خروج فرانسوی‌ها از بازار خودرو ایران آن هم برای دومین بار، به مذاق بسیار از مسئولین به‌ویژه نمایندگان مجلس خوش نیامد. تا جایی که ضمن تقبیح این رفتار، تهدید کردند که شرکت‌های فرانسوی دیگر جایی در ایران نخواهند داشت و اگر هم قرار بر بازگشتشان باشد، بسیار بر آن‌ها سخت گرفته خواهد شد.

مدتی است که با روی کار آمدن بایدن، صحبت‌ها در خصوص بازگشت به برجام به شدت داغ شده است. هر چند که در این زمینه کشمکش‌های زیادی وجود دارد و هنوز هیچ چیز قطعی نیست. اما در خصوص بازگشت دو کمپانی مطرح و همیشه در صحنه فرانسوی گمانه‌‌زنی‌های زیادی مطرح‌ است.

برخی مدیران صنعت خودروی کشور و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، بازگشت خودروسازان فرانسوی را در پساتحریم، مشروط و حتی ممنوع اعلام کرده‌اند. اما از وزارت صنعت، معدن و تجارت خبر می‌رسد، هم زمان با توافق قریب الوقوع ایران و آمریکا بر سر احیای برجام، مذاکرات اولیه بابت از سرگیری مشارکت‌های خارجی آغاز شده است.

آن‌طور که معاون حمل‌ و ‌نقل وزارت صمت در پاسخ به پرسشی مبنی بر سرنوشت همکاری‌های خارجی در پساتحریم عنوان کرد، شرکای پیشین خودروسازی کشور برای حضور مجدد در بازار ایران درخواست‌هایی داشته‌اند و حتی برخی از آنها راهبرد کلی چندساله نیز ارائه کرده‌اند.

این گفته منوچهر منطقی نشان می‌دهد با وجود هیاهوی برخی مدیران خودروسازی و نمایندگان مجلس، سیاستگذاران همچنان همکاری‌های خارجی را محترم می‌شناسد و آن را در لیست برنامه‌های خود برای توسعه خودروسازی گنجانده است. برخی نیز معتقدند باید از امثال رنو و پژو بابت بدعهدی‌شان غرامت گرفت و سپس قراردادهایی جدید و محکم‌تر از گذشته با آنها منعقد کرد.

آن زمان فرض بر این بود که با لغو تحریم، سیلی از درخواست‌های خارجی برای حضور در خودروسازی ایران ایجاد می‌شود و شرکای پیشین به‌ خصوص فرانسوی‌ها در اولویت آخر همکاری قرار می‌گیرند. در نهایت اما ماجرا به شکل دیگری پیش رفت و اتفاقا همان فرانسوی‌ها بودند که پای میز مذاکره با ایرانی‌ها نشستند و قرارداد امضا کردند.

نه تنها سیاستگذاران (وزارت صمت) بلکه خودروسازان نیز نتوانستند تمایل خود را به همکاری مشترک با خودروسازان فرانسوی (همان‌ها که بدعهد و مستحق پرداخت غرامت عنوان می‌شدند) پنهان کنند.

در کنار اینها، جسته‌ و ‌گریخته مذاکراتی نیز با دیگر خودروسازان خارجی مانند: فولکس واگن و فیات برای همکاری با ایران‌ خودرو و سایپا انجام شد، اما به نتیجه خاصی نرسید. البته بخش خصوصی شرایط نسبتا متفاوتی را تجربه کرد و برخی خودروسازان توانستند با امثال هیوندای همکاری مشترک داشته باشند، هر چند با تحریم، ارتباط آنها نیز قطع شد.

با توجه به اتفاقات گذشته، عجیب نیست که این بار نیز در آستانه توافق بر سر احیای برجام و لغو تحریم، تب اظهارات هیجانی مبنی بر اینکه فلان خودروساز را نباید راه داد و از آن یکی باید خسارت دریافت کرد و امثال اینها، بالا گرفته است.

تردیدی نیست که پژو بیش از هر شرکت خارجی دیگری راه و چاه فعالیت در بازار و صنعت خودروی ایران را بلد است. حتی گفته می‌شود این شرکت نیز به صورت تلویحی تمایل خود برای بازگشت به ایران را مطرح کرده است؛

کاملاً مشخص است که بخش بزرگی از این گروه خودروسازی را آمریکایی‌ها تشکیل می‌دهند و این یعنی پژو به تنهایی نمی‌تواند وارد مذاکرات مستقل شود. طبیعی است که فرانسوی‌ها درآمد، سود و بهره‌وری بهتری در سایر بازارهای جهانی در قیاس با ریسک فعالیت بدون اجازه سایر هم‌ قطاران خود در ایران دارند.

در طرح جدید استلانتیس، بسیاری از قطعات به‌صورت مشترک تولید می‌شود و برخی قطعات پژو و سیتروئن هم از قطعه‌سازان آمریکایی تأمین می‌شود. همین موضوع قضیه حضور دوباره پژو و سیتروئن را در بازار ایران پیچیده‌تر می‌کند.

این موضوع را می‌توان از پاسخ معاون حمل‌ و ‌نقل وزارت صمت مبنی بر اینکه سرنوشت مشارکت‌های خارجی خودرویی در پساتحریم چه می‌شود، متوجه شد. منطقی با بیان اینکه ایران از گذشته شرکایی در خودروسازی داشته و نمی‌توان به راحتی آنها را کنار گذاشت، گفت:

این واقعیت را نباید فراموش کنیم که فرهنگ صنعتی ما همان فرهنگ صنعتی شرکاست؛ بنابراین وقتی زیرساخت‌ها و فرهنگ صنعتی‌مان (به ویژه در خودروسازی) یکی است، نمی‌توانیم به راحتی شرکای خارجی را کنار بگذاریم.

وی در پاسخ به اینکه چه سرنوشتی در انتظار خودروسازی کشور پس از احیای برجام است، تاکید کرد:

اگر احیای برجام به نتیجه برسد، مسیر توسعه خودروسازی کشور کوتاه‌تر خواهد شد. 

معاون حمل‌ و نقل وزارت صمت افزود:

توانمندی‌های ایجاد شده قبلی در خودروسازی را که حاصل همکاری‌های مشترک با شرکت‌های خارجی است،  نمی‌توانیم کنار بگذاریم.

منطقی تاکید کرد:

بنابراین در صورت اجرایی شدن برجام، به‌‌طور حتم از کمک‌ها و همکاری‌های خارجی در صنعت خودرو استفاده خواهیم کرد. در غیر این صورت (اگر تحریم‌ها لغو نشوند) از توان و قابلیت شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی بهره خواهیم گرفت.

***

 اخبار روز خودرو را در بلاگ دیوار بخوانید.

***

[horizontal_slider url=’tehran/car?has-photo=true’  title=”جدیدترین آگهی‌های خودرو”]