این روزها مصرفکنندگان واقعی خودرو از سه مسیر میتوانند صاحب خودرو شوند: قرعهکشی، بورس کالا و بازار آزاد. در روش اول آنها باید خوش شانس باشند، در روش دوم باید بتوانند قیمت مناسب یک خودرو را پیشبینی کنند و همینطور امیدوار باشند تا خودروی مورد نظر آنها در بورس کالا عرضه شود و در روش سوم باید حاضر باشند خودروی خود را گرانتر خریداری کنند.
با این حال وزارت صمت همچنان راههای مختلفی را امتحان میکند تا بتواند بازار تقاضای خودرو را ساماندهی کند. وزارت صمت امیدوار بود تا با طراحی و اجرای سامانه متمرکز قرعهکشی خودرو بتواند شائبههای فروش خودرو از طریق قرعهکشی را برطرف نماید.
این سامانه تفاوت چندانی با روش فروش مستقل خودروسازان نداشت و حتی از نظر فنی و ظاهری نیز شبیه آنها بود. با این حال تمرکز این سامانه در اختیار وزارت صمت برای بخشی از مردم اطمینان آفرین بود. وزارت صمت با طراحی این سامانه تلاش کرد تا مردم را از حضور در سامانههای خودروسازیهای پراکنده راحت کند.
شانس مصرفکنندگان در ادوار قرعهکشی متمرکز چقدر بوده است؟
از ابتدای این طرح تاکنون سه نوبت قرعه کشی متمرکز برگزار شده است؛ هربار نیز حدود ۳ میلیون متقاضی در این قرعهکشیها ثبتنام کردهاند. این در حالیست که وزارت صمت همچنان قوانین سختگیرانهای را گذاشته است تا کسانی که اکنون صاحب پلاک انتظامی فعال هستند، یا افراد فاقد گواهینامه اجازه ثبتنام نداشته باشند!
به نظر میرسد وزارت صمت میخواهد با اعمال این قوانین سخت دست دلالها را از بازار کوتاه کند و شانس مصرف کنندگان واقعی را بالا ببرد. اما این تدابیر راه به جایی نبرده و همچنان صفهای پرتعداد متقاضیان در مقابل عرضه اندک شانس متقاضیان را کم میکرده است.
کارشناسان حوزه خودرو و فعالان اقتصادی معتقدند این حجم تقاضا برای خودرو مصرفکننده واقعی نیستند و ممکن انگیزههای سرمایهگذاری و کسب سود از برنده شدن در این قرعهکشیها را داشته باشند به همین دلیل علیرغم وضع قوانین سخت، همچنان متقاضیان از تعداد واقعی مصرفکنندگان خودرو بیشتر خواهد بود.
- در اولین مرحله قرعهکشی که تمام خودروسازان موظف بودند محصولات خودشان را تنها در این سامانه عرضه کنند، نزدیک به ۱۷۷ هزار دستگاه خودرو عرضه شد که بیش از ۴ میلیون و ۱۵۷ هزار نفر برای خرید خودرو ثبتنام کردند. روی کاغذ شانس افراد یک به ۲۴ بود. اما در واقعیت ماجرا به کل متفاوت میشد چرا که تعداد متقاضیان خودروهای پرطرفدار مثل پژو ۲۰۶ با ماشینهای نزدیک یک میلیارد قابل مقایسه نیست. در این دور با توجه به میزان عرضه خودروها و میزان تقاضای ثبتشده، شانس برنده شدن کمتر از ۵ درصد بود.
- دور دوم اما عرضه خودرو به شدت کاهش یافت. در این دوره بجای عرضه ۱۷۷ هزار خودرو، تنها ۷۷ هزار خودرو عرضه شد. ۵ مدل خودرو عرضه نشد و کار برای مصرفکنندگان واقعی سختتر شد. شانس شرکت کنندگان در این قرعه کشی زمانی کمتر و کمتر شد که ۲ میلیون نفر هم به مشارکتکنندگان در قرعهکشی نسبت به دوره اول اضافه شد. در دومین مرحله از قرعهکشی وزارت صمت بیش از ۶ میلیون و ۵۷ هزار نفر ثبتنام کردند. شانس مصرفکنندگان کاهش پیدا کرد و امکان تصاحب خودروها به به ۱.۳ درصد رسید.
- دور سوم اما در شهریور ۱۴۰۱ برگزار شد. در این دوره هم حجم عرضه خودرو کاهش پیدا کرد و به ۶۰ هزار دستگاه رسید؛ یعنی کاهش ۶۶ درصدی نسبت به دور اول برگزاری سامانه متمرکز قرعهکشی. اما با وجود کاهش خودروهای عرضهشده، تعداد ثبتنامکنندگان ۶ میلیون نفر باقی ماند و همین مساله باعث شد شانس برنده شدن به زیر یک درصد برسد.
علاقه خودروسازان به عرضه محصولات در بورس کالا
با اعلام خبر آمادگی محصولات سایپا در بورس کالا، این خودروساز بزرگ گامی اساسی در پررونق کردن بورس کالا برداشت. حضور ایرانخودرو در بورس کالا به جهت عرضه محصولات پرطرفدار در بورس کالا حائز اهمیت است. عرضه خودروها در بورس میتواند تا حد زیادی نقش شانس را در تصاحب کالا کاهش دهد.
چنانچه تجربه قبلی عرضه فیدلیتی در بورس کالا را مرور کنیم خواهیم که با این روش عرضه قیمت این محصولات در مقایسه با بازار آزاد کمتر خواهد شد. هرچند در مقایسه با قیمت تعیینشده توسط وزارت صمت باید مبلغ بیشتری پرداخت میکردند اما مصرفکنندگان معتقدند این روش از آنجا که مبتنی بر شانس نیست، با احتمال بیشتری آنها را صاحب ماشین خواهد کرد.
آگهیهای انواع خودرو را در دیوار ببینید
در روزهای آتی دومین مرحله از تجربه عرضه خودرو در بورس کالا هم محقق خواهد شد.
باید دید آیا دلالها راهی برای ایجاد اختلال و سودجویی در بورس پیدا خواهند کرد و این روش را همچون روش قرعه کشی پرآسیب خواهند کرد یا نه!
اخبار بازار خودرو را اینجا بخوانید:
***
شما میتوانید جدیدترین اخبار خودرو را در بلاگ دیوار مطالعه کنید.