل سازمان اداری و استخدامی کشور هستند؛ تا به این ترتیب، مقدمات استخدام آنها را فراهم کنند. همچنین این موضوع که دانشگاه فرهنگیان نیروی توانبخشی جذب نمی‌کند، فرایند استخدام نیروی تخصصی توانبخشی در این سازمان با چالش‌های جدی مواجه است.

این سازمان تا پیش از این برای حل مشکل کمبود این نیرو به وزارت بهداشت متوسل شده بود. به این ترتیب که در چند سال گذشته از طریق جذب نیروهای طرحی وزارت بهداشت در بحث قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان بهره برد و اکنون با گذشت حدود ۲ سال همچنان به دلیل مشکلات اعتباری سازمان برنامه و بودجه در تامین این نیروهای انسانی دچار مشکل هستند.

از دیگر موضوعات استخدامی روی میز این سازمان، حل مشکلات استخدام نیروی تخصصی توانبخشی از طریق خرید خدمات، جذب سرباز معلم، اضافه تدریس و جذب آموزگار در دانشگاه فرهنگیان  است که همه این‌ها هم مشکل کمبود نیروی توانبخشی را حل نمی‌کند.