برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل با توجه‌ به نقش‌های متفاوتی که در زندگی کاری و شخصی خود دارند، کمی پیچیده‌تر به نظر می‌رسد. خانه‌داری و نگهداری از فرزند بعد از اتمام روز کاری، فرصت کمتری برای آنها باقی می‌گذارد تا به کارهای شخصی، تحصیلی و یاد گرفتن مهارت‌های جدید برسند.

زنان شاغل چگونه باید برنامه‌ریزی کنند تا زمان کافی برای این امور داشته باشند؟ تعادل بین کار و زندگی را چگونه باید برقرار کنند؟ در این مطلب، راهکارهای مختلف را برای برنامه‌ریزی بهتر و پیشرفت شخصی و حرفه‌ای بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

چرا زنان مسئولیت‌های بیشتری دارند؟

این موضوع به جایگاه سنتی زنان و این نگاه بر می‌گردد که زن باید در خانه باشد و امور خانه و فرزندآوری را انجام دهد. زنان برای رسیدن به جایگاه فعلی خود در اجتماع، راه زیادی را طی کرده‌اند و هنوز هم تا برابری کامل در محیط کار و اجتماع فاصله دارند.

گرفتن نقش‌های کاری در جامعه باعث نشده است که نگاه سنتی و مردانه نسبت به جایگاه زنان به‌طور کامل برطرف شود و هنوز نقش اصلی زنان را کار در خانه و پرورش فرزند می‌بینند. این موضوع در مورد زنان شاغل به مراتب سخت‌تر است؛ به همین خاطر، زنان شاغل باید تلاش زیادی را برای تعادل بخشیدن به نقش‌های متفاوتی که جامعه از آنها انتظار دارد، صرف کنند. 

چگونه باید بین تحصیل، کار و زندگی شخصی تعادل برقرار کرد؟

هر فردی برای پیشرفت در کار، نیاز به تحصیلات بیشتر و کسب مهارت‌های جدید دارد. مشخص است که این موضوع برای شاغالان سخت‌تر هم می‌شود. برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل با‌توجه‌به سایر مسئولیت‌های متعددی که دارند، سخت‌تر هم می‌شود.

• تحصیل

بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی این امکان را ایجاد کرده‌اند که افراد به‌صورت غیرحضوری در مقاطع مختلف و رشته‌های متنوع ادامه تحصیل دهند. دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد و مؤسسات غیرانتفاعی از جمله مهم‌ترین‌ها هستند که هر کسی می‌تواند به‌صورت غیرحضوری یا ساعات محدودی در هفته (معمولاً آخر هفته‌ها) در آنها تحصیل کند. همچنین برخی از دانشگاه‌های سراسری هم دوره‌های غیرحضوری مختلفی برگزار می‌کنند که می‌توانید با بررسی وب‌سایت آنها یا مراجعه حضوری، در مورد آنها اطلاعات کاملی کسب کنید.

• مهارت‌های جدید

اینترنت پر از دوره‌های آموزشی متنوع در سطوح مختلف و تقریباً در تمامی رشته‌هاست. با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت، می‌توان به انبوهی از آموز‌ش‌های رایگان و غیررایگان دسترسی پیدا کرد و در هر زمان از شبانه‌روز می‌توان به یادگیری آنها پرداخت. اگر کمی عمیق‌تر فکر کنید، می‌بینید که مهم‌ترین مانع برای استفاده‌کردن از این فرصت‌ها، ذهن شماست.

نکته‌ مهمی که باید به آن توجه داشت، برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل است تا بتوانند از زمان و انرژی محدودی که دارند، استفاده حداکثری را ببرند.

اولین قدم؛ برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل

زمانی که در اختیار ماست، بسیار محدود است و برای پیشرفت و ساختن زندگی بهتر باید دقیق و حساب‌شده آن را صرف کرد. برای استفاده بهتر از زمان، باید مدیریت انرژی را یاد گرفت. مهم‌ترین کارها را باید در زمانی انجام داد که ذهن و بدن بیشترین انرژی را دارد. البته می‌بایست این میزان انرژی را با استراحت‌های کوتاه و تغذیه مناسب در طول روز حفظ کرد و آن را بین وظایف مختلف و به تناسب اهمیت آنها صرف کرد.

نکات مدیریت زمان؛ این کار فقط دسته‌بندی وظایف نیست

اشتباه رایجی که در مورد مدیریت زمان وجود دارد، اختصاص زمان‌های مساوی برای کارهای مختلف است. بدن و ذهن در طول روز بازدهی متفاوتی دارد و باید زمان را باتوجه‌به آن مدیریت کرد. همچنین این موضوع را در نظر بگیرید که  قرار نیست این کار را به تنهایی انجام دهید؛ ابزارها و امکانات زیادی در اختیار شماست.

در ادامه راهکارهایی برای مدیریت بهتر زمان و برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل بررسی می‌شود:

• دریافت کمک از اطرافیان

زنان شاغل و به‌خصوص مادران شاغل نگران دوری و نگهداری از فرزندان و گذراندن وقت کافی با آنها هستند. این نگرانی را به‌راحتی می‌توان با سپردن کودکان دلبندشان به مهد کودک، والدین یا پرستار جبران کرد. این موضوع، برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل را راحت‌تر می‌کند.

از سوی دیگر، تقریباً بیشتر زمانی که مادران شاغل در خانه هستند، به کودک‌شان اختصاص دارد؛ پس این نگرانی تا حدودی بی‌مورد است. در شغل هم باید تا جای ممکن از کسانی که تجربه و دانش بیشتر دارند، کمک گرفت. افراد زیادی هستند که از کمک کردن به دیگران خوشحال می‌شوند.

• کار فقط در زمان کار

تعیین وقت معین برای هر کار (Task) و اتمام آن در زمان تعیین‌شده، کمک بزرگی به تمام کردن وظایف روزانه و برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل می‌کند و نیازی به اختصاص زمان‌های آزاد برای کار نیست. با این حساب، زمان بیشتری برای پرداختن به خود خواهید داشت.

• کار پاره وقت یا دورکاری

اینترنت فرصت‌های زیادی برای کارهای پاره‌وقت و دورکاری ایجاد کرده است که در بسیاری موارد، درآمدهای قابل‌توجهی هم دارند. باتوجه‌به محدود‌تر بودن فرصت‌های شغلی بانوان در مقایسه با آقایان، مشاغل دورکاری در کنار درآمد خوبی که برای بانوان دارد، می‌تواند زمان بیشتری برای پرداختن به برنامه‌های شخصی ایجاد کند.

• برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت، میان مدت و بلند مدت

«اگر ندانید که می‌خواهید به کجا بروید، هیچوقت به مقصد نمی‌رسید.»

باید برنامه روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه داشت. به این ترتیب، به‌راحتی می‌توان اهداف آینده را دید و با برنامه‌تر برای رسیدن به آنها تلاش کرد. خُرد کردن آرزوها به قدم‌های‌ کوچک‌تر، آنها را به هدف تبدیل می‌کند. بنابراین داشتن اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل لازم و ضروری است.

• ایجاد روابط کاری و شبکه‌سازی

شغل فقط نباید به گذراندن وقت و انجام یک‌ سری وظایف در ۹ ساعت زمان کاری باشد. بخشی از این زمان را باید صرف شبکه‌سازی و ایجاد ارتباط خوب با همکاران در محل کار و همچنین افراد مرتبط در حیطه کاری کنید. شبکه اجتماعی لینکدین (LinkedIn) از این نظر فرصتی ایدئال در اختیار شما قرار می‌دهد.

• داشتن برنامه منعطف

برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل کلید موفقیت در زندگی و کار است؛ اما باید در نظر بگیرید که برنامه روزانه و هفتگی روی سنگ حکاکی نشده است. هر زمانی که احساس کردید برنامه کاری و شخصی شما درست کار نمی‌کند، آن را تغییر دهید و یا به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که کارها و وظایف‌تان قابل جابه‌جایی باشد.

مدیریت عادت‌ها؛ زندگی خودتان را  خودتان طراحی کنید

احتمالاً این جمله را شنیده‌اید که «عادت‌های ما شخصیت ما را شکل می‌دهند.» این جمله کاملا درست است. اگر عادت‌های بد دارید، زمان زیادی را صرف کارهای کم‌اهمیت می‌کنید یا نمی‌دانید که با زمان خود چه‌کار می‌کنید، با مشکل جدی‌ای روبه‌رو هستید!

در اولین قدم، باید عادت‌های خود را بشناسید، ببینید که کدام یک از آنها به پیشرفت شما کمک می‌کند و کدام‌ یک فقط هزینه زمانی، مالی و انرژی برای شما دارد. ایجاد عادت‌‌های خوب و از بین‌ بردن عادت‌های بد، همان‌قدر که سخت است، ضرورت اساسی هم دارد.

جمع‌بندی

شریط شغلی بانوان در جامعه نسبت به آقایان سخت‌تر است. از سوی دیگر، نگاه سنتی به جایگاه زن هم این شرایط را دشوارتر می‌کند. وظایفی که فرهنگ و جامعه ما از دیرباز بر دوش زنان گذاشته است، باعث شده که از توانایی‌های آنان کمتر استفاده شود. این تغییر نگاه و شرایط، متأسفانه زمان‌بر است؛ اما خبر خوب این است که بانوان می‌توانند با فرصت‌هایی که جهان امروز در اختیار آنها گذاشته است و صرف وقت و انرژی برای تحصیل و یادگیری مهارت‌های جدید، وضعیت خود را تا حد زیادی بهبود ببخشند.

پیشنهاد شما درمورد برنامه‌ ریزی برای زنان شاغل چیست؟ به‌ کار بردن این روش‌ها تا چه حدی سودمند است؟ آیا نیاز به تغییر قوانین در رابطه با شرایط کار بانوان هست؟ ایده‌ها و راهکارهای خود را با ما در میان بگذارید.