نزدیک به دو سال است که صنعت خودروسازی و بازار فروش آن، دچار مشکل جدی شده و متعادل نبودن عرضه خودرو با تقاضای بازار، این صنعت را دچار چالش‌های بسیاری کرده است. ورود دلالان و واسطه‌گران به این بازار، مشکلات را دوچندان کرده و امکان کنترل بازار را عملاً از اختیار نهادهای مسئول خارج کرده‌است.
در همین رابطه، چند ماهی است کمیسیون صنایع و معادن مجلس طرحی را برای ساماندهی صنعت خودرو تحت عنوان تحول بازار و صنعت خودروی سبک در دستور کار قرار داده است که یکی از مهم‌ترین محورهای آن، عرضه خودرو در بورس است. خبرها حکایت از این دارد که دولت نیز هم‌زمان دست به کار شده و طرحی را در این زمینه آماده کرده است. اگر چه جزئیات این طرح مشخص نشده، اما گفته می‌شود اساس آن، حذف نرخ‌گذاری دستوری برای محصولات خواهد بود.
بر اساس نامه رزم حسینی، وزیر صمت به نهاوندیان، رئوس بسته اجرایی فوق، تولید، رفع مشکلات اقتصادی و قیمت‌گذاری محصولات شرکت‌های خودروساز، افزایش تیراژ تولید و تولید بدون ضرر و ایجاد آرامش در بازار خودرو و حذف واسطه‌گری در آن است.
قبل‌تر اعلام شده بود که وزارت صمت به دنبال اخذ مجوز تعیین قیمت خودروهای داخلی در حاشیه بازار است. طرحی که در دوره وزارت رحمانی (وزیر سابق صمت) مطرح شد، اما اجرایی نشد. با این حال گفته شده که طبق طرح فوق، قیمت‌گذاری دستوری به طور کامل یا برای بخشی از محصولات حذف خواهد شد.
بیشتر بخوانید: کاهش قیمت خودرو در آذر ماه همچنان ادامه دارد
طرح دولت در شرایطی به جریان افتاده که چندی پیش کلیات طرح سامان دهی صنعت خودرو در کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسیده است. بر اساس این طرح، دلالی در بازار به حداقل می‌رسد و شرایط به سمت بازاری دو طرفه به نفع مردم و خودروسازان و قطعه‌سازان تغییر مسیر می‌دهد.
طبق این طرح و در صورت تصویب نهایی، خودروهای پرتیراژ در بورس با قیمت‌هایی که شامل قیمت تمام شده واقعی روز خودرو به همراه سود مصوب خودروساز است، کشف قیمت و عرضه خواهند شد. با این حال، نیمی از مابه‌التفاوت قیمت معامله شده در بورس با قیمت پایه، صرف تسهیلات قرض‌الحسنه کوتاه مدت به خودروسازان و ۱۰ درصد نیز صرف پاداش عرضه به آنان می‌شود. بقیه نیز به مواردی همچون توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی یا کمک به خرید خودرو توسط اقشار ضعیف جامعه و به ویژه زوج‌های جوان اختصاص خواهد یافت.
بیشتر بخوانید: درباره پدیده‌ای عجیب با نام ال ۹۰ ایرانی!
تعیین قیمت محصولات توسط خودروسازان، یک موضوع عادی و طبیعی در دنیا به شمار می‌رود و شرکت‌های خودروساز خود با توجه به شرایط بازار، اقدام به نرخ‌گذاری می‌کنند. در بازارهای جهانی خودرو به‌دلیل رقابت سنگین، خودروسازان به نوعی با محدودیت قیمت‌گذاری مواجه هستند و برای آنکه مشتریان‌شان را از دست ندهند، همه تلاش‌شان را می‌کنند که تا حد امکان قیمت‌های پایین را در نظر بگیرند.
هم اینک به رغم وجود ظرفیت تولید دو میلیون دستگاه خودرو در سال در کشور، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا پایان امسال، تنها ۹۰۰ هزار خودرو تولید خواهد شد. دلیل اصلی این مسئله به بی‌انگیزگی خودروسازان بر می‌گردد زیرا تولید در قیمت‌های تعیین شده کنونی، برای آن‌ها زیان آور است. طبق آمارها، در شش ماه نخست امسال، زیان انباشته صنعت خودرو به ۸۰ هزار میلیارد تومان رسیده که سهم خودروسازان از آن، ۴۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
در شرایطی که جزئیات زیادی تاکنون از طرح دولت منتشر نشده، باید منتظر ماند و دید که این طرح در مقایسه با طرح مجلس، در خصوص منافع حاصل از مابه‌التفاوت قیمت ناشی از هزینه‌های تولید و سود منصفانه با بازار آزاد چه تصمیمی گرفته است؟
