فرش مراکشی، بافته‌ای مینیمال برای یک خانه مدرن

فرش مراکشی به بافته‌ها، منسوجات و فرش‌هایی گفته می‌شود که به‌طور سنتی در مراکش و با دست بافته می‌شوند. فرش از دوران پارینه سنگی توسط مردم بومی مراکش بافته می‌شده؛ اما آنچه که امروز به عنوان یک فرش با گره‌های متعدد شناخته می‌شود در آن زمان وجود خارجی نداشت.

در گذشته فرش‌های مراکش توسط افراد قبیله، برای مصارف شخصی بافته می‌شدند؛ اما گاهی ممکن بود هدف آن‌ها از بافت فرش مراکش، هدیه دادن به یکی از اعضای قبیله یا گردشگران باشد.

فرش های مراکشی قرن بیستم یا به عبارت ساده‌تر فرش مراکشی مدرن، به‌طور گسترده در کشورهای غربی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تقریباً توسط قبایلی بافته می‌شوند که هدف آن‌ها آموزش این هنر نیست و به‌دنبال تعلیم آن نیستند، بلکه هدفشان تنها بافت فرش و تهیه یک زیرانداز است.

تاریخچه فرش مراکشی

سنت فرشبافی در مراکش بسیار قدیمی است. اتکای اولیه مراکشی‌های بومی به صنعت فرش قاعدتاً به‌دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی این منطقه بوده است. با توجه به منطقه جغرافیایی مراکش، فرش مراکشی به‌طرز قابل توجهی ضخیم است و با پرزهای بلند بافته می‌شود. اما در برخی موارد ممکن است فرش مراکش بدون پرز بافته شده و سبک باشد تا بتواند با محیط پرحرارت بیابان سازگار باشد. بنابراین؛ با توجه به شرایط محیطی و اقلیمی، نوع فرش بافته شده می‌تواند متفاوت باشد.

قبیله‌های بادیه‌نشین مراکشی از نخ برای بافتن قالی‌های تخت و مسطح به‌‌عنوان پتو یا تشک استفاده می‌کردند. بنابراین شاید هدف اصلی آن‌ها از فرشبافی تنها پوشش کف نبوده است. جالب است بدانید که در حال حاضر از فرش مراکشی به‌عنوان روکش صندلی نیز استفاده می‌شود.

سنت فرشبافی تقریباً به اندازه هر کشور دیگری در مراکش نیز دارای قدمت است. پذیرش بافت فرش مراکشی توسط مراکشی‌های بومی، قاعدتاً تا حد زیادی به دلیل آب و هوای متمایز این منطقه بوده است. نقوشی که بیشتر در فرش‌های مراکشی دیده می‌شود، در واقع تجلی سنت و فرهنگ این مردم است.

فرش مراکش در غرب و با حضور طراحان مدرن اواسط قرن بیستم، مانند لوکوربوزیه، به‌عنوان یک فرش مختص منطقه بربرها، به نمونه‌ای تبدیل شد که در مبلمان مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر عمده فرش‌های مراکشی توسط صنعتگرانی از کوه‌های ریف بافته می‌شود.

عمده رنگ‌های استفاده شده در بافت فرش مراکش شامل رنگ‌های خنثی تا پُررنگ است و یک الگوی هندسی آزاد و سبکی ساده دارد. فرش‌های مراکش سنتی گرم و دلپذیر هستند و به‌دلیل سادگی، تصویری کاملاً مینیمال و شیک به منزل و دکوراسیون معاصر خواهند داد. به‌همین دلیل همخوانی بسیار زیادی با طراحی داخلی فعلی دارند.

ویژگی‌های فرش مراکشی

نخ به‌کار رفته در بافت فرش مراکش از پشم گوسفند است؛ چرا که فرش‌های مراکشی بیشتر توسط زنان عشایرنشین بربر بافته می‌شوند. با توجه به کیفیت بالا، این فرش‌ها طول عمر بسیار بالایی دارند و در نتیجه برای مدتی طولانی می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. فرش‌های مراکشی معمولاً با طرح‌های ذهنی بافته می‌شوند و چون نخ به‌کار رفته در آن‌ها با مواد طبیعی رنگ‌آمیزی می‌شود، معمولاً دارای تم رنگ‌های سفید، کرم، خاکستری، قهوه‌ای و مشکی هستند. البته در برخی مناطق از رنگ‌های طبیعی دیگری نیز برای تهیه نخ فرش مراکش استفاده می‌شود.

فرش مراکش تنوع بسیار زیادی ندارد و معمولاً طرح و نقوش هندسی آن بسیار ساده به صورت الماسی یا زیگزاگ (لوزی) است. یکی از خصوصیات اصلی فرش مراکش، همین طرح‌های ساده و یکسانی است که در تمام فرش تکرار خواهد شد.

مزایای فرش مراکشی

صنعت فرشبافی در مراکش آنچنان رشد نکرده و علت اصلی آن نیز عدم پرداخت متخصصان و صنعتگران این کشور به صنعت فرشبافی است. اما جالب است بدانید که فرش مراکش به‌دلیل استفاده از مواد اولیه مقاوم و با کیفیت شامل پشم گوسفند، به‌عنوان یک زیرانداز، قالی یا فرش باکیفیت و بادوام شناخته می‌شود.

• از طرفی به‌دلیل وجود طرح‌های ساده و ذهنی و عدم وجود اشکال پیچیده،فرش مراکش به‌دلیل استفاده از مواد اولیه مقاوم و با کیفیت شامل پشم گوسفند، به‌عنوان یک زیرانداز، قالی یا فرش باکیفیت و بادوام شناخته می‌شود.. این مسئله یکی از مهمترین مزایای فرش مراکش است.
• فرش مراکشی به‌دلیل اینکه در ابعاد معمولاً کوچک تولید می شود و همین‌طور استفاده از پشم گوسفند، بسیار سبک بوده و در نتیجه حمل و نقل و شست‌وشوی آن‌ها کار بسیار راحتی خواهد بود. از دیگر مزایای فرش مراکش می‌توان به طول عمر بالای آن اشاره کرد.  بنابراین زمانی‌که فرش مراکش را خریداری می‌کنید، می‌توانید آن را برای مدت طولانی در دکوراسیون منزل خود استفاده کنید.
• مزیت مهم بعدی در رابطه با فرش‌های مراکشی، قیمت بسیار مناسب آن‌ها در مقایسه با فرش‌های ایرانی است. با توجه به سادگی بافت، استفاده از رنگ‌های محدود، ابعاد و اندازه‌های کوچک‌تر و همین‌طور تراکم کمتر، فرش مراکشی معمولاً قیمت پایین‌تری دارد که به عنوان یک مزیت رقابتی در مقایسه با فرش‌های فعلی شناخته می‌شود.

با توجه به تمام مزایایی که در این بخش به آن‌ها اشاره کردیم، اگر به‌دنبال یک فرش مناسب برای پوشش پذیرایی یا اتاق خواب مدرن خود هستید و می‌خواهید فرش همخوانی مناسبی با طراحی مینیمال منزل شما داشته باشد، طرح‌های ساده با رنگ‌های خنثی می‌توانند فرش مراکش را به یکی از بهترین انتخاب‌های شما تبدیل کنند.

سبک‌ها و طرح‌های فرش مراکشی

بنابراین؛ مشخص شد که فرش مراکشی با سبک خاص خود مورد توجه مردم قرار گرفت و به این ترتیب، تولیدکنندگان فرش شروع به استفاده از الگوها و طرح‌های قدیمی برای تولید فرش‌های جدید کردند. اما فرش‌های جدید توسط ماشین‌آلات بافته می‌شدند و در نتیجه دیگر طرح‌های ذهنی در آن‌ها دخالت نداشتند.

بافت لطیف و شاد این قالیچه‌های کلاسیک باعث شده بود حتی انتخاب مناسبی برای اتاق کودکان نیز باشند. رنگ‌های گرم و خنثی و استفاده از طرح های تکرار شونده ساده و ابتدایی، باعث شد تا این نوع فرش‌ها به یکی از نمونه‌های برتر پوشش کف برای خانه‌های مدرن تبدیل شوند. به‌همین دلیل نیز فرش‌های مراکشی هنوز هم به‌عنوان نمونه‌های فرش‌های مناسب برای دکوراسیون‌های مدرن و مینیمال مورد استفاده قرار گرفته و ترند روز هستند.

فرشی برای دکوراسیون مدرن و مینیمال

با توجه به طراحی ساده این فرش‌ها، فرش مراکش برای مدت طولانی‌تری به‌عنوان مد روز و مدل کلاسیک باقی خواهد ماند و در نتیجه محبوبیت آن برای یک مدت کوتاه نخواهد بود. جالب است بدانید که به‌خاطر سبک ساده و متفاوت طرح‌های هندسی به‌کار رفته در فرش مراکش، از این نوع پوشش می‌توانید برای خانه‌های مدرن و سنتی نیز استفاده کنید. بنابراین محدودیتی در انتخاب فرش نخواهید داشت.

• در حال حاضر فرش مراکش با الهام از نمونه‌های قدیمی و سنتی و توسط ماشین‌آلات مختلف، بافته می‌شود. بنابراین تلاش شده تا با وجود ماشینی بودن این فرش‌ها، طرح‌ها طوری انتخاب شوند که گویی توسط یکی از عشایر بربر در تپه‌های مراکش بافته شده‌اند.
• فرش‌های سنتی با گره‌های بسیار ریز، طرح‌های ساده و تکرارشدنی و یا طرح‌هایی که اشکال هندسی متقارنی دارند، همگی از جمله ویژگی‌های فرش مراکش ماشینی هستند که تلاش شده تا شباهت زیادی به فرش‌های دستبافت مراکش داشته باشند.
• یکی از طرح‌های قابل توجه و معمولی که در فرش‌های مراکشی استفاده می‌شود، طرح لوزی است که از رنگ‌های نزدیک به هم و با یک طیف رنگی بافته می‌شود. بنابراین طرح آن‌ها بسیار ساده است و با هر نوع مبلمان و طراحی داخلی هم‌خوانی خواهد داشت.
• ابعاد، مواد اولیه مصرفی، رنگ‌های خنثی و طرح‌های ساده با اشکال هندسی ابتدایی، همگی عوامل مهمی هستند که فرش مراکش را به یکی از پوشش‌های اصلی کف، در طراحی داخلی مدرن و مینیمال تبدیل کرده‌اند.

همان‌طور که تا اینجای مطلب مطالعه کردید، فرش‌های مراکشی از لحاظ طراحی و اشکال هندسی به‌کار رفته، مانند فرش‌های ایرانی تنوع بسیار بالایی ندارند و همین سادگی، باعث شده تا در حال حاضر به یکی از اجزای اصلی دکوراسیون داخلی خانه‌های مدرن و مینیمال تبدیل شوند. 

***