زندگینامه آندره سیتروئن؛ موسس برند سیتروئن

آندره سیتروئن کیست؟ فرانسه نام و کشوری آشنا در خصوص تاریخ خودروسازی است و فرانسوی‌ها با برندهایی که در همان آغاز در تولید انواع و اقسام ماشین‌ها ثبت کردند، امروزه به‌عنوان گروه مهمی در تاریخچه این حیطه شناخته می‌شوند. اگرچه شاید رنو و پژو معروف‌ترین این نام‌ها برای ما ایرانیان باشد، اما برندهای فرانسوی دیگر و تصمیماتی که بنیان‌گذاران آنها در طول سال‌های گذشته گرفته‌اند، بسیار مهم و با ارزش‌ است (پیش‌تر مطالبی درباره تاریخچه رنو و تاریخچه پژو منتشر کرده‌ایم).

شاید اگر این شرکت‌ها و علم، دانش و خلاقیت صاحبانشان در اختیار صنعت خودروسازی قرار نمی‌گرفت، امروزه به چنین پیشرفت و تکنولوژی‌ای در زمینه خودروسازی نمی‌رسیدیم. در ادامه معرفی بیوگرافی این شخصیت‌های تاریخی و برندهای با اهمیت در تاریخ ساخت اتومبیل، به نامی آشنا در سطح جهان، یعنی سیتروئن می‌رسیم.

در این مطلب سعی داریم نگاهی به زندگینامه آندره سیتروئن و تأسیس کمپانی خودروسازی مشهورش بیندازیم.

تولد، تحصیل، کار اولیه و زندگینامه آندره سیتروئن

«آندره ـ گوستاو سیتروئن» در پنجم فوریه ۱۸۷۸ در پاریس متولد شد. او فرزند آخر و پنجم پدر و مادر یهودی‌اش محسوب می‌شد و پدرش «لوی سیتروئن» در آن زمان به تجارت الماس مشغول بود. نام‌خانوادگی آنها در ابتدا سیتروئن نبود. در واقع قبل از تولد آندره و قبل از آمدن والدینش به پاریس، آنها در ورشو زندگی می‌کردند و پدربزرگ آنها که از قدیم در هلند به فروختن سبزیجات و میوه‌های گرمسیری و به‌خصوص لیمو شهرت داشت، در محله زندگی‌اش به‌عنوان فامیلی «لیموین من» شناخته شد که به هلندی معنای «مرد لیمویی» می‌دهد.

بعد از گذشت چند سال، وقتی پسرش بزرگ شد، این نام را به «سیتروین» تغییر داد که این نام در هلندی وجه نوشتاری دیگری از همان لیمو است. بعد از اینکه خانواده در سال ۱۸۷۳ به پاریس آمدند، یکی از معلم‌ها برای نوشتار و خواندن درست نام آندره در مدرسه در زبان فرانسه «سیتروین» را به «سیتروئن» تغییر داد و از آن وقت نام فامیلی آنها به این صورت معروف شد.

پدر آندره در ۶ سالگی او و به‌دلیل شکست در تجارت خودکشی کرد. آندره روزگار خود را با کتاب‌های علمی ـ تخیلی «ژول ورن» گذراند و تحت‌تأثیر روند ساخت برج ایفل تصمیم گرفت مهندس شود.

او در سال ۱۹۰۰ از مدرسه پلی‌تکنیک فارغ‌التحصیل شد و در تعطیلات آن سال سری به زادگاه مادرش یعنی لهستان زد. هنگام بازدید از آنجا متوجه نجاری شد که روی مدلی از چرخ‌دنده‌ها کار می‌کرد که به الگوی شکل استخوان ماهی نام‌گذاری شده بود. آن چرخ‌دنده‌ها با وجود کارایی بیشتر، به‌وضوح صدای کمتری هم داشت. همین دیدار باعث شد او پس از بازگشت از لهستان، حق اختراع نوعی از چرخ‌دنده مارپیچی دوتایی را به‌نام خود ثبت کند  که شبیه به آن را در آن نجاری دیده بود. او در سال ۱۹۱۲ شرکت چرخ‌دنده‌های سیتروئن را تأسیس کرد. تا به امروز اعتبار این شکل از چرخ‌دنده‌ها در دست کمپانی سیتروئن است.

جنگ جهانی اول و تأسیس شرکت اتومبیل‌سازی

در زمان جنگ آندره سیتروئن با درجه افسر مهندس به‌عنوان مسئول تولید انبوه تسلیحات و یکی از خبره‌ها و کارشناسان ساخت در این حوزه معروف شد. بیشتر این تجربه‌اش در زمانی که در کارخانه رنو مشغول به تولیدات نظامی بود در اختیار کارگران قرار گرفت و مهارت آندره را نشان داد. خط تولید تحت‌فرمان او حدود ۲۵ میلیون توپ نظامی ساخت.

بعد از جنگ و در اوایل سال ۱۹۱۹، او یکی از مدیران پروژه ساخت ماشین بخار در کنار رؤسا و بزرگانی از شرکت رنو و دیگر طراحان اتومبیل بود؛ اما این پروژه راه به جایی نبرد و آندره سیتروئن مشغول کاری دیگر شد. در اواخر همان سال، او شرکت خودروسازی سیتروئن را بنا نهاد و لوگو سیتروئن که دو فلش رو به بالاست، از همان طرح استخوان ماهی و چرخ‌دنده‌هایی گرفته شد که آندره برای اولین‌بار حق اختراعش را ثبت کرد.

تولیدات و رشد کمپانی سیتروئن

سال‌های درخشان زندگینامه آندره سیتروئن فرا رسید. اولین خودروی تولیدی این کمپانی «سیتروئن تیپ ای» بود که گیربکسی ۳ حالته داشت. یک سال بعد، از آنجا که سرمایه آندره سیتروئن رو به پایان بود و کارخانه در خطر ورشکست‌شدن قرار داشت، او ملاقاتی با گروه جنرال موتورز ترتیب داد تا بخشی از شرکت را بفروشد، اما جنرال موتورز به‌دلیل مطمئن نبودن درمورد سود این قرارداد، از عقد آن منصرف شد. افکار آندره تا حد زیادی تحت‌تأثیر «هنری فورد» بود و او هم مثل هنری این تفکر را داشت که فرصت بعد از جنگ زمان مناسبی برای تولید یک خودروی باکیفیت و خوب آن هم در تعداد کم است تا خریدار برای داشتن آن بدون‌توجه به قیمت اغوا شود.

آندره سیتروئن تا جایی که توانست به همین شکل و مستقل ادامه داد و نگذاشت که شرکت تازه پاگرفته‌اش نابود شود. در سال ۱۹۲۱ سیتروئن ماشینی را برای استفاده آفرود و نظامی معرفی کرد. این خودرو هم تایر داشت و هم در قسمت عقب به یک نوع قسمت باری متصل بود که آن قسمت به‌جای داشتن چرخ، شبیه به تانک از زنجیره‌ای فلزی بهره می‌برد. ارتش آمریکا این طرح و نمونه‌های اولیه را برای ارزیابی خریداری کرد. چند سال بعد ارتش این کشور با استفاده از این طرح چند نمونه از ماشین‌های تسلیحاتی نفربر را تولید کرد.

خودروی «تیپ سی ۵ سی‌وی» که در سال ۱۹۲۳ و دو سال بعد از «تیپ بی» ساخته شد، به اولین محصولی تبدیل شد که توانست کل خاک استرالیا را به طول ۴۸ هزار کیلومتر بپیماید. به‌خاطر این اتفاق که در ماه آگوست تا دسامبر سال ۱۹۲۵ رخ داد، امروزه این ماشین برای بازدید در موزه ملی استرالیا حضور دارد.

در سال ۱۹۲۴ سیتروئن اولین خودروی تمام استیل خود با نام «تیپ بی۱۰» را معرفی و ارائه کرد. هرچند که رقبا طراحی و ظاهر محصولات خود را چه با چوب و چه با فلز سال‌به‌سال به‌روز می‌کردند، اما سیتروئن این کار را نمی‌کرد و همچنان به‌دلیل پایین‌بودن قیمت محصولاتش فروش خوبی داشت.

زندگینامه آندره سیتروئن در سال ۱۹۲۷ وارد فاز جدیدی شد؛ بانک «لازارد» به کمپانی آندره در مشکلات مالی کمک کرد و در تلافی این کمک سه مدیر از طرف بانک به مجموعه مدیریتی سیتروئن اضافه شدند.

آندره سیتروئن برای مبارزه با تولیدات ارزان‌قیمتی که دیگر خودروسازان می‌ساختند و برای حفظ فروش کارخانه، مدل «روزالی» را در سال ۱۹۳۲ معرفی و رونمایی کرد. این مدل اولین خودروی مسافربری دیزلی این برند بود. آندره سیتروئن با تدابیر مدیریتی خود، این کمپانی را در همان سال به چهارمین تولیدکننده برتر در جهان تبدیل کرد.

در این بخش از زندگینامه آندره سیتروئن و در سال ۱۹۳۴، شرکت سیتروئن که به فروش خوبی رسیده بود، مدل جدیدی در سواری ۴ در با نام تجاری «ترکشن آوانت» طراحی کرد. این خودرو بسیار زیبا بود اما ساخت آن هزینه زیادی داشت. سیستم تعلیق جداگانه، شاسی مستقل و نوع ساخت آن در قسمت بدنه هرچند که نوعی نوآوری محسوب می‌شد، ولی از عوامل این گرانی در تولید بود.

آندره سیتروئن که گویی مسخ این نوآوری‌اش شده بود، بدون‌توجه به این خطر تصمیم به تولید انبوه آن گرفت. با وجود اینکه فروش ترکشن آوانت باعث افزایش اعتبار نام شرکت در سطح جهان شد، اما خرجی که تولید آن روی دست کمپانی گذاشت، درنهایت به ورشکستگی سیتروئن رسید.

ترکشن آوانت که تا سال ۱۹۵۷ هم در خط تولید بود تا روز آخر به فروش بیشتر از ۷۵۰ هزار دستگاه هم دست یافت؛ محصولی که در زمان خود به‌دلیل طراحی بدنه و جنس آن، لقب اولین ماشین مقاوم در برابر تصادف در تاریخ خودروسازی را گرفت.

پایان زندگی آندره سیتروئن

آندره سیتروئن در سوم جولای سال ۱۹۳۵ بر اثر سرطان معده و درحالی‌که دیگر پول زیادی برای تولید خودرو نداشت، درگذشت. شرکت سیتروئن بعد از او به کمپانی تولید تایر «میشلین» که بیشترین طلب را از آنها داشت، واگذار شد و در ادامه و تا به امروز به حیات خود ادامه داده است. در سال ۱۹۹۲ باغ عمومی بزرگی به نام «پارک آندره سیتروئن» در نزدیکی محل سابق کارخانه تولیدات خودرویی سیتروئن به یاد او ساخته و افتتاح شد. نام او در تالار مشاهیر خودرو در میشیگان نیز قرار دارد.

جمع‌بندی زندگینامه آندره سیتروئن

بی‌شک آندره سیتروئن یکی از نابغان صنعت خودوسازی بوده است. اگرچه اصرار او به تولید یکی از خودروهایش منجر به شکست این شرکت شد، اما از طرح خود دست نکشید و توانست لقب سازنده اولین خودروی مقاوم در برابر تصادف را به نام خود کند و نام خود را برای همیشه جاودان نگه دارد.

خرید و فروش انواع خودرو سیتروئن

آیا از قبل می‌دانستید که آندره سیتروئن کیست؟ نظر شما درباره کمپانی سیتروئن و خودروهای تولیدی آن چیست؟ آیا تجربه سواری با خودروهای سیتروئن را داشته‌اید؟ نظرات و تجربیات خودتان را از طریق بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.