بازار مسکن در شرایط ثبات است یا رکود؟
مصاحبه با ایرج رهبر؛ نایب رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران
آخرین گزارش بانک مرکزی در رابطه با وضعیت بازار مسکن از رکود ۳۷ درصدی این بخش در پایان مهر ماه سال جاری نسبت به ماه مشابه سال گذشته حکایت دارد.
اما آیا بازار مسکن دچار رکود شده و چه عواملی بر ایجاد رکود در بازار مسکن اثر گذاشته است؟ در ادامه بخوانید.
جدیدترین آگهی‌های املاک را اینجا ببینید
عناوین این مطلب
بازارها در حالت آماده‌باش و انتظار
در حال حاضر عوامل مختلفی برای تعمیق رکود در این بخش برشمرده می‌شود، اما شرایط بخش کلان اقتصاد کشور را می‌توان اصلی‌ترین دلیل این رکود دانست. به هر حال صنعت ساختمان‌سازی و بازار مسکن هم جزئی از این اقتصاد هستند و تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند. ریسک‌پذیری بالای سرمایه‌گذاری علت دیگری است که بر رکود معاملات مسکن و کاهش تمایل به ساخت و ساز طی یک سال اخیر تأثیر گذاشته است. به‌ویژه آنکه طی این مدت گشایش‌های اقتصادی را دائماً مشروط به بروز اتفاقاتی در آینده کرده‌اند. بر همین اساس فعالان اقتصادی یک روز منتظر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بودند و روز دیگر به دلیل انتظار برای برگزاری این انتخابات در ایران ورود سرمایه خود به بازار مسکن را به تأخیر انداختند.
گرچه این انتخابات منجر به تغییر دولت و روی کار آمدن جناح دیگر در رأس امور اجرایی کشور شد، اما در این دولت هم شاهد پیوند خوردن گشایش‌های اقتصادی به آینده هستیم. علاوه بر این، نتایج مذاکرات با آمریکا همچنان در هاله‌ای از ابهام است. مسئولان اقتصادی دولت هم وعده انتشار «خبرهای خوب» در آذر، دی یا ماه‌های دیگر را می‌دهند.
باید توجه داشت که وجود تنش‌های سیاسی و پیش‌بینی‌ناپذیری آینده، رکود را به هر بازاری تحمیل می‌کند و اعتماد عمومی را از بین می‌برد.
تاثیر کاهش قدرت خرید بر بازار مسکن
علاوه بر این، از کاهش شدید قدرت خرید جامعه و به‌ویژه طبقات متوسط نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. جهش قیمت مسکن و نزدیک‌شدن میانگین بهای هر مترمربع واحد مسکونی تهران به حدود ۳۱ میلیون تومان توان خرید این کالا را از بسیاری اقشار گرفته است.
با توجه به نرخ‌ها و دستمزدهای کنونی، حتی اجاره مسکن برای شهروندان با مصائب فراوانی صورت می‌گیرد.
گرچه وجود دو دلیل ذکر شده عاملی اساسی برای رکود مسکن هستند، اما می‌توان شرایط کنونی این بازار را باثبات دانست؛ نه راکد.
گزارش‌های دیگر دیوار از بازار مسکن
تاثیر طرح جهش مسکن بر قیمت مسکن
با توجه به برنامه‌هایی که دولت برای ساخت مسکن در نهضت جهش تولید دارد، امیدواری‌هایی نسبت به افزایش عرضه و کاهش قیمت‌ها به وجود آمده است. تسهیلاتی هم که در این طرح در نظر گرفته شده می‌تواند یاری‌گر مشارکت‌کنندگان باشد.
در رابطه با رقم این تسهیلات نیز می‌توان آن را منطقی ارزیابی کرد. چراکه در این طرح زمین که وزن سنگینی در قیمت نهایی ملک دارد، رایگان است و تسهیلات موجود نیز حدود ۸۰ درصد سرمایه را پوشش می‌دهند.
البته تسهیلات مربوط به طرح جهش تولید مربوط به سازندگان است، دولت تسهیلاتی هم به خریداران مسکن ارائه می‌دهد که امروز در بسیاری از بانک‌ها تا سقف ۱۲۰ میلیون تومان تعیین شده است.
طبیعتاً با قیمت‌های کنونی مسکن این وام‌ها تأثیر چندانی بر رفع رکود نمی‌گذارد و شاید بهتر باشد تجدیدنظری روی آن صورت بگیرد. البته در این زمینه باید شرایط بانک‌ها را هم در نظر گرفت؛ به هر حال بانک‌ها هم منابع محدودی دارند و باید دید که توان پرداخت تسهیلات با مبالغ بالاتر یا سودهای کمتر دارند یا خیر؟
گرچه برخی از تحلیلگران رکود فعلی بازار مسکن را تا ۶ سال پیش‌بینی می‌کنند، اما به نظر می‌رسد با برنامه‌هایی که دولت به اجرا گذاشته، این رکود یا به عبارت بهتر ثبات پس از گذشت یک تا دو سال شکل رونق به خود بگیرد.
همین حالا هم مشاهده می‌شود که صاحبان املاک با افزایش تمایل به فروش، عقب‌نشینی خود را آغاز کرده‌اند و قیمت‌ها را تا حدودی کاهش داده‌اند. حال باید از لحاظ روانی و عملی هم جامعه را به سمت رفع رکود سوق داد. این امر نیز با کاهش تورم و البته افزایش قدرت خرید مردم امکان‌پذیر است؛ البته امروز دیگر کسی انتظار کاهش قیمت‌ها را ندارد، بلکه چه فعالان بازار و چه سایر شهروندان به دنبال ثبات می‌گردند که به نظر اکنون بازار مسکن به سمت این ثبات رفته و می‌توان به ادامه آن امیدوار بود.