بررسی پونتیاک ترنس ام؛ خداحافظ پرنده دوست‌داشتنی!
خودروهای برتر تاریخ به روایت نیما طبیبی
پونتیاک ترنس ام، فایربرد یا پرنده آتشین، ساخت کمپانی جنرال موتورز آمریکاست. این خودرو از سال ۱۹۶۷ تا اواخر سال ۲۰۰۲ تولید شد. پونتیاک ترنس ام برای رقابت با فورد موستانگ به بازار آمد و تولید آن همزمان بود با شروع تولید شورلت کامارو که تقریباً شکل و شمایلی نزدیک به فایربرد داشت.
تولید نسل اول فایربرد (از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۶۹) همزمان بود با دورانی که در طراحی اتومبیل به دوران «بطری کوکاکولا» معروف است. در این دوران، بسیاری از طراحان از خطوط منحنی و طراحی کلی لوگو و شکل بطری کوکاکولا الهام می‌گرفتند. اولین نسل این ماشین و همزادش، شورلت کامارو، هم از این نوع طراحی بی‌نصیب نماندند.
پونتیاک سپر جلو را با شکل جلو پنجره ماشین ترکیب کرد و شکلی زیبا به آن داد. با موفقیت این اتومبیل در بازار، این هراس در دل جنرال موتورز افتاد که فروش شورلت کوروت تحت تاثیر آن قرار گیرد. با همین دید تصمیم گرفته شد که پلتفرم آن با شورلت به اشتراک گذاشته شود تا شورلت کامارو متولد شود.
نسل دوم فایربرد به جای این‌که در سپتامبر ۱۹۶۹ معرفی شود، در فوریه ۱۹۷۰ معرفی شد. این تاخیر به علت مسائل مهندسی و اشکالات ابزاری بود. به همین دلیل، مدل ۱۹۷۰ به مدل هفتاد‌و‌نیم مشهور شد. این نسل در چهار مدل به بازار آمد: فایربرد با امکانات پایه، مدل اسپیریت، فورمولا و مدل ترنس ام. در طول زمان تولید، موتورهای مختلفی در این ماشین به کار رفت. بیش از ۳۵ موتور مختلف از موتورهای شورولت، پونتیاک، اولدزموبیل و بیوک در این ماشین استفاده شد.
غرب تا سال ۱۹۸۲ دو بحران بزرگ سوخت را تجربه کرده بود. به همین خاطر کارخانجات اتومبیل‌سازی کم‌کم به سوی طراحی ماشین‌هایی رفتند که مشخصات آیرودینامیکی آنها با محاسبات پیشرفته مهندسی شده باشد. در نتیجه، نسل سوم فایربرد با تمرکز بر اقتصادی بودن در سوخت طراحی شد. آن زمان، مدیریت سوخت کامپیوتری در موتورها تازه پا به جهان اتومبیل‌ها گذاشته بود و هنوز پخته نشده بود.
بنابراین اولین ایده برای کم کردن مصرف سوخت انتقال نیروی محرک از محور عقب به جلو بود؛ اما این ایده به‌سرعت کنار گذاشته شد، چون نمی‌شد قدرت و گشتاور بالایی را از محور جلو انتظار داشت. بنابراین تصمیم کارخانه بر تمرکز طراحی روی بدنه آیرودینامیک و شاسی سبک‌تر گرفته شد. طراحی بدنه هر دو ماشینی که روی این سکوی تولید ساخته می‌شدند، یعنی فایربرد و کامارو، در سال ۱۹۸۲ کاملاً تغییر کرد.
شیشه جلو سه درجه خوابیده‌تر از مدل‌های قبلی، قسمت عقب تشکیل شده از شیشه یک‌تکه که قاب فلزی نداشت و چراغ‌های مخفی جلو از مشخصه‌های اصلی این طرح جدید بود که باعث شد فایربرد ضمن این‌که ۲۳۰ کیلوگرم سبک‌تر شود، در اولین نظر به‌راحتی از مدل‌های قبلی و حتی از ماشین دو قلویش، شورولت کامارو، قابل تشخیص باشد. قوی‌ترین موتوری که روی ماشین‌های این نسل نصب شد موتور ۷/۵ لیتری تیون شده ساخت شورولت بود که ۲۲۵ اسب قدرت داشت.
در نسل چهارم فایربرد که از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۲ ساخته شد، شاهد بالاتر رفتن تمرکز روی طراحی بدنه بودیم. پونتیاک طرح آیرودینامیکی را به سطح بالاتری برد و با نصب موتور جدید ۴/۳ لیتری با ۱۶۰ اسب بخار قدرت بازار طرفداران این‌گونه ماشین‌ها را داغ کرد.
از سال ۱۹۹۵ با موتور ۸/۳ لیتری و ۲۰۰ اسب قدرت و برای مدل‌های ترنس ام و فورمولا موتورهای ۷/۵ لیتری ۸ سیلندر، مشابه آنچه در کوروت استفاده می‌شد، فایربرد همچنان در صدر جدول بهترین‌ها می‌تاخت. مشکلات مالی کارخانه پونتیاک، ساخت سری فایربرد را در سال ۲۰۰۲ متوقف کرد، اما تا اواخر سال ۲۰۱۰ هنوز وجود داشت و سعی کرد تا به عرصه تولید خودرو بازگردد.
در نهایت، با آخرین تولید با مارک پونتیاک در سال ۲۰۰۹ عمر این برند بزرگ هم به سر آمد. فایربرد هنوز بین کلکسیونر‌ها طرفداران بسیاری دارد و چندان هم قیمتی و گران نشده است. این‌که هنوز هم می‌توان پشت فرمان یک پرنده آتشین ۱۹۷۹ نشست و لذت برد خیلی دور از ذهن نیست. در ایران هم این ماشین به تعداد بسیار زیاد وارد شد و هنوز نمونه‌های بسیار تمیزی از آن موجود است.
***
شما می‌توانید در دیوار نگاهی به آگهی‌های خرید و فروش انواع خودروهای کلاسیک و قدیمی بیاندازید.
